اصطلاح نهنگ بیت کوین یا وال بیت کوین به کسانی نسبت داده میشود که حجم زیادی بیت کوین در اختیار دارند. ۶ درصد از کل بیت کوینهای موجود، فقط در ۱۰ کیف پول بیت کوین ذخیره شده و در اختیار نهنگهای این بازار است. وقتی نهنگها یک ارز دیجیتال را میخرند، میفروشند یا حتی آن را جابهجا میکنند، میتوانند بهراحتی موجی جدید در بازار ایجاد کنند.
اگر اخبار مربوط به ارزهای دیجیتال را دنبال میکنید، حتماً با خبرهایی مثل سرمایهگذاری شرکتهای بزرگ یا اشخاص معروف بر روی بیت کوین و افزایش قیمت بیت کوین در پی این اتفاق مواجه شدهاید؛ یا بالعکس، شنیدهاید که قیمت بیت کوین در پی فروشی که این اشخاص یا شرکتها انجام دادهاند، افت شدیدی را تجربه کرده است.
این افراد و شرکتهایی که حجم زیادی از بیت کوین را در اختیار دارند و با اقدامات خود بر قیمت این ارز دیجیتال تأثیر میگذارند، نهنگ های بیت کوین هستند. در این مطلب، به کمک مقالهای از وبسایت دیکریپت، با نهنگهای بیت کوین بیشتر آشنا میشویم و نحوه فعالیت و ترید آنها را دقیقتر بررسی خواهیم کرد.
نهنگ بیت کوین یعنی چه؟
در سطح تئوری، داراییهای دیجیتال در حال کمک به ایجاد شرایط برابر برای همه افراد هستند؛ اما آنچه در واقعیت رخ میدهد و نمیتوان آن را انکار کرد، این است که حتی در شبکههای توزیعشدهای مانند بیت کوین هم، برخی افراد و نهادها از قدرت نفوذ و تأثیرگذاری بیشتری نسبت به دیگران برخوردارند. این افراد و نهادهای پرنفوذ، همان نهنگها هستند.
نهنگ های بیت کوین، افراد یا نهادهایی هستند که بیت کوینهای کافی برای تحتتأثیر قراردادن یا حتی دستکاری قیمت بیت کوین را در اختیار دارند. هرچه نوسانات و تغییرات قیمت ناشی از رفتارهای یک نهنگ در بازار بیشتر باشد، نشاندهنده این است که نهنگ پرقدرتتر و با نفوذتر است.
بر اساس دادههای وبسایت بیت اینفوچارتس، ۶ درصد از کل بیت کوینهای در گردش با ارزشی معادل تقریباً ۵۰ میلیارد دلار، در ۱۰ کیف پول بزرگ بیت کوین قرار دارد و تحت مدیریت صاحبان آنهاست. این در حالی است که ۱۰۰ کیف پول برتر بیت کوین، تقریباً ۱۵ درصد از کل بیت کوینها (معادل ۱۲۴ میلیارد دلار) را در اختیار دارند.
برای درک کامل چگونگی و علل تغییرات قیمت بیت کوین، مهم است بدانید که این نهنگها در دنیای امروز ما چه کسانی هستند و چگونه کار میکنند.
نهنگ بیت کوین کیست؟
ماهیت آدرسهای بیت کوین و طراحی خاص آن، میتواند تا حد زیادی هویت و مشخصات کاربران شبکه بیت کوین را ناشناس نگه دارد. بنابراین، مهندسی معکوس و یافتن هویت کیف پولهای تأثیرگذار بیت کوین، کار چندان آسانی نیست.
با این حال، این کار چندان هم غیرممکن نیست. به همین دلیل و بر اساس تحقیقات بسیاری که منابع مختلف درمورد هویت و فعالیت نهنگها انجام دادهاند، نهنگ های بیت کوین را میتوان به چهار گروه کلی تقسیم کرد:
صرافیها
صرافیهای ارز دیجیتال در طی چندین سال فعالیت خود در این حوزه، بهطور مداوم ذخیره بیت کوین خود را افزایش دادهاند و همین امر، آنها را به یکی از بزرگترین صاحبان متمرکز بیت کوین تبدیل کرده است. آنها این کار را برای افزایش نقدینگی خود و افزایش تعداد معاملات انجام میدهند.
