اتمیک سواپ (Atomic Swap) یا مبادله اتمی چیست؟

تبدیل ارزهای دیجیتال به‌ یکدیگر بدون نیاز به واسطه‌های متمرکز؛ این یک تعریف خلاصه از اتمیک سواپ یا «مبادله اتمی» است. شاید اغراق نباشد اگر بگوییم مبادلات اتمی همان حلقه مفقوده‌ای است که دنیای ارزهای دیجیتال به آن نیاز دارد. به‌بیان ساده، کاربران ارزهای دیجیتال می‌توانند با کمک مبادلات اتمی‌ به‌صورت مستقیم و بی‌نیاز از هرگونه واسطه (مانند حساب‌های امانی یا صرافی‌ها) تنها از طریق کیف پول‌های خود به خرید و فروش ارزهای دیجیتال گوناگون بپردازند. در این راهنما قصد داریم درباره چگونگی عملکرد اتمیک سواپ و همچنین مزیت‌‎های این روش برای اکوسیستم کریپتو صحبت کنیم. با انتخاب همراه باشید.

در ژوییه ۲۰۱۲، برنامه‌نویسی به‌نام سرجیو دیمین لرنر (Sergio Demian Lerner) برای اولین بار پیش‌نویس «پروتکل معاملات بی‌واسطه و بدون نیاز به اعتماد» را منتشر کرد. ایده کلی درخشان بود، اما این طرح در بیان جزئیات ناکام بود. 

اولین جهش بزرگ در زمینه مبادلات اتمی، در حوالی ماه مه ۲۰۱۳ رخ داد، زمانی که تیر نولان (Tier Nolan) برای اولین بار طرح کاملی را از فرایند مبادلات اتمی ارائه کرد. در حال حاضر نولان به‌عنوان مخترع اصلی اتمیک سواپ شناخته می‌شود.

پیش از صحبت درباره مبادلات اتمی، اجازه دهید درباره ریشه‌ها و دلایل پیدایش این فناوری صحبت کنیم؛ درباره اینکه با وجود صدها صرافی بزرگ ارزهای دیجیتال، دیگر چه نیازی به انجام مبادلات اتمی در داخل کیف پول‌ها داریم؟

صرافی‌های ارز دیجیتال و مشکل قدیمی واسطه‌های متمرکز

تصور کنید بهزاد مقداری بیت کوین در اختیار دارد و می‌خواهد در ازای دریافت لایت کوین، آنها را بفروشد. از سوی دیگر مجید هم مقداری لایت کوین دارد که می‌خواهد آنها را با بیت کوین معاوضه کند. غالباً روال کار این‌گونه است که هر دو ارزهای دیجیتال خود را به یک صرافی منتقل کرده و با فروش آن، ارز دیجیتال موردنظر خود را خریداری می‌کنند. اما ساده‌ترین راه‌حل همیشه بهترین راه‌حل نیست! مشکلات بسیاری در رابطه با صرافی‌های ارز دیجیتال وجود دارد که در اینجا به‌صورت مختصر برخی از آنها را مرور می‌کنیم.

آسیب‌پذیری و هک

اگر خوش‌بینی معمول را کنار بگذاریم و حقیقت‌ها را ببینیم، صرافی‌های متمرکز همیشه در معرض خطر هک قرار دارند. شاید معروف‌ترین نمونه در میان صرافی‌هایی که حملات هک را تجربه کرده‌اند، صرافی ژاپنی کوین چک (Coincheck) باشد. این حمله هک در ژانویه ۲۰۱۸ اتفاق افتاد و در نتیجه آن، معادل ۵۵۰ میلیون دلار از کوین‌های NEM به سرقت رفت. بخش غم‌انگیز ماجرا آنجاست که پس از این حمله، علاقه عمومی ژاپنی‌ها به ارزهای دیجیتال به‌طرز چشمگیری کاهش یافت و این درحالی بود که پیشتر این کشور به پذیرش گسترده ارزهای دیجیتال شهرت داشت. تمام صرافی‌های بزرگ دیگر از جمله بایننس و بیتفینکس هم تاکنون یک یا چند مورد هک را تجربه کرده‌اند.

