استخراج ارز دیجیتال؛ بستری برای خلق ارزش‌افزوده در اقتصاد بدون نفت

معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران، استخراج ارزهای دیجیتال را بستری برای خلق ارزش‌افزوده در اقتصاد بدون نفت دانست.

به گزارش انتخاب و به نقل از ایبنا، با قانونی‌شدن استخراج ارزهای دیجیتال در کشور و ابلاغ الزامات توسط وزارت صمت و سازمان‌های مسئول از جمله توانیر و سازمان استاندارد، شرکت‌های فعال در زمینهٔ ماینینگ می‌توانند با دریافت مجوز به فعالیت قانونی و تولید ارز دیجیتال اقدام کنند. اما، فعالان ماینینگ اعتقاد دارند هر چند پذیرش و رسمیت این صنعت در ایران از سوی حاکمیت اتفاق خوبی بوده است، شرایط فعالیت کسب‌وکارها در این بخش به‌دلیل قوانین دست‌وپاگیر و نبودِ زیرساخت‌های لازم دشوار است که باعث می‌شود مهاجرت به کشورهای همسایه برای ماینینگ گزینهٔ بهتری نسبت به فعالیت در ایران باشد. در همین خصوص، با امیر ناظمی – معاون وزیر ارتباطات و فنّاوری اطلاعات و رئیس سازمان فنّاوری اطلاعات ایران – به گفت‌وگو نشستیم تا از او دربارهٔ نقش ارزهای دیجیتال در صنعت و تولید کشور بپرسیم، که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:

جایگاه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در الزامات قانونی استخراج ارزهای دیجیتال چیست و چه نگاهی به این صنعت وجود دارد؟

وزارت ارتباطات و فنّاوری اطلاعات طبق الزامات اعلام‌شده از سوی دولت در قوانین و مقررات استخراج ارزهای رمزنگار در حوزهٔ زیرساخت به‌خصوص در زمینهٔ ارتباطات اینترنت وظایفی را دارد که اجرای فرایندهای محوله از سوی دولت به وزارت ارتباطات دربارهٔ ماینینگ در همان روزهای ابتدایی انتشار دستورالعمل انجام شد.

دستگاه‌های متعددی در حوزهٔ استخراج رمزارزها مسئولیت دارند که از مهم‌ترین آن‌ها باید به وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت ارتباطات و فنّاوری اطلاعات، سازمان گمرک، توانیر، و استاندارد اشاره کرد که در فرایند مجوز و تأمین نیازهای زیرساختی، واردات تجهیزات موردنیاز، و پایش استاندارد تجهیزات و محل انجام استخراج نقش مهمی دارند.

استخراج ارزهای رمزنگاری‌شده از مهم‌ترین موضوعاتی بود که با پیگیری فعالان فنّاوری اطلاعات بخش خصوصی محقق شد و در نهایت باعث شد شرایط لازم برای فعالیت ماینرها در کشور ایجاد شود. معتقدم قوانین ابلاغی در حوزهٔ استخراج ارز رمزنگار نیازمند اصلاحاتی در زمینهٔ تعرفهٔ برق است؛ اما باید به این نکته توجه داشت که شرایط امروز بسیار بهتر از شرایط گذشته و فعالیت در فضای خاکستری و غیرشفاف به‌شمار می‌رود. نظر شخصی من این است که هزینهٔ برق باید برای همهٔ صنایع ازجمله ماینینگ یکسان باشد، نه اینکه برای صنایع مختلف نرخ برق متفاوت در نظر بگیریم.

حاکمیت با به‌رسمیت‌شناختن صنعت ماینینگ گام مهمی در حوزهٔ فنّاوری‌های جدید برداشته است و با توسعهٔ این صنعت در کشور و ایجاد ارزش‌افزوده و درآمدهای ارزی، فعالان این صنعت می‌توانند نظر بخش حاکمیتی را به خود جلب کنند تا تسهیلاتی برای آن‌ها از سوی دولت در نظر گرفته شود. تعیین الزامات در حوزهٔ ارزهای رمزنگار ازجمله معاملات، که تا به امروز بانک مرکزی در آن تأکید بر ممنوعیت فعالیت داشته است، می‌تواند در توسعهٔ رمزارزها در مبادلات اقتصادی و تسهیل تجارت نقش مهمی داشته باشد. بر همین اساس، نیاز به نگاه جامع و با جزئیات بالا به صنعت رمزارز وجود دارد و حاکمیت صرفاً با اعلام نظر در حوزهٔ ماینینگ نباید صحنهٔ مقررات‌گذاری را ترک کند.

