ارز دیجیتال اتم (ATOM) چیست؟

ارز دیجیتال اتم (ATOM) توکن اصلی شبکه کازماس (Cosmos) است. کازماس که به «اینترنت بلاک چین‌ها» مشهور است، این امکان را فراهم کرده است که بلاک چین‌های مختلف به‌صورت یکپارچه باهم تعامل کنند. ارز دیجیتال اتم برای پرداخت هزینه تراکنش‌ها، سهام‌گذاری و مشارکت حاکمیت در شبکه کازماس به کار می‌رود.

مهم‌ترین هدف کازماس رفع مشکلات رایج در دنیای بلاک چین، یعنی سرعت پایین در پردازش تراکنش‌ها، هزینه‌ بالا و زمان‌ انتظار طولانی برای تأیید تراکنش‌ها است؛ اما این شبکه یک هدف مهم دیگر نیز دارد و آن ایجاد تعامل‌پذیری میان بلاک چین‌های مختلف است. در این مقاله می‌خواهیم بررسی کنیم که ارز دیجیتال اتم چیست، چه مزایا و معایبی دارد و کاربردهای آن در شبکه کازماس چیست. اگر شما هم درباره این ارز دیجیتال جذاب کنجکاو هستید، تا انتهای مقاله ما را همراهی کنید.

ارز اتم چیست؟

اتم (ATOM) ارز دیجیتال اختصاصی شبکه کازماس است. کازماس یکی از بلاک چین‌های منحصربه‌فرد در دنیای ارزهای دیجیتال است. بنیان‌گذاران این شبکه به آن «اینترنت بلاک چین‌ها» می‌گویند؛ اما این توصیف چه معنایی دارد؟

کازماس (Cosmos) اکوسیستمی لایه صفر است که با نام «اینترچین» (Interchain) نیز شناخته می‌شود. کازماس هم مانند پولکادات می‌خواهد محیطی کاملاً تعامل‌پذیر و منعطف برای ساختن بلاک چین‌های لایه یک فراهم کند. ازاین‌رو، می‌توان گفت که کازماس شبکه‌ای از تعداد زیادی بلاک چین مستقل است که توسط ابزارهای منبع‌باز به هم متصل شده‌اند تا مبادلات بین این بلاک چین‌ها را ساده و امکان‌پذیر کنند.

به‌عبارت‌دیگر، کازماس شبکه‌ای از بلاک چین‌های متصل به یکدیگر است که هدف اصلی‌اش حل چالش‌های مقیاس‌پذیری، تعامل و پایداری بلاک چین است.

اکوسیستم کازماس از چندین «هاب» (Hub) تشکیل شده است. هر هاب یک بلاک چین مربوط به پروژه‌ای خاص است و ممکن است خودش هم از چندین بلاک چین تشکیل شده باشد که هرکدام برای کاربردی ویژه ساخته است. هر یک از این بلاک چین‌های درون شبکه کازماس، یک زون (Zone) نامیده می‌شوند. ارتباط بین زون‌ها با کمک کازماس هاب (Cosmos Hub) برقرار می‌شود.

بیشتر بخوانید: کازماس چیست؟ همه‌چیز درباره پروتکل تعامل‌پذیری بلاک چین‌ها

کازماس هاب چیست؟

کازماس هاب یک بلاک چین اثبات سهام (PoS) و اولین زون ایجاد شده در شبکه کازماس است که به‌عنوان واسطه میان دیگر زون‌ها در شبکه عمل می‌کند.

در کازماس، هر زون می‌تواند وظایف اساسی خود را به‌تنهایی انجام دهد. این وظایف شامل تأیید حساب‌ها و تراکنش‌ها، ایجاد و توزیع توکن‌های جدید و انجام تغییرات در بلاک چین خود می‌شود. کازماس هاب مسئول تسهیل تعامل بین همه زون‌های داخل شبکه با نظارت بر وضعیت آنها است.

ارز دیجیتال اتم مانند سوخت شبکه کازماس هاب و توکن بومی آن است. توسعه‌دهندگان با کمک کازماس می‌توانند بلاک چین‌های سفارشی بسازند. تعامل بین این بلاک چین‌ها با کمک کازماس هاب ممکن می‌شود. نمونه‌های دیگر از بلاک چین‌های ساخته شده بر روی کازماس عبارت‌اند از کرونوس (Cronos)، کاوا (Kava)، اسموسیس (Osmosis)، ثورچین (ThorChain) و بلاک چین دی وای دی اکس (dYdX).