تجزیهوتحلیل سایت توکن آنالیست در سال ۲۰۱۹ نشان داد که حدود ۶.۷ درصد از بیت کوینهای در گردش بر روی کیف پولهای متعلق به صرافیها نگهداری میشود. بهعنوان مدرکی برای درستی این تخمین، باید گفت که چهار کیف پول از شش کیف پول بزرگ بیت کوین متعلق به صرافیهای بیتفینکس (Bitfinex)، بایننس (Binance) و اوکی اکسچنج (OKEx) است.
مؤسسات
مؤسساتی که بهعنوان نهنگهای بازار بیت کوین شناخته شدهاند، یا شرکتهای انتفاعی و سودمحور هستند و یا بهعنوان صندوقهای مدیریت سرمایه و به نمایندگی از سرمایهگذاران معتبر فعالیت میکنند.
یکی از بزرگترین دارندگان بیت کوین، شرکت مدیریت داراییهای دیجیتال گری اسکیل، از زیرمجموعههای شرکت دیجیتال کارنسی گروپ (DCG) است. این شرکت کنترل ۲۹ میلیارد دلار بیت کوین را در اختیار دارد. این مبلغ معادل بیش از ۳ درصد از ارزش فعلی بازار است.
در حال حاضر، صندوق گری اسکیل بیت کوین تراست (Grayscale Bitcoin Trust) با ۶۵۴٬۶۰۰ بیت کوین، بزرگترین صندوق بیت کوین در جهان است.
اشخاص
بسیاری از ثروتمندان مشهوری که از راه سرمایهگذاری در بیت کوین پولدار شدهاند، همان کسانی هستند که بیت کوین را در شروع راهاندازی شناختند و مبلغی را در آن سرمایهگذاری کردند؛ همان زمانی که ارزش بیت کوین بسیار بسیار کمتر از ارزش فعلی آن بود و تعداد کمی از مردم دنیا نام آن را شنیده بودند.
گفته میشود که کامرون و تایلر وینکلواس، بنیانگذاران صرافی ارز دیجیتال جمینای، در سال ۲۰۱۳، ۱۱ میلیون دلار در بیت کوین سرمایهگذاری کردهاند. بیت کوین در آن زمان با قیمت ۱۴۱ دلار معامله میشد. با یک حساب و کتاب ساده متوجه میشویم که آنها با این مبلغ، حدود ۷۸,۰۰۰ بیت کوین خریداری کرده بودند. امروز این ۷۸,۰۰۰ بیت کوین معادل ۳.۵ میلیارد دلار ارزش دارد.
تیم دریپر (Tim Draper)، سرمایهگذار خطرپذیر آمریکایی، ۲۹٬۶۵۶ بیت کوین را زمانی که قیمت هر بیت کوین معادل ۶۳۲ دلار بود، در حراجی که FBI از بیت کوینهای توقیفشده سیلک رود به راه انداخته بود، خریداری کرد. اکنون ثروت او بیش از ۱ میلیارد دلار است.
بری سیلبرت (Barry Silbert)، بنیانگذار و مدیرعامل دیجیتال کارنسی گروپ (DCG) در همان حراج شرکت کرد و ۴۸,۰۰۰ بیت کوین را که ارزش امروز آن معادل ۲ میلیارد دلار است خریداری کرد.
ساتوشی ناکاموتو
ساتوشی ناکاموتو، خالق ناشناس بیت کوین، شایسته آن است که در این مقاله، یک بخش مجزا و جدا از دیگر اشخاص و مؤسسات را به او اختصاص دهیم. سرجیو دمیان لرنر (Sergio Demian Lerner)، محقق برجسته ارزهای دیجیتال، تخمین زده است که ناکاموتو احتمالاً بین ژانویه و ژوییه ۲۰۰۹ بیش از ۱ میلیون بیت کوین را استخراج کرده است.
