وقتی بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال در حدود یک دهه پیش وارد میدان شدند، بسیاری از مردم و از جمله برخی از برترین اقتصاددانها و کارشناسان مالی، آن را پدیدهای سطحی و زودگذر تلقی کردند. این شکل جدید از پول دیجیتال، همانند یک اسباببازی انگاشته میشد که هیچ ارزشی ندارد و فقط کسانی که بهدنبال خرید اجناس غیرقانونی هستند به آن گرایش دارند.
اما وقتی انبوهی از کافیشاپها بیت کوین را نیز جزو شیوههای پرداخت خود قرار دادند، مشخص شد که این دیدگاه منفی نادرست بوده است. علاوهبرآن، فراهمشدن امکان خرید انواع محصولات لوکس و تجملی نظیر زیورآلات، خودرو و حتی آثار هنری با ارزهای دیجیتال سبب شده بر اهمیت آنها افزوده شود.
دکتر گاریک هایلمن (Garrick Hileman) که مورخ اقتصادی دانشگاه کمبریج و نیز دانشگاه اقتصاد لندن است میگوید:
بسیاری از اقتصاددانها، بیت کوین را شکل ناقصی از پول میدانستند که هرگز نمیتواند به سطح کنونی فراگیری برسد. امروزه تخمین زده میشود که تعداد کاربران ارزهای دیجیتال بین ۵ تا ۱۰ میلیون نفر است. از نظر من این پدیده دست کمی از یک معجزه کوچک اقتصادی ندارد.
بیت کوین، همچنان پیشتاز است
بیت کوین هنوز در بازار ارزهای دیجیتال پیشتاز است. نام بیت کوین آنقدر بهعنوان اولین ارز دیجیتال رمزنگاریشده جاافتاده است که برخی افراد، حتی سایر ارزهای دیجیتال را با همین نام میشناسند. درست همانطور که بسیاری از مردم در غرب، جاروبرقی را با نام «هوور» (Hoover) (تولیدکننده معروف جاروبرقی) میشناسند.
با وجود نوسانات در ارزش بیت کوین، مشکلات در نقد کردن آن، ایجاد فورکهایی که میتوانند خطرناک باشند و نیز آنچه هایلمن آن را «چالشهای رهبری درونی» میداند، بیت کوین توانسته است انتظارات را برآورده کند. قیمت بیت کوین برای اولین بار در آگوست سال ۲۰۱۷ از ۴۰۰۰ دلار فراتر رفت و افزایش آگاهی در آن شدت گرفت.
شش هفت سال پیش (در اواسط سال ۲۰۱۱) یک بیت کوین کمتر از ۱ دلار قیمت داشت. کای وان پترسن (Kay Van Petersen) که کارشناس بانک ساکسو (Saxo Bank) است بر این باور است که قیمت بیت کوین طی ۱۰ سال آینده میتواند به ۱۰۰ هزار دلار هم برسد.
هنر برای بیت کوین
به نظر نمیرسد که ارزهای دیجیتال به همین زودیها رفتنی باشند. بههمیندلیل، صنایع بیشتری به استفاده از آنها روی میآورند. مایکروسافت و نیز پیپل از جمله شرکتهای معروف و باسابقهای هستند که بیت کوین میپذیرند. انواع کسبوکارهای دیگر در سراسر جهان (از کافه گرفته تا لولهکش) هم امکان پرداخت با بیت کوین را در اختیار کاربران خود قرار میدهند.
یکی از بازارهایی که در این میان میتواند تحولآفرین باشد، بازار هنر است. حجم سرمایهگذاری صورتگرفته در این بازار روزبهروز بیشتر میشود. الیزا دادیانی (Eleesa Dadiani) که مالک گالری معروف دادیانی (Dadiani Gallery) است، یکی از افراد پیشرو در زمینه فروش آثار هنری با بیت کوین است.
این گالری در محله میفر (Mayfair) که یک محله اعیاننشین در غرب لندن است قرار دارد. خانم دادیانی با هنرمندانی قدیمی و معروف نظیر مایکل ساندل (Michael Sandle) مجسمهساز و نیز کیت میلو (Keith Milow) که نقاش است تعامل دارد. الیزا دادیانی در توضیح اینکه چطور به ارزهای دیجیتال علاقمند شد میگوید:
چند سال پیش با ارزهای دیجیتال آشنا شدم، ولی در آن زمان برایم نامفهوم بودند. هیچ سابقهای در زمینه علوم رایانه و یا اقتصاد نداشتم و بههمیندلیل، این فناوری برایم پدیدهای پیچیده بود. شیوههایی را کشف کردم که با آنها میتوانستم مدل کسبوکارم را بهتر کنم.
