فیوچرز (Futures) چیست؟ راهنمای جامع معاملات آتی برای کاربران ارز دیجیتال

امروزه فیوچرز یا معاملات آتی به یکی از رایج‌ترین و البته محبوب‌ترین نوع معاملات در بین معامله‌گران ارز دیجیتال تبدیل شده است. معامله‌گران می‌توانند با استفاده از این نوع قراردادها بدون نیاز به مالکیت واقعی ارزهای دیجیتال، از تغییرات قیمتی آن‌ها سود ببرند. برای بهره‌گیری از این فرصت‌ها، آشنایی با سازوکار و مفاهیم کلیدی فیوچرز ضروری است.

در این مقاله، به بررسی کامل مفهوم قرارداد فیوچرز و نحوه استفاده از آن‌ در بازار ارز دیجیتال خواهیم پرداخت تا شما بتوانید با اطلاعات کافی، تصمیمات معاملاتی بهتری بگیرید.

قرارداد فیوچرز چیست؟

فیوچرز (Futures Contract) قراردادی است که بین دو نفر منعقد می‌شود و در آن یک دارایی مشخص، در زمانی معین در آینده و با قیمتی مشخص خرید و فروش می‌شود. قراردادهای آتی به شکل موقعیت‌های خرید (Long) یا فروش (Short) منعقد می‌شوند. در این قرارداد، خریدار متعهد می‌شود که دارایی مورد نظر را در آینده خریداری کند و فروشنده نیز متعهد می‌شود که آن را در زمان مقرر تحویل دهد.

ممکن است شما معامله‌گر ارز دیجیتال باشید و پیش‌بینی کنید که قیمت بیت‌ کوین طی سه ماه آینده افزایش خواهد یافت. در حال حاضر، قیمت هر بیت‌ کوین ۶۰٬۰۰۰ دلار است، اما شما فکر می‌کنید که قیمت آن تا ۷۵٬۰۰۰ دلار افزایش خواهد یافت. برای بهره‌برداری از این پیش‌بینی، می‌توانید یک قرارداد فیوچرز خرید باز کنید.

یک مثال ساده از معامله فیوچرز

فرض کنیم شما یک قرارداد فیوچرز بیت‌ کوین با قیمت ۶۰٬۰۰۰ دلار و موعد سررسید سه ماهه خریداری می‌کنید. اگر پیش‌بینی شما درست باشد و قیمت بیت‌ کوین در زمان سررسید به ۷۵٬۰۰۰ دلار برسد، شما همچنان این دارایی را با قیمت ۶۰٬۰۰۰ دلار (مطابق قرارداد) خریداری کرده‌اید و می‌توانید آن را در بازار به قیمت ۷۵٬۰۰۰ دلار بفروشید و از این طریق ۱۵٬۰۰۰ دلار سود کنید.

از طرف دیگر، اگر قیمت بیت‌ کوین کاهش یابد و به ۵۵٬۰۰۰ دلار برسد، شما مجبور خواهید بود که آن را با قیمت ۶۰٬۰۰۰ دلار بخرید، در حالی که ارزش واقعی آن کمتر است. در این حالت، شما دچار زیان خواهید شد. این مثال نشان می‌دهد که چگونه قراردادهای فیوچرز می‌توانند برای کسب سود یا مدیریت ریسک مورد استفاده قرار گیرند، اما در عین حال با ریسک‌هایی نیز همراه هستند.

بیشتر بخوانید: آموزش ترید ارز دیجیتال؛ راهنمای جامع Trade در کریپتو در ۵ گام

هدف معاملات فیوچرز چیست؟

دلیل مشارکت افراد در معاملات فیوچرز، امکان استفاده از اهرم مالی (Leverage) برای سرمایه‌گذاری است. اهرم مالی به معنای استفاده از وجوه قرضی برای چند برابر کردن بازده سرمایه‌گذاری است و در کنار فرصت‌های بالقوه، احتمال زیان‌های سنگین نیز وجود دارد، زیرا اهرم مالی در هر دو جهت تأثیرگذار است.

محافظت از نوسان با فیوچرز

هدف اصلی معاملات فیوچرز در حوزه ارزهای دیجیتال، مدیریت ریسک نوسانات قیمتی و تثبیت سود یا زیان در آینده است. به عنوان مثال، تصور کنید یک ماینر بیت‌ کوین مقدار زیادی بیت‌ کوین استخراج کرده و نگران است که قیمت بیت‌ کوین در ماه‌های آینده کاهش یابد. 