سوء‌مدیریت

ورشکستگی صرافی Mt. Gox که در آن بیت کوین‌هایی به ارزش ۵۰۰ میلیون دلار (در سال ۲۰۱۴) به سرقت رفت، دقیقاً به‌دلیل سوءمدیریت‌های مکس کارپلز (Max Karpeles)، مدیرعامل این صرافی، به وقوع پیوست. هنوز در سال ۲۰۲۰ عده زیادی از کاربران این صرافی پول خود را پس نگرفته‌اند.

در یک صرافی متمرکز مشخص نیست که با پول شما چه می‌کنند و در چه اهدافی از آن استفاده می‌شود.

تغییرات تقاضا

صرافی‌های ارز دیجیتال قادر نیستند خود را با تغییرات تقاضا از سوی کاربران وفق دهند؛ مخصوصاً زمانی که تقاضا به‌طور ناگهانی افزایش می‌یابد. در چنین مواقعی غالباً بخشی از معاملات به‌دلیل کافی‌نبودن نقدینگی صرافی (لیکوییدیتی) به طول خواهد انجامید و صرافی برای مدتی از دسترس خارج خواهد شد. اگر در یک صرافی کوچک معامله انجام داده باشید، احتمالاً طعم تلخ وجودنداشتن خریدار یا فروشنده برای یک ارز دیجیتال را چشیده‌اید.

تحریم و مشکلات قانونی

از آنجا که صرافی‌های متمرکز غالباً در کشور مشخصی به ثبت رسیده‌اند، همواره در معرض قانون‌گذاری‌های دولتی و اعمال نفوذ قدرت‌ها هستند. به‌عنوان نمونه، اغلب صرافی‌های مطرح جهان، کاربران خود را ملزم به احراز هویت کرده و بر اساس تحریم‌های بین‌المللی، از ارائه سرویس به کاربران ایرانی خودداری می‌کنند. بنابراین مسلم است که صرافی‌های متمرکز، راه‌حل ایده‌آلی برای پذیرش عمومی ارزهای دیجیتال نیستند.

با وجود تمامی این موارد، تا زمانی که صحبت از خرید و فروش ارزهای دیجیتال با استفاده از ارزهای فیات در میان باشد، چاره‌ای جز استفاده از صرافی‌های متمرکز به همان شکل فعلی نداریم، اما برای تبادل ارزهای دیجیتال یا معامله ارزهای دیجیتال با یکدیگر، می‌توان از راهکارهای جایگزینی استفاده کرد که مشکلات صرافی‌های متمرکز را نداشته و در عین حال امن باشد، اینجاست که مبادلات اتمی وارد بازی می‌شوند.

مبادلات اتمی (Atomic Swaps) چه هستند؟

اتمیک سواپ یا مبادله اتمی، روشی برای مبادله مستقیم ارزهای دیجیتال به‌صورت شخص به شخص است؛ به‌گونه‌ای که دیگر نیازی به نهادهای واسطه مانند صرافی‌ها وجود نداشته باشد. در هنگام انجام مبادلات اتمی، کنترل کلیدهای خصوصی کاملاً در اختیار خود کاربران خواهد بود.

واژه «اتمیک»، صفتی است که خود از واژه «اتم» به‌معنای «تقسیم‌ناپذیر» برگرفته‌شده است. اولین بار دانشمندان یونانی برای اشاره به کوچک‌ترین جزء ماده از واژه اتم استفاده کردند؛ امروزه نیز در علوم برنامه‌نویسی و پایگاه داده، از واژه اتمیک برای اشاره به مجموعه عملیات تجزیه‌ناپذیر استفاده می‌شود؛ یک مجموعه اتمیک، شامل توابع و عملیاتی است که یا همه با هم اتفاق می‌افتند، یا هیچ‌کدام. به‌عنوان مثال تصور کنید می‌خواهیم بیت کوین را با لایت کوین مبادله کنیم؛ این عملیات شامل دو تراکنش است: یکی برای انتقال بیت کوین و دیگری برای انتقال لایت کوین. اما چنین عملیاتی هرگز نباید نصفه و نیمه انجام شود. ما می‌خواهیم هر دو تراکنش به‌طور هم‌زمان انجام شوند، یا اینکه اصلاً هیچ‌کدام انجام نشود. در واقع ما می‌خواهیم سواپ (مبادله) موردنظر، اتمیک (اتمی) باشد.

