یکی از دلایلی که این روزها وزارت نیرو را نگران کرده و باعث فشار بر استخراج ارزهای دیجیتال در ایران شده است، موضوع مصرف برق ماینینگ است. با این حال سعید خوشبخت، کارشناس مطرح حوزه بلاک چین و ماینینگ در ایران ادعا میکند که استخراج ارزهای دیجیتال در ایران نه تنها بحرانی برای برق کشور نیست بلکه میتواند مشکل برق کشور را حل کند.
سعید خوشبخت در گفتگو با انتخاب گفت:
فکر میکنم که من تنها کسی هستم که میگویم که استخراج بیت کوین در ایران مشکل برق را حل میکند چون بعضیها میگویند که بحران ایجاد میکند و بعضیها میگویند که بحرانی ایجاد نمیکند اما من میگویم حل میکند. حالا چرا؟
بحران برق ایران اصلا از کجا شکل گرفت؟ آیا بحران برق به دلیل ماینینگ است؟ اصلا!
بحران برق نتیجه سالهای سال عدم سرمایهگذاری کافی برای توسعه صنعت برق است.
اگر خوب بررسی کنید، طی یک دهه گذشته بیشمار شرکت در صنعت برق ورشکسته شدهاند. چون همه آنها از وزارت نیرو مبلغ زیادی طلبکار بودند و به جای پول در نهایت به خیلی از آنها اوراق خزانه دادند. منظورم شرکتهای خصوصی است. فقط چند شرکت بزرگ توانستند باقی بمانند.
به علاوه، وزارت نیرو در مورد نیروگاه هم قدرت مناسبی نداشت. بخشهایی بودند که خیلی وقتها اصلا توانشان را نمیخرید و فقط پول استندبای (آمادهباش) به آنها میداد که فکر میکنم کلیوواتی ۳۰ تومان بود و وقتهایی هم که برقشان را میخرید، اغلب اوقات پولشان را به موقع نمیداد. همین باعث شد که تاسیس نیروگاه توجیه اقتصادی نداشته باشد زیرا باید طی ۲ تا ۵ سال سرمایه اولیه برگردد. بازگشت سرمایه بعضی از نیروگاهها هم حتی به بالای ده سال هم رسید.
خب کمتر کسی حاضر میشود در جایی سرمایهگذاری کند که تنها خریدارش یک جا است، هر وقت بخواهد میخرد، هر وقت بخواهد نمیخرد، هر قیمتی که بخواهد تعیین میکند و هر وقت دلش بخواهد پولش را میدهد.
همین موضوع باعث شد که رشد توسعه صنعت برقمان کم شود. بحران برق از اینجا نشات میگیرد و ربطی به ماینینگ ندارد.
حالا برای حل این بحران باید چه کار کنیم؟
کار منطقی این است که عامل مشکل را از بین ببریم یعنی کاری کنیم که توسعه صنعت برق توجیه اقتصادی داشته باشد. شرایطی نیاز است که سرمایهگذار توجیه شود تا نیروگاه تاسیس کند.
بهترین چیز برای یک تولیدکننده، مشتریِ تضمینی است. یعنی اگر مشتری تضمینی برای برق نیروگاه وجود داشته باشد، توجیه اقتصادی پیدا میکند.
فرض کنید به نیروگاه بگوییم که تمام برق شما را با تضمین ۱۰۰ درصد، هفت روزِ هفته و ۲۴ ساعته و با قیمت مناسب میخریم و پول را هم نقد پرداخت میکنیم. این انگیزه تاسیس نیروگاه و تولید برق میدهد.
حالا این سوال مطرح میشود که نیروگاه تولید میکند و به ماینر میدهد. نهایتا فقط برق ایران مصرف نمیشود. پس چگونه بحران برق را حل میکند.
خب به این موضوع فکر کنید که ما اکنون (تابستان) به سمت پیک مصرف پیش میرویم. پیک مصرف را مثلا ۶۰هزار مگاوات در نظر میگیریم. اما به جز تابستان چه؟
در فصلهای دیگر سال که مصرف برق به شدت پایین میآید، خیلی از نیروگاهها تا فقط ۵۰ درصد از توان خود را تولید میکنند و ۵۰ درصد دیگر را نهایتا استندبای هستند. استندبای یعنی اینکه برای تولید آماده است و شبکه رویش حساب میکند اما تولید نمیکند و بابت آماده باش مبلغی از وزارت نیرو دریافت میکند.
بنابراین اگر من نیروگاهی داشته باشم که همه سال ماین میکند و فقط در زمان پیک مصرف به شبکه برق بدهد، عملا انگار نیروگاهی تاسیس کردهام که کل سال به شبکه برق میدهد، چون شبکه برق کشور فقط در زمان پیک مصرف نیاز به برق دارد.
حالا فرض کنید من به عنوان ماینر، مجوز دریافت میکنم که مثلا به ۵ مگاوات برق برای ماینینگ نیاز دارم و به همان اندازه تجهیزات وارد میکنم. پس یک نیروگاه ۵ مگاواتی برای تامین برق ماینینگ خودم تاسیس میکنم و تضمین میدهم سالی ۳۰۰ ساعت برق خودم را در اختیار شبکه قرار دهم و هر وقت شبکه نیاز داشت از این ۳۰۰ ساعت تضمین میتواند استفاده کند. بقیه ایام سال هم نیاز نیست پول استندبای پرداخت کند.
به این صورت ماینینگ نه تنها تهدیدی برای برق ایران نیست بلکه مشکل پیک مصرف را حل میکند. اینکه ماینینگ مشکل است، دروغی بیش نیست.
مدلی که من گفتم مدلی تقریبا دینامیک است یعنی اجازه میدهد بازار شکل بگیرد. ما متاسفانه میخواهیم صورت مسئله را پاک کنیم. سعی میکنیم که مصرف برق را زیر ۶۰ هزار مگاوات بیاوریم ولی به این فکر نمیکنیم که ظرفیت برق را افزایش دهیم.
مطالعه کامل مقاله بررسی جامع استخراج ارزهای دیجیتال در ایران: پرونده ویژه: گسترش استخراج ارز دیجیتال در ایران؛ تهدید یا فرصت؟
در این باره بیشتر بخوانید:
- دادستانی یزد: خرید و فروش و نگهداری دستگاههای استخراج ممنوع است!
- آیا برق خانگی و کشاورزی از ماینینگ آسیب میبینند؟
- ریسکها و هزینههای استخراج بیت کوین در ایران؛ ماینرها پول مفت در نمیآورند!
- برق مراکز قانونی استخراج بیت کوین شبانه قطع شد
- رئیس دفتر رئیسجمهور: دولت با استخراج غیرقانونی برخورد خواهد کرد
- سخنگوی صنعت برق: برای استخراج ارزهای دیجیتال یارانه انرژی اختصاص نمیدهیم