اکوسیستم کازماس چگونه کار می‌کند؟

همکاری بین بلاک چین‌های کازماس به لطف ۳ جزء اصلی این شبکه امکان‌پذیر می‌شود:

• کیت توسعه نرم‌افزاری کازماس
• پروتکل ارتباط بین بلاک چینی
• تندرمینت 

کیت توسعه نرم‌افزار منبع‌باز

کازماس دارای کیت توسعه نرم‌افزار منبع‌باز است. کیت توسعه نرم‌افزار با نام اختصاری SDK (مخفف Software Development Kit) نشان داده می‌شود. این کیت مجموعه‌ای از ابزارها است که برای برنامه‌نویسی برنامه‌های کاربردی بر روی پلتفرم‌های خاص استفاده می‌شود.

کیت توسعه نرم‌افزار منبع‌باز کازماس امکان ایجاد و توسعه سریع و آسان انواع مختلف بلاک چین‌ها را فراهم می‌کند. این چارچوب به‌قدری منعطف است که امکان ایجاد هر دو بلاک چین کلاسیک اثبات سهام (Proof of Stake) و اثبات اعتبار (Proof of Authority) را فراهم می‌کند.

کیت توسعه نرم‌افزاری کازماس شامل ماژول‌های ازپیش‌ساخته‌ای است که می‌توانند با هم ترکیب شوند تا برای برنامه‌های خاص بلاک چین ایجاد کنند؛ بنابراین، هر برنامه‌نویسی نیز می‌تواند به این منبع ماژول‌های جدید اضافه کند.

پروتکل ارتباط بین بلاک چینی

پروتکل ارتباط بین بلاک چینی (Inter-Blockchain Communication protocol یا به‌اختصار IBC) استانداردی برای ایجاد قابلیت همکاری و تعامل بین بلاک چین‌ها است که نحوه ارتباط هاب‌ها با یکدیگر را تعریف می‌کند. هر بلاک چین ساخته شده بر روی کازماس به طور بومی شامل IBC است.

همه زنجیره‌های موجود در کازماس، مستقل از یکدیگر با مکانیسم‌های اجماع خود یا دارایی‌های مختلف هستند، اما به لطف این استاندارد می‌توانند با یکدیگر تبادل اطلاعات و دارایی‌ داشته باشند.

زون‌ها از طریق پروتکل ارتباط بین بلاک چینی (IBC) به کازماس هاب متصل هستند. این مکانیزم امکان انتقال اطلاعات را به صورت آزاد و امن بین هر زون متصل‌شده به کازماس هاب فراهم می‌کند.

بعد از این که یک زون به کازماس هاب متصل می‌شود، با هر زون دیگری که به هاب متصل باشد تعامل‌پذیر است؛ به این معنا که بلاک چین‌هایی با کاربردها، اعتبارسنج‌ها و مکانیزم‌های اجماع کاملاً متفاوت می‌توانند تبادل اطلاعات کنند.

تندرمینت

تندرمینت (Tendermint) مجموعه‌ای از ابزارهای آماده برای توسعه‌دهندگان در کازماس است. تندرمینت از یک موتور اجماع به نام «تندر مینت کور» (Tendermint Core) و یک رابط کاربری عمومی، معروف به ABCI تشکیل شده است.

مکانیسم اجماع کازماس، مبتنی بر الگوریتم تندرمینت (Tendermint) است. تندرمینت الگوریتمی بسیار مقیاس‌پذیر است که قابلیت تحمل خطای بیزانسی را دارد، به این معنی که حتی با وجود عوامل مخرب یا نودهای غیرفعال نیز به کار خود ادامه می‌دهد. در واقع تندرمینت برای رسیدن به اجماع نیاز به رأی حداقل دو سوم شبکه دارد.

تندرمینت امکان اجرای فوری تراکنش‌ها را با هزینه کم فراهم می‌کند و سازندگان بلاک چین‌های جدید را از دردسر ایجاد یک سیستم اجماع کامل نجات می‌دهد.

ویژگی‌های اصلی ارز دیجیتال اتم

اتم توکن اصلی کازماس هاب است و وظایف و کاربردهای مختلفی دارد:

پرداخت هزینه‌های تراکنش: ارز دیجیتال اتم برای پرداخت هزینه‌های تراکنش در کازماس هاب استفاده می‌شود که مبلغش در مقایسه با سایر بلاک چین‌ها بسیار کم است. هزینه‌های تراکنش توسط اعتبارسنج‌ها جمع‌آوری شده و بین سهام گذاران توزیع می‌شود.