در تاریخ ۲۰ سپتامبر سال ۲۰۱۷، اولین پیاده‌سازی موفقیت‌آمیز اتمیک سواپ میان دیکرد (Decred) و لایت کوین (Litecoin) انجام شد.

اتمیک سواپ به‌صورت مستقیم میان بلاک چین‌های جداگانه (با کوین‌های متفاوت) قابل‌اجرا است. این ویژگی نسبت به صرافی‌های غیرمتمرکز یک مزیت مهم محسوب می‌شود، چون در اغلب صرافی‌های غیرمتمرکز افراد فقط می‌توانند توکن‌های مبتنی بر یک بلاک چین خاص را با یکدیگر مبادله کنند. مثلاً در پلتفرم یونی‌سواپ (Uniswap) که بزرگترین صرافی غیرمتمرکز است، اکنون فقط امکان مبادله توکن‌های مبتنی بر اتریوم وجود دارد و مثلاً نمی‌توانید به‌صورت مستقیم بیت کوین را به اتریوم تبدیل کنید. اما با اتمیک سواپ می‌توان میان بلاک چین‌های مختلف پلی برای تبادل ایجاد کرد. برای همین مبادلات اتمی همچنین با عنوان معاملات میان‌زنجیره‌ای (Cross-chain trading) نیز شناخته می‌شوند.

درباره نحوه کار مبادلات اتمی در ادامه به‌طور مفصل می‌خوانید اما به‌زبان ساده، در این مبادلات از فناوری مشابه قرارداد هوشمند (مانند قرارداد معمولی اما دارای ضمانت اجرایی) استفاده می‌شود. در مثال زیر با فرایند کلی اتمیک سواپ آشنا می‌شوید:

• فرد A می‌خواهد بیت کوین را به اتریوم تبدیل کند.
• فرد B می‌خواهد اتریوم را به بیت کوین تبدیل کند.
• فرد A بیت کوین را به یک آدرس منتقل می‌کند و بیت کوین قفل می‌شود.
• فرد B اتریوم را به یک آدرس منتقل می‌کند، بیت کوین برای او آزاد می‌شود و برای فرد B هم اتریوم آزاد می‌شود.

در حال حاضر شرکت‌‌های زیادی سعی می‌کنند کیف پول و پلتفرم‌های مبتنی بر اتمیک سواپ بسازند، اما به‌دلیل محدودیت‌هایی که در پایان این مقاله درباره آنها می‌خوانید، هنوز محصول قابل‌توجهی عرضه نشده است.

مبادلات اتمی چگونه کار می‌کنند؟

با یک توضیح ساده شروع می‌کنیم؛ زمانی که دو شخص قصد دارند در یک اتمیک سواپ شرکت کنند، از یک کلید خصوصی مشترک استفاده می‌کنند. تنها در صورتی که کلید ارائه‌شده از سوی هر دو نفر با یکدیگر مطابقت داشته باشد، مبادله ارزهای دیجیتال مورد نظر انجام خواهد شد. با این مکانیزم اگر شخص دیگری به این مبادله نفوذ کند، قادر نیست کوین‌های مورد معامله را تصاحب کند؛ زیرا از کلید خصوصی مشترک میان دو طرف معامله بی‌اطلاع است.

تا به اینجا مفهوم کلی را فراگرفته‌اید؛ حال ببینیم این فرایند در عمل چگونه انجام می‌شود. برای اجرای تمامی این فرایند، از چیزی تحت عنوان قراردادهای زمان‌دار هش‌شده (Hashed Timelock Contracts) یا به اختصار «HTLC» استفاده می‌شود. اگر با شبکه لایتنینگ بیت کوین آشنایی داشته باشید، احتمالاً می‌دانید که HTLC چگونه کار می‌کند. در ادامه توضیحات مختصری در رابطه با قراردادهای زمان‌دار رمزنگاری شده ارائه خواهیم داد.