برای محافظت از خود در برابر این خطر، او می‌تواند قرارداد فروش (Short) بیت‌ کوین باز کند. این قرارداد او را ملزم می‌کند که بیت‌ کوین‌های خود را در یک تاریخ معین و با قیمتی که امروز توافق شده است، بفروشد. اگر قیمت بیت‌ کوین تا زمان سررسید قرارداد کاهش یابد، ماینر همچنان می‌تواند بیت‌ کوین‌های خود را به قیمتی بالاتر از قیمت بازار بفروشد و از این طریق ریسک خود را پوشش دهد.

از طرف دیگر، معامله‌گران ارز دیجیتال ممکن است از قراردادهای فیوچرز برای سفته‌بازی استفاده کنند. فرض کنید شما پیش‌بینی می‌کنید که قیمت اتریوم طی سه ماه آینده افزایش خواهد یافت. می‌توانید یک قرارداد فیوچرز برای خرید اتریوم با قیمت فعلی منعقد کنید. اگر پیش‌بینی شما درست باشد و قیمت اتریوم در زمان سررسید افزایش یابد، شما می‌توانید اتریوم را با قیمتی که در قرارداد تعیین شده خریداری کنید و سپس آن را به قیمت بالاتر بفروشید و از این طریق سود کسب کنید.

انواع قراردادهای فیوچرز

قراردادهای فیوچرز ارزهای دیجیتال مانند قراردادهای آتی سنتی هستند، اما یک تفاوت بزرگ دارند: این قراردادها به‌صورت دیجیتال و برای ارزهای دیجیتال طراحی شده‌اند.

انواع فیوچرز بر اساس ارز پایه

در دنیای کریپتو، انواع مختلفی از این قراردادهای آتی وجود دارد. برخی از آن‌ها بر اساس نوع دارایی پایه دسته‌بندی می‌شوند؛ مثلاً قراردادهای آتی بیت‌ کوین و اتریوم که به ترتیب قیمت این دو ارز دیجیتال را دنبال می‌کنند. 

انواع فیوچرز بر اساس حجم معامله

از طرف دیگر، برخی قراردادها بر اساس اندازه تنظیم می‌شوند؛ مانند قراردادهای فیوچرز استاندارد (Standard Futures) که اندازه‌ای مشخص دارند یا قراردادهای فیوچرز میکرو (Micro Futures) که برای سرمایه‌گذاران با سرمایه‌های کمتر مناسب‌تر هستند.

انواع فیوچرز بر اساس موعد سررسید

همچنین قراردادهایی وجود دارند که به ساختار آن‌ها بستگی دارند؛ مثل قراردادهای آتی سنتی با تاریخ انقضا یا قراردادهای آتی دائمی یا پرپچوال (Perpetual) که هیچ تاریخ انقضایی ندارند و شما می‌توانید آن‌ها را هر زمان که بخواهید معامله کنید. قراردادهای فیوچرز دائمی به ویژه برای افرادی محبوب هستند که می‌خواهند بدون نگرانی از تاریخ انقضای قرارداد، بر روی جهت کلی بازار ارزهای دیجیتال معامله کنند.

قراردادهای پرپچوال را می‌توان محبوب‌ترین نوع قرارداد فیوچرز در بین معامله‌گران در نظر گرفت. چرا که تقریباً تمامی صرافی‌های ارز دیجیتال که از معاملات فیوچرز پشتیبانی می‌کنند، این نوع قرارداد را ارائه می‌کنند. صرافی‌های معتبری مانند بایننس (Binance)، کوکوین (Kucoin) و بای‌بیت (Bybit) قرارداد پرپچوال ارزهای دیجیتال بسیاری را برای معامله‌گران فراهم کرده‌اند.

انواع مختلف قراردادهای فیوچرز به شما کمک می‌کنند تا با توجه به نیاز و استراتژی خود، بهترین انتخاب را داشته باشید و از بازار ارزهای دیجیتال به نفع خود استفاده کنید.

مزایای معاملات فیوچرز

معاملات آتی ارزهای دیجیتال بخش هیجان‌انگیزی است که فرصت کسب سود، پوشش سرمایه‌گذاری و تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری را فراهم می‌کند. این مزایا به معامله‌گران کمک می‌کند تا نوسانات بازار ارزهای دیجیتال را با اعتماد به نفس بیشتری مدیریت کنند. 