سهام‌گذاری: دارندگان اتم می‌توانند توکن‌های خود را به یک یا چند اعتبارسنج در کازماس هاب سهام‌گذاری کنند و بر اساس مقدار ارز دیجیتال اتم سهام‌گذاری شده خود پاداش دریافت کنند. سهام‌گذاری به امنیت و حاکمیت شبکه نیز کمک می‌کند.

حاکمیت شبکه: دارندگان ارز دیجیتال اتم می‌توانند در مورد پیشنهادهایی که بر کازماس هاب تأثیر می‌گذارند، مانند تغییرات پارامترها، ارتقای نرم‌افزار یا تأمین مالی اجتماعی، رأی بدهند. هر توکن اتم یک رأی محسوب می‌شود و اگر پیشنهادی پذیرفته شود، به طور خودکار توسط شبکه اجرا می‌شود.

اتم ارز دیجیتال ارزشمندی است که به کاربران این امکان را می‌دهد که در اکوسیستم کازماس شرکت کرده و از خدمات آن بهره‌مند شوند. دارندگان ارز دیجیتال اتم می‌توانند از قابلیت تعامل و قابلیت مقیاس‌پذیری اینترچین بهره‌مند شده و به بلاک چین‌ها و برنامه‌های مختلفی که با پروتکل ارتباط بین بلاک چینی (IBC) سازگار هستند دسترسی پیدا کنند.

توکنومیکس ارز دیجیتال اتم

بنیاد غیرانتفاعی اینترچین، طی یک عرضه اولیه سکه (ICO)، ۱۶/۸ میلیون دلار آمریکا برای تأمین مالی شبکه کازماس در سال ۲۰۱۷ جمع‌آوری کرد. نحوه توزیع توکن‌های اتم به صورت زیر انجام شد:

• مشارکت‌کنندگان عمومی: ۶۷/۹ درصد
• شرکت آل این بیتس (All in Bits): ۱۰ درصد
• بنیاد غیرانتفاعی اینترچین: ۱۰ درصد
• پذیرندگان اولیه و استراتژیک: ۷/۱ درصد
• مشارکت‌کنندگان در سرمایه‌گذاری مرحله کشت ایده: ۵ درصد

ارز دیجیتال اتم چگونه کار می‌کند؟

دارندگان ارز اتم می‌توانند توکن‌های خود را برای ایمن‌سازی شبکه، رأی‌دادن به پیشنهادهای حاکمیتی و کسب پاداش سهام‌گذاری کنند. اتم امکان مبادله دارایی‌های دیجیتال مختلف مانند بیت‌ کوین، اتریوم یا سایر توکن‌ها را به صورت مستقیم، سریع و ارزان، بدون استفاده از خدمات شخص ثالث فراهم می‌کند.

ارز اتم، کازماس هاب را قادر می‌سازد تا با سایر بلاک چین‌ها مانند اتریوم یا بیت‌ کوین ارتباط برقرار کند و داده‌ها و ارزش را بین آنها انتقال دهد و کمک می‌کند کازماس هاب مکانی امن و پایدار برای ذخیره دارایی‌های دیجیتال شما و مدیریت حساب‌های شما در بسیاری از زنجیره‌ها مهیا کند. دارندگان ارز ATOM می‌توانند از کازماس به‌عنوان کیف پول اصلی خود استفاده کنند و از طریق آن به زنجیره‌های دیگر دسترسی داشته باشند.

 فرایند سهام‌گذاری

نیازی نیست سهام گذاران ارز اتم حتماً خودشان نودهای اعتبارسنجی را اجرا کنند، بلکه می‌توانند توکن‌های خود را به یک یا چندین اعتبارسنج‌ بسپارند. اعتبارسنج‌ها به نمایندگی از سهام‌گذاران عمل سهام‌گذاری را انجام می‌دهند.

سهام گذاران خودشان باید اعتبارسنج‌ها را بر اساس فاکتورهایی نظیر عملکرد، شهرت و نرخ کمیسیون آنها انتخاب کنند. آنها با سپردن توکن‌های خود به اعتبارسنج‌ها در پاداش اعتبارسنجی آن‌ها سهیم می‌شوند.

در کنار مزایایی که سهام‌گذاری ارز اتم دارد، این کار می‌تواند با برخی خطرات نیز همراه باشد. اعتبارسنج‌ها و سهام‌گذاران ممکن است به دلیل رفتار نادرست یا عدم انجام وظایف خود، مجازات شوند و بخشی از توکن‌های خود را از دست بدهند. به‌عنوان‌مثال، اعتبارسنج‌ها ممکن است به دلیل امضای دوباره، خاموش‌شدن یا سانسور تراکنش‌ها مجازات شوند. سهام‌گذاران نیز ممکن است به دلیل سهام‌گذاری برای اعتبارسنج‌های ناکارآمد جریمه شوند.