قراردادهای زمان‌دار رمز‌نگاری شده چه هستند؟

قراردادهای زمان‌دار رمزنگاری (هش) شده نوع خاصی از کانال‌های پرداخت هستند. کانال‌های پرداخت، اساساً کانال‌های وضعیت خارج از زنجیره‌ (off-chain state channels) هستند که به‌منظور تسویه پرداخت‌ها راه‌اندازی می‌شوند.

کانال‌های وضعیت، نوعی کانال ارتباطی دوطرفه هستند که افراد را قادر می‌سازند تا عملیاتی که به صورت عادی روی بلاک چین اتفاق می‌افتد را به خارج از بلاک چین انتقال دهند. بنابراین می‌توان گفت کانال‌های وضعیت، زمان مورد نیاز برای انجام تراکنش‌ها را به‌طور نمایی کاهش می‌دهند؛ چراکه در صورت استفاده از کانال‌های آف‌چین (برون زنجیره‌ای)، دیگر نیازی به افراد واسطه (مانند ماینرها) برای اعتبارسنجی و تأیید تراکنش‌ها وجود ندارد.

این فرایند، درست مشابه چیزی است که در کانال‌های پرداختی شبکه لایتنینگ بیت کوین رخ می‌دهد. همان‌طور که می‌دانید، یکی از چالش‌های بیت کوین برای تبدیل‌شدن به ابزار پرداخت، سرعت پایین ثبت تراکنش‌ها بر روی بلاک چین است که اصطلاحاً آن را مشکل مقیاس‌پذیری می‌خوانند. ابتکار شبکه لایتنینگ برای حل این مشکل، این گونه است که افراد برای پرداخت‌های روزمره خود (مثلاً خرید روزانه یک فنجان قهوه) یک کانال پرداخت دوطرفه میان خود راه‌اندازی می‌کنند تا پرداخت‌ها به‌صورت خارج از زنجیره بر روی این کانال انجام شود.

با انجام هر پرداخت، موجودی جدید دو طرف معامله در کانال وضعیت به‌روزرسانی شده و در نهایت زمانی که دو کاربر بخواهند به مبادلات بین خودشان خاتمه دهند، با بستن کانال، تراکنشی را به بلاک چین ارسال کرده و آخرین وضعیت موجودی هر یک در بلاک چین ثبت می‌شود.

بعد از این یادآوری مختصر، اجازه دهید به بحث اصلی خود بازگردیم؛ حال ملزومات راه‌اندازی یک کانال آف‌چین چیست؟

• بخشی از وضعیت بلاک چین از طریق تراکنش‌های چندامضایی یا نوعی قرارداد هوشمند (که مورد توافق شرکت‌کنندگان است) قفل می‌شود.
• شرکت‌کنندگان با امضای تراکنش‌ها در میان خود و بدون ارسال تراکنش‌ها برای ماینرهای شبکه، با یکدیگر تعامل دارند.
• در نهایت مجموعه معاملات صورت گرفته در قالب یک تراکنش به شبکه ارسال شده و به بلاک چین افزوده می‌شود.

کانال‌های وضعیت می‌توانند در زمان خاصی که از پیش افراد شرکت‌کننده در معامله تعیین کرده‌اند، بسته شوند. زمان بسته شدن کانال را می‌توان به یکی از دو روش زیر تعیین کرد:

• تعیین محدودیت زمانی؛ به‌عنوان مثال شرکت‌کنندگان می‌توانند با توافق یکدیگر کانالی ایجاد کنند که بعد از دو ساعت بسته شود.
• تعیین محدودیت انتقال؛ به این معنی که زمان بسته‌شدن کانال با تعیین سقف ارزش کل تراکنش‌ها تعیین شود. به‌عنوان مثال شرکت‌کنندگان توافق می‌کنند که هرگاه ارزش مجموع تراکنش‌ها به ۱۰۰ دلار رسید، کانال بسته شود.