ماهیت وزارت ارتباطات و فنّاوری اطلاعات واردشدن به حوزهٔ فنّاوری‌های جدید ازجمله ارزهای رمزنگاری‌شده و بلاکچین به‌منظور بررسی و استفاده از مزایای آن‌ها در اقتصاد کشور است؛ در همین راستا نیز تا به امروز اقداماتی انجام شده و برنامه‌ریزی‌هایی برای حمایت از صنعت استخراج رمزارز ازجمله ایجاد زیرساخت مناسب در منطقهٔ ویژهٔ اقتصادی پیام در نظر گرفته شده است.

شما تأکید دارید که استخراج رمزارزها و صنعت مبتنی بر ارزهای رمزنگار می‌تواند برای کشور درآمدهای جدیدی را خلق کند و به توسعهٔ اقتصادی منجر شود؛ نقش ماینینگ در درآمدهای غیرنفتی چقدر است و درصورتی که کشور در این بخش در آینده با چالش مواجه شود و شکست بخورد، میزان زیان چقدر خواهد بود؟

استخراج ارزهای دیجیتال می‌تواند به عنوان یک ارزش‌افزوده با استفاده از یک فنّاوری جدید در افزایش درآمدهای صنعت فنّاوری اطلاعات در تولید ناخالص داخلی نقش مهمی داشته باشد که ضروری است به این موضوع با توجه به حرکت به‌سوی اقتصاد بدون نفت و ضرورت افزایش درآمدهای غیرنفتی در راستای کاهش فشارهای تحریمی در مدیریت کلان کشور توجه شود. در حقیقت، استخراج رمزارز با استفاده از ظرفیت مازاد و گسترده در حوزهٔ انرژی می‌تواند درآمدهایی ارزی برای کشور به‌دنبال داشته باشد و تجارت با استفاده از ارزهای رمزنگاری‌شده تسهیل شود که هرچند نسبت به درآمدهای نفتی یا صادرات غیرنفتی رقم بسیار پایینی است، در اقتصاد ۲.۸ درصدی حوزهٔ فنّاوری اطلاعات (GDP) سهم قابلِ‌قبولی خواهد داشت.

در حوزهٔ استخراج ارزهای رمزنگار تا به امروز سرمایه‌گذاری بسیاری شده است که با ایجاد زیرساخت‌های لازم افزایش پیدا خواهد کرد. اعتقاد دارم درصورتی که حتی صنعت ماینینگ در کشور با چالش روبه‌رو شود یا از نظر جهانی دیگر مقرون‌به‌صرفه نباشد، از تجهیزات عملیاتی آن می‌توان در سایر حوزه‌های فنّاوری اطلاعات ازجمله ایجاد و نگهداری دیتاسنتر به‌عنوان بستر ضروری کسب‌وکارها در آینده استفاده کرد و الگوی کسب‌وکار صرفاً تغییر می‌کند که نشان می‌دهد زیان چندانی به ماینرها و زیرساخت‌های کشور وارد نخواهد شد.

یکی از نقاط موردعلاقهٔ ماینرها برای فعالیت حتی در زمانی که فضای خاکستری در حوزهٔ استخراج ارزهای دیجیتال وجود داشت، منطقهٔ اقتصادی پیام عنوان شده که پتانسیل خوبی را برای حضور ماینرها به خود اختصاص داده است. سیاست وزارت ارتباطات برای همکاری با ماینرها در این منطقهٔ اقتصادی چیست؟

منطقهٔ ویژهٔ اقتصادی پیام مجموعه‌ای ارزشمند برای وزارت ارتباطات و فنّاوری اطلاعات به‌شمار می‌رود که با توجه به برخورداری از زیرساخت‌های گسترده، توانسته است شرکت‌های مهمی در حوزهٔ فنّاوری اطلاعات در خود جای دهد و منطقهٔ مناسبی برای فعالیت کسب‌وکارهای مرتبط در حوزهٔ رمزارز ازجمله ماینینگ و دیتاسنتر باشد.

کسب‌وکارهای استخراج رمزارز دارای مجوز از وزارت صمت می‌توانند با تسهیلاتی در منطقهٔ پیام برای فعالیت درخواست بدهند و اقدامات لازم را برای فعالیت اقتصادی در این منطقه به‌صورت قانونی داشته باشند.