رأی‌دادن و مشارکت در حکمرانی شبکه کازماس

دارندگان ارز دیجیتال اتم می‌توانند از توکن‌های خود برای مشارکت در حاکمیت شبکه کازماس به روش‌های زیر استفاده کنند:

• سهام‌گذاری: سهام‌گذاری ارز اتم به سهام گذاران این حق را می‌دهد که در مورد پیشنهادهایی که شبکه را تحت تأثیر قرار می‌دهند رأی دهند. هر چه کاربر تعداد اتم بیشتری را سهام‌گذاری کند، قدرت رأی او نیز بیشتر می‌شود.
• حاکمیت: دارندگان ارز اتم می‌توانند برای تغییر پارامترهای شبکه، ارتقای نرم‌افزار، تخصیص بودجه یا اعلام نظر خود در مورد موضوعات مرتبط با شبکه پیشنهادهایی ارائه دهند. آنها همچنین می‌توانند از سهام اتم خود به‌عنوان حق رأی در مورد به پیشنهادهای ارائه شده توسط دیگران استفاده کنند. حداقل ۴۰ درصد از توکن‌های اتم سهام‌گذاری شده باید در مورد یک پیشنهاد رأی دهند تا آن پیشنهاد تأیید شود و بیش از نیمی از آنها باید به آن رأی مثبت دهند تا پیشنهاد موردنظر تصویب شود.
• واگذاری اتم: دارندگان ارز اتم که نمی‌خواهند نود اعتبارسنجی خود را اجرا کنند، می‌توانند توکن‌های خود را به اعتبارسنج‌های موجود واگذار یا «Delegate» کنند. این اعتبارسنج‌ها از طرف آنها رأی خواهند داد. البته واگذارکنندگان در پاداش و جریمه‌های اعتبارسنج منتخبشان شریک می‌شوند. آنها هر زمان که بخواهند این اجازه را دارند که توکن‌های خود را به دیگر اعتبارسنج‌ها واگذار کنند.

مزایا و چالش‌های ارز اتم

ارز دیجیتال اتم تکنولوژی منحصربه‌فردی به فضای بلاک چین و ارزهای دیجیتال معرفی می‌کند. با اینکه این ارز و شبکه آن مزایای خاص خود مانند تعامل‌پذیری و مقیاس‌پذیری بالا دارند، اما چالش‌هایی نیز وجود دارد که نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد.

مقیاس‌پذیری و تعامل‌پذیری اتم و کازماس

یک مزیت مهم شبکه کازماس و توکن آن قابلیت تعامل‌پذیری آن است. تعامل‌پذیری یعنی بلاک چین کازماس می‌تواند با سایر بلاک چین‌ها مانند اتریوم یا بیت کوین ارتباط برقرار کند و داده‌ها و ارزش را بین آنها انتقال دهد. این باعث می‌شود که کازماس هاب به شبکه بلاک چین‌ها تبدیل شود.

سایر ارزهای دیجیتال، مانند بیت کوین یا اتریوم، توانایی محدودی در تعامل با با سایر بلاک چین‌ها دارند و اغلب برای انجام تراکنش‌های میان‌زنجیره‌ای به واسطه‌های متمرکز یا پل‌های پیچیده نیاز دارند. بنابراین، عملکرد ارز اتم باعث بهبود جریان نقدینگی، افزایش تنوع و کارایی دارایی‌ها و گسترش خدمات مربوط به ارز دیجیتال در بازار می‌شود.

دیگر مزیت مهم ارز دیجیتال اتم قابلیت مقیاس‌پذیری آن است. اتم به کازماس هاب اجازه می‌دهد تا حجم بالای تراکنش را با تأخیر کم پردازش کند. کازماس هاب همچنین می‌تواند چندین زنجیره موازی، معروف به زون‌ها را پشتیبانی کند. هر زون می‌تواند مکانیزم مقیاس‌پذیری مستقل خود را داشته باشد اما ارتباط آنها با یکدیگر از طریق هاب برقرار می‌شود.

در مقابل، سایر ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین یا اتریوم هستند که مقیاس‌پذیری کمی دارند، زیرا از معماری تک زنجیره‌ای استفاده می‌کنند که سرعت و ظرفیت تراکنش آنها را محدود می‌کند. در نتیجه نوع عملکرد ارز اتم امکان پردازش موازی تراکنش‌ها را فراهم می‌کند و از دردسرها، تأخیرها و هزینه‌های متداول در بسیاری از زنجیره‌های موجود می‌کاهد.