قراردادهای زماندار رمزنگاری شده یا HTLCها، یکی از رایج‌ترین کاربردهای کانال‌های پرداخت هستند. اما HTLC دقیقاً چیست؟

HTLCها کانال‌های پرداختی هستند که از «قفل‌های زمانی» و «قفل‌های رمزنگاری» استفاده می‌کنند. HTLC قراردادی است که به کاربران اجازه می‌دهد کانال پرداختی ایجاد کنند که تا پیش از بسته‌شدن آن، قادرند دارایی‌های خود را در آن انتقال دهند. این پرداخت‌ها از طریق ارائه اثبات‌های رمزنگارانه (cryptographic proofs) تأیید و نهایی می‌شوند.

برای ساده‌سازی مفهوم HTLC، آن را مانند یک حساب امانی (Escrow) در نظر می‌گیریم. در تعریف سنتی، حساب امانی نوعی حساب واسطه میان دو طرف معامله است که پول را از خریدار دریافت کرده و به فروشنده اطلاع می‌دهد که کالا را برای خریدار ارسال کند. در صورتی که کالا به دست خریدار برسد و خریدار صحت کالا را تأیید کند، حساب امانی، پول را به فروشنده انتقال خواهد داد. همچنین در صورت تأخیر در ارسال کالا، یا رعایت نکردن شرایط معامله، کالای موردنظر به فروشنده بازگشت داده شده و پول هم به خریدار بازمی‌گردد.

اما این تعریف، مربوط به سیستم‌های سنتی و متمرکز است؛ نه دنیای غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال. برای پیاده‌سازی حساب‌های امانی در دنیای غیرمتمرکز و بی‌واسطه اتمیک سواپ‌‌ها، از قراردادهای هوشمند رمزنگاری شده و زماندار (HTLC) استفاده می‌کنیم.

HTLCها شامل قراردادهای هوشمند در هر دو بلاک چین هستند. با آغاز فرایند اتمیک سواپ، هر یک از طرفین معامله، کوین‌های خود را به آدرس قرارداد خود واریز کرده و در صورت امضای هر دو طرف، این قراردادها همانند یک حساب امانی، کوین ها را به طرف دیگر انتقال می‌دهند. در صورتی که هر یک از طرفین معامله کوین‌های خود را به آدرس قرارداد ارسال نکند یا مبادله در مدت زمان تعیین شده انجام نشود، کوین‌ها به صورت خودکار به آدرس صاحب اولیه بازگردانده می‌شوند. اجازه دهید مراحل دقیق یک مبادله اتمی را روی تصویر با هم مرور کنیم.

به تصویر بالا دقت کنید. در ادامه، تمامی مراحل یک مبادله اتمی را به‌صورت ساده و قابل فهم شرح خواهیم داد.

• آلیس مقداری بیت کوین، و باب مقداری لایت کوین دارد. آن‌ها قصد دارند ارزهای دیجیتال خود را با یکدیگر مبادله کنند.
• هر دو نفر، یک آدرس گیرنده بر روی بلاک چینی که در آن قصد دریافت کوین های جدید را دارند، ایجاد می‌کنند. پس آلیس آدرس لایت کوین و باب آدرس بیت کوین ایجاد می‌کند.

اکنون آلیس و باب نیازمند یک کانال پرداخت مشترک هستند. یک کانال HTLC که متشکل از دو قرارداد هوشمند رمزنگاری شده و زماندار است. این دو قرارداد هوشمند همانند حساب امانی چند امضایی عمل کرده و در صورت انجام تراکنش با امضای هر دو نفر، کوین‌ها را به آدرس گیرنده انتقال می‌دهند.

در کانال‌های پرداخت بلاک چینی، همواره یکی از طرفین آغازگر مبادله است. بنابراین بجای «فرستنده» و «گیرنده»، از عبارات «آغازکننده (Initiator)» و «مشارکت کننده (Participant)» استفاده می‌کنیم. در این مثال فرض می‌کنیم که آلیس آغازکننده و باب مشارکت کننده در این مبادله اتمی هستند.