اما مانند هر سرمایه‌گذاری دیگری، این کار با خطرات خاص خود از جمله ناپایداری بازار همراه است. مهم است که بدانید چه کاری انجام می‌دهید و برنامه مشخصی داشته باشید. قبل از اینکه به جزئیات چگونگی استفاده از معاملات آتی ارزهای دیجیتال بپردازیم، ابتدا به برخی از مزایای اصلی آن برای معامله‌گران نگاهی می‌اندازیم. با این کار، تصویر روشنی از نحوه استفاده از این ابزارها برای رشد مالی در کنار کاهش ریسک‌ها خواهیم داشت.

بیشتر بخوانید: ترید یا سرمایه‌گذاری؛ در بازار کریپتو کدام بهتر است؟

حفاظت از سرمایه با استفاده از هجینگ 

یکی از مزایای مهم معاملات فیوچرز در بازار ارزهای دیجیتال، امکان محافظت از سرمایه با استفاده از استراتژی هجینگ (Hedging) است. در بازاری که نوسانات قیمتی بسیار بالا و غیرقابل‌پیش‌بینی است، معامله‌گران می‌توانند با اتخاذ موقعیتی مخالف در بازار فیوچرز، ریسک کاهش قیمت‌ها را مدیریت کنند. به عنوان مثال، یک سرمایه‌گذار که مقدار زیادی بیت‌ کوین دارد و نگران کاهش قیمت آن است، می‌تواند قرارداد فیوچرز فروش بیت‌ کوین باز کند تا از سرمایه خود در برابر افت قیمت محافظت کند.

امکان سفته‌بازی و کسب سود از نوسانات 

معاملات فیوچرز به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا از نوسانات قیمتی سود کسب کنند، حتی اگر مالک واقعی ارز دیجیتال نباشند. این امکان به معامله‌گران حرفه‌ای این فرصت را می‌دهد که با تحلیل دقیق بازار و پیش‌بینی تغییرات قیمتی، از افزایش یا کاهش قیمت‌ها بهره‌برداری کنند. این نوع معاملات برای افرادی که به دنبال کسب سود سریع هستند، بسیار جذاب است.

نقدینگی بالا و سرعت در انجام معاملات 

بازار فیوچرز ارز دیجیتال، به دلیل تعداد بالای معاملات و حجم بالای نقدینگی، محیطی مناسب برای انجام معاملات با سرعت و دقت بالا فراهم می‌کند. این نقدینگی بالا باعث می‌شود که معامله‌گران بتوانند به سرعت موقعیت‌های خود را باز و بسته کنند و از فرصت‌های موجود در بازار بهره‌برداری کنند. این ویژگی به‌خصوص برای استراتژی‌هایی که نیاز به واکنش سریع به تغییرات بازار دارند، بسیار کلیدی است.

اهرم مالی

اهرم مالی در معاملات فیوچرز می‌تواند سود را چندین برابر کند و به معامله‌گران اجازه می‌دهد با سرمایه اولیه کمتر، موقعیت‌های بزرگتری باز کنند. استفاده هوشمندانه از اهرم مالی نیازمند دانش مدیریت ریسک و تجربه است تا اطمینان حاصل شود که ریسک‌ معاملات بیشتر از حد معمول نشود.

بیشتر بخوانید: آشنایی با ۵ استراتژی مدیریت ریسک در ارزهای دیجیتال

ریسک‌های معاملات فیوچرز

اگرچه فرصت‌های معاملات فیوچرز بسیار زیاد است، اما ریسک‌های آن نیز قابل توجه است. نوسانات قیمت، استفاده از اهرم مالی، مشکلات نقدینگی و تغییرات مقرراتی می‌توانند چالش‌برانگیز باشند. برای مقابله مؤثر با این ریسک‌ها، داشتن رویکردی متعادل و مبتنی بر درک بازار و مکانیسم‌های آن ضروری است.

نوسانات شدید قیمت 

یکی از بزرگ‌ترین ریسک‌های معاملات فیوچرز در بازار ارز دیجیتال، نوسانات شدید و غیرقابل‌پیش‌بینی قیمت‌ها است. بازار ارزهای دیجیتال به دلیل طبیعت خود، به شدت تحت تأثیر اخبار و وقایع جهانی قرار دارد که می‌تواند منجر به نوسانات بزرگ قیمتی شود. این نوسانات می‌توانند به سرعت باعث زیان‌های قابل‌توجه برای معامله‌گرانی شوند که به خوبی برای آن‌ها آماده نشده‌اند.