برای خانم دادیانی، فروش آثار هنری با بیت کوین به همان سادگی پذیرش سایر شیوههای پرداخت است. او میگوید:
همه آثار هنری موجود در این گالری با ارزهای دیجیتال هم به فروش میرسند. این کار بسیار ساده است و فقط کافی است که خریدار یک کیف پول دیجیتال داشته باشد و زمان اندکی را برای انجام تراکنش صرف کند. ما بیت کوین، اتریوم، اتریوم کلاسیک، لایوکوین/ نِم (NEM) و نیز ریپل را میپذیریم. همچنین از سایر ارزهای دیجیتال هم استقبال میکنیم.
یک سرمایهگذاری جدی
دادیانی تأکید دارد که با این اقدام بههیچوجه قصد جلبتوجه ندارد. از نظر او، ارزهای دیجیتال نه تنها آینده کسبوکارش به شمار میرود، بلکه شیوهای جسارتآمیز برای انجام کاری است که میتواند اثراتی در سراسر جهان داشته باشد، البته به شرطی که مردم، دیدگاههای تنگنظرانه خود در برابر بیت کوین را کنار بگذارند.
او میگوید:
بیت کوین یک بازار کاملا جدید را برایمان به همراه داشت. مشتریان در این بازار دوست داشتند قدرت پول خود را در برابر داراییهای واقعی بسنجند. تجربه ما تأییدی بر ارزهای دیجیتال بود تا در زندگی روزمره هم بتوان از آن استفاده کرد … اما تا وقتی که کسبوکارهای بیشتری به پذیرش بیت کوین روی نیاورند، شاید دیدن آن بهعنوان یک پول واقعی دشوار باشد.»
هایلمن حتی یک گام از این هم جلوتر رفته و میگوید که دنیای هنر، صنعتی عالی برای ادامه بقای ارزهای دیجیتال است. او میگوید:
برخی افراد میگویند که بیت کوین بیشتر از اینکه شبیه به نوعی پول باشد، شبیه به یک اثر هنری یا یک دارایی جایگزین است. برخی افراد هستند که محصولات و خدماتی را با بیت کوین میخرند، اما بسیاری از افراد هم هستند که آن را صرفا بهعنوان یک دارایی و اندوخته، یعنی مثل طلا یا آثار هنری، حفظ میکنند. بههمیندلیل، تشخیص اینکه کسی که بیت کوین دارد، شاید تمایل به سرمایهگذاری در هنر هم داشته باشد، اقدامی هوشمندانه از سوی این گالری بود.
دادیانی میگوید که نمیداند آیا هماکنون گالریهای دیگر هم ارزهای دیجیتال را میپذیرند یا خیر. بااینحال، او بر این باور است که سایر کسبوکارهای فعال در حوزه محصولات لوکس هم به این شیوه پرداخت علاقمند هستند. او میگوید:
امیدواریم که با این رویه، بتوانیم افراد بیشتری را به این فکر بیاندازیم که با ارزهای دیجیتال میتوانند بر شمار مشتریانشان بیافزایند. همچنین گزینههای بسیار زیاد دیگری هم وجود دارد که با گسترش این اقتصاد نوین در برابرمان پدیدار خواهد شد.
با بیت کوین چه میتوانیم بخریم؟
انواع محصولات لوکس و تجملی وجود دارد که میتوان با بیت کوین آنها را خرید. یک نقاشی از نوتوریوس بیگ (Notorious BIG) که یک خواننده رپ است را میتوان از گالری بیتپرایمر (Bitpremier.com) با قیمت ۲/۹۴۵ بیت کوین (تقریبا معادل ۱۰ هزار دلار) خرید. همچنین میتوان انواع قایق، هواپیما و حتی واحد مسکونی را در هتل ترامپ (Trump hotel) از سایتهای دیگر خریداری کرد.
هایلمن میگوید موارد مختلفی وجود دارد که سبب میشود پرداخت با بیت کوین، گزینه بهتری برای خریداران باشد. سرعت تراکنش و نیز کارمزدهای پایینتر از شیوههای رایجی نظیر خرید با کارت اعتباری از جمله این مزایا هستند. او میگوید:
اگر برای خرید یک اثر هنری که دهها هزار دلار قیمت دارد فقط ۲ دلار کارمزد بپردازید، این کارمزد تقریبا صفر جلوه میکند. اما اگر برای این خرید بین ۲ تا ۳ درصد کارمزد بپردازید، این رقم بسیار بالاتر خواهد بود.
بینیازی از مقررات و نیز نامتمرکز بودن، اصلیترین مواردی هستند که بهعنوان نویدهای بیت کوین مطرح میشود. خانم دادیانی هم از همین مزایای بیت کوین هیجانزده است. او میگوید:
بیت کوین دنیا را تغییر خواهد داد. اما ابتدا مردم باید پیشگام شوند و دنیا را بهشکلی دیگر ببینند. این فرصت را داریم که دست به نوآوری بزنیم. بیت کوین نیازی به مجوز ندارد و همین امر برایم هیجانانگیز است.