مراحل طی شده در کانال پرداخت دوطرفه، به این صورت است:

• آلیس یک کلید خصوصی برای خود ایجاد کرده و از آن هش می‌گیرد.
• آلیس با استفاده از کلید خصوصی خود، یک حساب قرارداد هوشمند امانی برای بیت کوین‌ها ایجاد می‌کند.
• آلیس هش کلیدخصوصی خود را در این قرارداد وارد می‌کند و آن را به‌صورت عمومی منتشر می‌کند.
• آلیس بیت کوین‌های خود را به آدرس قرارداد هوشمند بیت کوین واریز می‌کند.
• باب قرارداد هوشمند آغازکننده را دریافت کرده و هش کلید خصوصی را از آن استخراج می‌کند.
• باب با استفاده از هش کلید خصوصی، یک حساب قرارداد هوشمند امانی برای لایت کوین‌ها ایجاد می‌کند.
• باب لایت کوین های خود را به آدرس قراراد هوشمند لایت کوین واریز می‌کند.
• اکنون هر دو قرارداد هوشمند، زماندار (timelocked) شده‌اند. کوین‌های موجود در هر یک از این قراردادها تنها با تصمیم هر دو طرف معامله منتقل خواهند شد.
• آلیس می‌تواند با امضای تراکنشی به آدرس قرارداد باب، لایت کوین ها را دریافت کند؛ باب هم می‌تواند با امضای تراکنشی به آدرس قرارداد آلیس، به بیت کوین‌های ارسال شده از سوی آلیس دسترسی داشته باشد.
• تنها آلیس قادر به دریافت لایت کوین‌های موجود در قرارداد باب خواهد بود؛ زیرا آلیس (فقط آلیس) صاحب کلید خصوصی است که آدرس قرارداد باب از هش آن ایجاد شده است.
• در سوی مقابل تنها باب قادر به دریافت بیت کوین‌های موجود در قرارداد آلیس خواهد بود؛ زیرا آلیس در حین رمزگشایی از قرارداد خود و دریافت لایت کوین‌ها‌، کلید خصوصی را در اختیار باب گذاشته است. بنابراین باب نیز اکنون دارای کلید خصوصی آدرس قرارداد بیت کوین است.
• باب و آلیس اکنون با موفقیت کوین‌های خود را با یکدیگر مبادله کرده‌اند.
• در صورتی که مبادله اتمی در مدت زمان تعیین شده در قرارداد انجام نگیرد، قرارداد به‌طور خودکار کوین‌ها را به آدرس صاحب اولیه آن بازگردانده و اتمیک سواپ را لغو می‌کند.

مبادلات اتمی روی زنجیره (آن‌چین) و خارج از زنجیره (آف‌چین)

همان‌طور که پیشتر گفتیم، مبادلات اتمی هم بر روی زنجیره اصلی و هم به صورت خارج از زنجیره قابل انجام هستند.

مبادلات اتمی آن‌چین

دستاورد لایت کوین و دیکرد که پیشتر درباره آن صحبت کردیم، نوعی مبادله اتمی آن‌چین (درون زنجیره‌ای) به شمار می‌آید. مبادلات آن‌چین بر روی بلاک چین هر دو ارز دیجیتال ثبت خواهد شد. به‌منظور انجام یک مبادله اتمی آن‌چین، هر دو ارز دیجیتال باید شرایط زیر را دارا باشند:

• پشتیبانی از HTLC
• استفاده از الگوریتم هش یکسان

مبادلات اتمی آف‌چین

از سوی دیگر مبادلات آف‌چین، امکان انجام مبادلات اتمی در خارج از زنجیره اصلی بلاک چین را ممکن می‌کنند. این مبادلات در جایی انجام می‌شوند که اصطلاحاً آن را لایه دوم می‌نامیم. بیت کوین و لایت کوین در نوامبر سال ۲۰۱۷ با استفاده از شبکه لایتنینگ بیت کوین، برای اولین بار در تاریخ امکان انجام اتمیک سواپ را فراهم کردند.