ریسک‌های نقدینگی و نوسانات بازار 

نقدینگی بازار یکی از عوامل مهم در معاملات فیوچرز است. در صورت کمبود نقدینگی، ممکن است معامله‌گران نتوانند معاملات خود را با قیمت دلخواه انجام دهند، که این امر می‌تواند منجر به زیان‌های بیشتر شود. همچنین، در شرایط بازار با نقدینگی پایین، احتمال وقوع لغزش قیمت (Slippage) افزایش می‌یابد که می‌تواند سودآوری معاملات را تحت تأثیر قرار دهد.

ریسک‌های مرتبط با اهرم مالی 

اهرم مالی در معاملات فیوچرز، به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که با مقدار کمی سرمایه، موقعیت‌های بزرگی را باز کنند. با این حال، همان‌طور که اهرم می‌تواند سود را افزایش دهد، به همان اندازه نیز می‌تواند زیان‌ها را بزرگ‌تر کند. استفاده نادرست از اهرم مالی ممکن است باعث زیان‌هایی شود که حتی بیشتر از سرمایه اولیه معامله‌گر باشد و کاملاً باعث نابودی سرمایه معامله‌گر شوند. بنابراین، استفاده از اهرم نیازمند مدیریت دقیق ریسک است.

عدم دانش کافی در معامله‌گری

نداشتن آگاهی کافی از بازار، مشخصات قراردادها و استراتژی‌های معاملاتی در کنار معامله بیش از حد و بدون برنامه مشخص، می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری‌های اشتباه و زیان‌های سنگین در معاملات آتی ارزهای دیجیتال شود. برای موفقیت در این بازار پر پیچ و خم، آموزش مستمر و تحقیق ضروری است و معامله‌گران باید با حفظ نظم و تمرکز بر کیفیت معاملات، از استراتژی مشخصی پیروی کنند.

اصول مدیریت ریسک در معاملات فیوچرز

معاملات فیوچرز ارزهای دیجیتال این پتانسیل را دارند که سود بسیار بالایی را برای شما به همراه آورند، اما در عین حال ریسک‌های زیادی نیز دارند. برای اینکه بتوانید در این بازار موفق باشید، باید به خوبی مفاهیم اهرم و مدیریت ریسک را درک کنید و از آن‌ها به طور صحیح استفاده کنید. در ادامه نکاتی برای مدیریت صحیح ریسک و استفاده ایمن از اهرم را برای شما بیان می‌کنیم.

دانش مدیریت سرمایه

مدیریت سرمایه در معاملات به معنای استفاده از استراتژی‌هایی است که ریسک را کاهش و بازده را افزایش دهد. معامله‌گران معمولاً به دو دسته تقسیم می‌شوند: کسانی که با ریسک بیشتر تعداد کمتری معامله انجام می‌دهند ولی به دنبال فرصت‌های بزرگی هستند که سودهای زیادی به دنبال دارد و کسانی که تعداد زیادی معامله با استراتژی‌های ساده‌تر انجام می‌دهند و به دنبال جمع‌آوری سودهای کوچک در طول زمان هستند. شناخت سبک معاملاتی، کلید موفقیت در مدیریت مؤثر و دستیابی به سود بلندمدت است.

استفاده از حد سود و حد ضرر 

برداشت سود (Taking Profit) و حد ضرر (Stop Loss) دو مفهوم مهم هستند که هر معامله‌گر حرفه‌ای ارزهای دیجیتال باید آن‌ها را درک کند. اگر این دو مورد به خوبی مدیریت شوند، معامله‌گر می‌تواند به طور مؤثر در بازار فعالیت کند و ریسک معاملات خود را کنترل کند.

کنترل احساسات در حین معامله 

این عامل دیگری است که می‌تواند حتی معامله‌گران خوب را به سمت معاملات بد سوق دهد. داشتن یک استراتژی معاملاتی مناسب که شامل نقاط ورود و خروج، مدیریت ریسک و حداکثر ضرری که معامله‌گر حاضر به پذیرش آن است، قبل از انجام هر معامله ضروری است.