علاوه بر این موارد، ارز دیجیتال اتم توسعه‌دهندگان را تشویق می‌کند بلاک چین‌های سفارشی در کازماس بسازند که بر اساس نیازها و ترجیحات خاص خود آنها تنظیم شده‌اند. توسعه‌دهندگان می‌توانند الگوریتم‌های اجماع و اقتصاد توکنی خود را انتخاب کنند و در عین حال از خدمات و زیرساخت مشترک ارائه شده توسط شبکه کازماس بهره‌مند شوند.

چالش‌ها، رقبا و طراحی پیچیده کازماس

کازماس تنها پروژه‌ای نیست که هدف ارائه راه‌حل‌های تعامل‌پذیری و مقیاس‌پذیری برای فضای ارزهای دیجیتال را دارد. پلتفرم‌های متعدد دیگری مانند پولکادات یا اولنچ دارای دیدگاه‌ها و فناوری‌های مشابه بوده و رقیب کازماس هستند؛ ازاین‌رو، ارز اتم و شبکه کازماس باید برتری و تمایز خود را اثبات کنند تا توانایی جذب و حفظ کاربران و توسعه‌دهندگان را داشته باشند.

علاوه بر این، کازماس دارای معماری و طراحی پیچیده و پیشرفته‌ای است که ممکن است برای بسیاری از کاربران تبدیل به چالش شود. به‌عنوان‌مثال، اطمینان از امنیت و سازگاری زون‌ها و هاب‌ها، مدیریت پروتکل IBC و صرافی غیرمتمرکز  (DEX) و هماهنگ‌سازی فرایندهای حاکمیت و سهام‌گذاری ممکن است نیاز به دانش فنی و تخصص بالایی داشته باشد.

پروژه‌های ساخته‌شده در کازماس

پروژه‌های زیادی وجود دارند که با استفاده از ارز دیجیتال اتم و کیت نرم‌افزاری کازماس ساخته شده‌اند. در ادامه برخی از پرکاربردترین پروژه‌های کازماس را مرور می‌کنیم:

• آسموسیس (Osmosis): صرافی غیرمتمرکزی که به کاربران امکان می‌دهد توکن‌های فعال‌شده با پروتکل ارتباطات بین بلاک چین (IBC) را معامله کنند.
• جی بریج (G-Bridge): پل میان‌زنجیره‌ای در کازماس که به کاربران اجازه می‌دهد دارایی‌ها را بین بلاک چین‌های مختلف منتقل کنند.
• آکاش نتورک (Akash Network): پلتفرم غیرمتمرکر رایانش ابری که به توسعه‌دهندگان وب ۳ کمک می‌کند تا برنامه‌های غیرمتمرکز (دی اپ‌ها) را با حداقل تنظیمات، راه‌اندازی و مدیریت کنند.
• سنتینل (Sentinel): شبکه وی‌پی‌ان غیرمتمرکزی که به کاربران اجازه می‌دهد پهنای باند خود را در بازار خود بفروشند.

چشم‌انداز ارز دیجیتال اتم

هدف ارز اتم ایجاد شبکه‌ای از بلاک چین‌ها با قابلیت همکاری و تعامل با یکدیگر است. شبکه کازماس امکان تراکنش‌های یکپارچه و مقیاس‌پذیر را در پلتفرم‌های مختلف فراهم می‌کند.

با گذر زمان و پیوستن بلاک چین‌های بیشتر به کازماس و استفاده از پروتکل ارتباطات بین بلاک چینی آن برای تبادل داده‌ها و دارایی‌ها، نرخ پذیرش ارز اتم نیز افزایش می‌یابد. نوآوری و معرفی ویژگی‌ها و ارتقاهای جدید، مانند امنیت میان‌زنجیره‌ای، مبادلات غیرمتمرکز، استخرهای نقدینگی و حساب‌های اینترچین نیز همچنان در اتم ادامه دارد.

سوالات متداول

جمع بندی

ماهیت منبع‌باز و جامعه‌محور ارز اتم انگیزه‌ای برای توسعه‌دهندگان در جهت استفاده از آن است و به گسترش و توسعه کازماس کمک می‌کند. با اینکه بسیاری نسبت به آینده ارز دیجیتال اتم و صعود آن خوش‌بین هستند، نمی‌توان با قطعیت از آن حرف زد و پیشرفت آن می‌تواند تحت تآثیرعوامل درونی و بیرونی زیادی قرار گیرد.