تلاش‌های گوناگون در مسیر دستیابی به اتمیک سواپ

شرکت‌های گوناگون، روش‌های مختلفی را در مسیر دستیابی به مبادلات اتمی دنبال می‌کنند. برخی از این شرکت‌ها به‌دنبال پیاده‌سازی مبادلات اتمی در کیف پول‌ها هستند. به‌عنوان مثال کیف پول اتمکس (Atomex) از جمله این موارد است. همچنین برخی از شرکت‌ها نظیر بایننس (Binance) و جلی سواپ (Jellyswap)، مبادلات اتمی را در ساختار صرافی‌های غیرمتمرکز به‌کار گرفته‌اند. در این پلتفرم‌ها تمامی عملیات سفارش‌گذاری و تطبیق سفارشات به صورت خودکار توسط قراردادهای هوشمند انجام شده و از مبادلات اتمی به منظور انتقال ارزهای دیجیتال استفاده می‌شود. گروه سوم، صرافی‌های متمرکزی هستند که ساختار مدیریتی و تأمین نقدینگی اردربوک آن‌ها کاملاً متمرکز است اما برای انجام معاملات، از فناوری اتمیک سواپ استفاده می‌کنند. به‌عنوان مثال شرکت بلاکچین (Blockchain.io) از جمله صرافی‌های متمرکزیست که با این روش کار می‌کند.

در جدول زیر برخی از معروف‌ترین پلتفرم‌های سرویس‌دهنده مبادلات اتمی را مشاهده می‌کنید.

پلتفرم‌های معرفی شده در جدول بالا، به هیچ عنوان مورد تأیید رسانه انتخاب نبوده و بررسی عملکرد و امنیت آن‌ها (درصورت تمایل به استفاده) بر عهده خود کاربران است. توجه داشته باشید که این فناوری هنوز در ابتدای راه خود بوده و مقبولیت آن در گرو توسعه بیشتر محصولات و رفع مشکلات کنونی آن‌هاست.

مزایای مبادلات اتمی

• در حال حاضر تعامل‌پذیری میان دارایی‌های مختلف، مشکل بزرگی در ارزهای دیجیتال به شمار می‌رود. اتمیک سواپ‌ها قرار است قابلیت تعامل میان تمام ارزهای دیجیتال مختلف را برای کاربران امکان‌پذیر کنند.
• اتمیک سواپ اکوسیستم کریپتو را به «تنوع‌گرایی» در ارزهای دیجیتال تشویق می‌کند. زیرا در صورت موفقیت این فناوری، کاربران با ذخایر متنوع ارزهای دیجیتال خود، قادر به تعامل با یکدیگر خواهند بود. در نتیجه مردم بجای روی آوردن به چند کوین خاص، به متنوع‌سازی سبد دارایی‌های خود تشویق می‌شوند.
• اتمیک سواپ‌ها راه را برای دستیابی به صرافی‌های غیرمتمرکز بی‌نیاز به اعتماد و بدون کارمزد هموار می‌کنند.
• صرافی‌های متمرکز میزبان حملات اینترنتی هستند. مبادلات اتمی نیاز به وجود واسطه‌هایی همچون صرافی‌های متمرکز را حذف کرده و معاملات مستقیم میان کاربران را ممکن می‌کنند.
• صرافی‌‎های متمرکز علاوه بر آسیب‌پذیری در برابر حملات متمرکز، مشکلات دیگری نیز دارند. بسیاری از این صرافی‌ها متهم به دستکاری‌های داخلی هستند. «کنترل کیف پول‌ها» و «غیرفعال کردن برداشت‌ها» دو نمونه از بزرگترین مشکلات صرافی‌های متمرکز هستند. اتمیک سواپ، کنترل کامل دارایی‌ها را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.
• معاملات مستقیم میان کیف پول‌ها، تمرکززدایی را به‌معنای واقعی محقق می‌کند. صرافی‌ها همواره تحت‌تأثیر اهداف قانون‌گذاری هستند که این موضوع کل فرایند معامله را متمرکز می‌کند.
• اتمیک سواپ کیف پول‌ها را مستقیماً به یکدیگر مرتبط می‌کند؛ بنابراین دیگر نیازی به طی مراحل و تأییدیه‌های مورد نیاز صرافی‌های متمرکز نخواهد بود. این به معنی سرعت بیشتر معاملات است.  
• یکی از بهترین ویژگی‌های معاملات اتمی بین بلاک چینی، حذف توکن‌های واسطه از معاملات است. به عنوان مثال اگر شما لایت کوین داشته باشید و بخواهید در یک صرافی معمولی آن را به دیکرد (Decred) تبدیل کنید، مجبورید ابتدا لایت کوین را به بیت کوین تبدیل کرده و بعد توکن‌های دیکرد را با بیت کوین خریداری کنید. با استفاده از مبادلات اتمی، شما می‌توانید این معامله را مستقیماً در یک مرحله انجام دهید.
• صرافی‌های متمرکز کارمزدها و هزینه‌های بسیاری را به کاربران تحمیل می‌کنند؛ مخصوصاً زمانی که بخواهید کوین‌ها را از حساب صرافی برداشت کرده و به کیف پول شخصی خود واریز کنید. همچنین برخی از صرافی‌ها سازوکار نامشخصی برای دریافت کارمزد دارند.