ساختن یک برنامه معاملاتی 

ایجاد یک برنامه یا پلن معاملاتی (Trading Plan) برای ارزهای دیجیتال احتمالاً مؤثرترین روش برای حل بسیاری از مشکلاتی است که معامله‌گران با آن مواجه می‌شوند.

اجتناب از معاملات بیش از حد 

معاملات بیش از حد می‌تواند نتیجه‌ی یک سری معاملات بد باشد که معامله‌گر ممکن است در یک دوره زمانی متحمل شده است و اکنون می‌خواهد سرمایه از دست رفته خود را بازگرداند. در حالی که هدف اشتباه نیست، اما روش قطعا اشتباه است. معاملات بیش از حد می‌تواند احتمال انجام معاملات اشتباه بیشتر را افزایش دهد و در نتیجه منجر به ضرر بیشتر برای معامله‌گر شود.

درک نسبت ریسک به پاداش 

نسبت ریسک به پاداش چیزی است که هر معامله‌گری باید هنگام انجام یک معامله در نظر داشته باشد. این نسبت، به فرد کمک می‌کند تا تعیین کند که آیا مقدار مشخصی از ریسک، ارزش مقدار سود بالقوه‌ای که معامله‌گر می‌تواند از معامله کسب کند را دارد یا خیر. این نسبت برای هر معامله‌گری متفاوت است و در حالی که درست یا غلطی وجود ندارد، باید یک مقدار مشخص برای آن تعیین شود.

تفاوت معاملات فیوچرز با اسپات و مارجین

اگر تاکنون به صرافی ارز دیجیتال مراجعه کرده‌ باشید، احتمالاً به بخش‌های معاملاتی اسپات (Spot)، مارجین (Margin) و فیوچرز (Future) که اکثراً از نوع قرارداد دائمی (Perpetual) هستند، دسترسی خواهید داشت. درک تفاوت‌های این معاملات برای انتخاب بهترین استراتژی در سرمایه‌گذاری ضروری است. بنابراین، در ادامه به تعریف مختصری از هر کدام می‌پردازیم و در انتها تفاوت‌های هر کدام را بیان می‌کنیم.

معاملات اسپات

معاملات اسپات به خرید و فروش مستقیم یک دارایی با قیمت لحظه‌ای آن گفته می‌شود. در این نوع معامله، شما فوراً مالک دارایی می‌شوید و می‌توانید آن را هر زمان که بخواهید بفروشید. این نوع معامله ساده‌ترین شکل خرید و فروش در بازارهای مالی است و ریسک کمتری نسبت به سایر انواع معاملات دارد زیرا از اهرم استفاده نمی‌شود.

معاملات مارجین

در معاملات مارجین، سرمایه‌گذار می‌تواند با قرض گرفتن پول از صرافی ارز دیجیتال، با مبلغی بیشتر از موجودی واقعی خود معامله کند. این روش شما را قادر می‌سازد تا با سرمایه کم، سود بیشتری کسب کنید، اما از طرفی ریسک بیشتری هم دارد. اگر بازار برخلاف جهت پیش‌بینی شما حرکت کند، ممکن است ضرر قابل توجهی ببینید و حتی مجبور شوید سرمایه بیشتری را برای پوشش ضررتان تأمین کنید.

جدول تفاوت‌ها

این تفاوت‌ها می‌توانند به شما کمک کنند تا با توجه به اهداف و میزان تحمل ریسک خود، بهترین نوع معامله را انتخاب کنید.

سؤالات متداول

جمع بندی

معاملات فیوچرز ارزهای دیجیتال فرصت جذابی را برای معامله‌گران فراهم می‌کند تا بدون نیاز به نگهداری فیزیکی دارایی اصلی، در بازار ارزهای دیجیتال مشارکت کنند. کوچکترین نوسان قیمت می‌تواند فرصتی برای کسب سود، سرمایه‌گذاری استراتژیک و تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری باشد. 

با درک کامل سازوکارها، مزایا و ریسک‌های مرتبط با هر معامله فیوچرز، مشارکت‌کنندگان بازار می‌توانند با اطمینان و وضوح در این فضا حرکت کنند. صرف نظر از اینکه تازه وارد این بازار شده‌اید یا به دنبال بهبود استراتژی‌های خود فراتر از معاملات اسپات هستید، بخش فیوچرز ارزهای دیجیتال یک حوزه متنوع و پویا برای اکتشاف و رشد سرمایه شما خواهد بود.