محدودیت‌های اتمیک سواپ

پذیرش عمومی

اولین محدودیتی که در حال حاضر بر سر راه مبادلات اتمی وجود دارد، این است که هر جفت ارز دیجیتال گوناگون برای مشارکت در فرایند اتمیک سواپ، باید سه شرط اولیه را برآورده کنند:

• ارزهای دیجیتال مورد تبادل، باید الگوریتم‌های هش یکسانی داشته باشند.
• هر دو ارز دیجیتال باید قابلیت آغاز قراردادهای هش شده زماندار را داشته باشند.
• ارزهای دیجیتال باید دارای قابلیت‌های برنامه‌نویسی بخصوصی باشند.

این موارد تاکنون نقش بزرگی را در محدودیت تعداد ارزهای دیجیتال قابل مشارکت در مبادلات اتمی ایفا کرده‌اند. با این حال مشکل بزرگتری نیز باقی است؛ متأسفانه این موارد باعث محدودیت تعداد کاربران و شرکت‌هایی است که می‌توانند مبادلات اتمی را تجربه کنند. این محدودیت‌ها باعث می‌شود زمان مورد نیاز برای پذیرش عمومی این فناوری به طول بینجامد.

سرعت

بله؛ اگرچه ما «سریع بودن» را به‌عنوان یکی از مزیت‌های اتمیک سواپ برشمردیم، در حال حاضر سرعت یکی از مشکلات بنیادین این فناوری است. این فناوری هنوز به اصلاحات و پیشرفت‌های بسیاری نیاز دارد تا بتواند حجم عظیم داده‌ها را کنترل کند. اینجا نقطه‌ای است که شبکه لایتنینگ نقش قابل‌توجهی را برای بهبود مبادلات اتمی ایفا خواهد کرد.

ناسازگاری

اگرچه کیف پول‌های زیادی به منظور سازگاری با مبادلات اتمی توسعه داده‌شده‌اند، اما با این حال حقیقت آن است که تعداد کیف پول‌ها و صرافی‌های سازگار با مبادلات اتمی هنوز بسیار اندک است. حمایت گسترده‌تر از سوی صرافی‌های بیشتر، یقیناً باعث تحقیقات و استفاده بیشتر از این فناوری در مقیاس وسیع‌تر خواهد شد.

جمع‌بندی

مقیاس‌پذیری اندک و فقدان تعامل‌پذیری میان ارزهای دیجیتال، دو مورد از بزرگ‌ترین مشکلاتی است که در حال حاضر گریبان‌گیر دنیای کریپتو است. در این میان، استفاده از مبادلات اتمی حکم یک تیر و دو نشان را دارد. مبادلات اتمی، بخشی از فناوری‌هایی است که ما را به انقلاب بعدی در معاملات ارزهای دیجیتال نزدیک‌تر می‌کند. امیدواریم که در آینده نزدیک تحقیقات و اقدامات عملی بیشتری در راستای پذیرش عمومی این فناوری صورت پذیرد.