اگرچه در حال حاضر هیچ کیف پولی که ۱ میلیون بیت کوین داشته باشد وجود ندارد، اما طبق نتایج تحقیقات لرنر میتوانیم بفهمیم که حداقل ۱.۸ میلیون بیت کوین، در همان روزهای ابتدایی راهاندازی شبکه تولید شده و ۶۳ درصد از این مقدار هرگز خرج نشده است. اگر واقعاً ناکاموتو صاحب تمام این بیت کوینها باشد، پس ثروت فعلی او بیش از ۴۰ میلیارد دلار خواهد بود.
با این حال، همه نهنگها شناختهشده نیستند و بیشترشان مانند ساتوشی ناشناس هستند. آنچه راجع به آنها میدانیم این است که ۶۴ آدرس از ۱۰۰ آدرس برتر، هنوز هیچ بیت کوینی را برداشت نکرده یا انتقال ندادهاند. یکی از آنها کیف پول سرد بایننس با ۲۸۸٬۱۲۶ بیت کوین (معادل ۱۳ میلیارد دلار) است.
وقتی نهنگ های بیت کوین سروصدا میکنند!
حال میخواهیم این موضوع را بررسی کنیم که وقتی یک نهنگ معامله میکند، چه اتفاقی میافتد.
گفتیم که حجم زیادی از بیت کوین در اختیار نهنگها قرار دارد و همین امر، به آنها قدرتی برای تأثیرگذاری بر بازار میدهد. سفارشات خرید یا فروش بزرگی که از سوی هر یک از این نهنگها ثبت میشود، میتواند اثرات موجی شدیدی را در بازار ایجاد کند.
شرکتها هم همیشه هنگام خریدهای بزرگ مراقب هستند که باعث افزایش قیمت در بازار نشوند؛ چرا که خودشان همچنان قصد خرید دارند و سفارشهای بزرگی که ثبت میکنند باعث بالارفتن قیمت و ضرر خودشان خواهد شد.
بهعنوان مثال، مایکرواستراتژی را در نظر بگیرید؛ شرکتی که ۱۰۵ هزار بیت کوین (معادل ۴.۷ میلیارد دلار) در اختیار دارد. بهگفته مایکل سیلور، مدیرعامل این شرکت، مایکرواستراتژی از «استراتژی خرید کلان» استفاده کرده و از این طریق نزدیک به ۲۰٬۰۰۰ بیت کوین، اما بهشکل تقسیمشده در هزاران معامله کوچکتر خریداری کرده است.
بهگفته سیلور، برای انجام یک خرید، این شرکت «۷۴ ساعت مداوم معامله کرده و تعداد ۸۸,۶۱۷ معامله انجام داده است». با استفاده از این استراتژی، این شرکت در طول این ۷۴ ساعت آماده بود تا بهمحض کاهش ۱ تا ۲ درصدی قیمت بیت کوین، بین ۳۰ تا ۵۰ میلیون دلار از دارایی را در عرض چند ثانیه خریداری کند.
در حالی که سفارشات خرید بزرگ میتوانند قیمت را بهسرعت بالا ببرند، سفارشات فروش بزرگ هم میتوانند عکس همین کار را انجام دهند؛ یعنی قیمت را بهسرعت کاهش دهند. اگر فروشندگان سعی کنند بیت کوین خود را به پول نقد یا ارزهای دیگر تبدیل کنند، همزمانشدن کاهش نقدینگی با افزایش حجم معاملات میتواند باعث اعمال فشار به بازار برای شکلگیری شیب نزولی و کاهش قیمت بیت کوین شود.
سرمایهگذاران خرد با مشاهده این سفارشات و کاهش قیمت، وحشتزده میشوند و شروع به فروش داراییهای خود میکنند. سرانجام همه این موارد دستبهدست هم میدهند تا بازار یک افت قیمت چشمگیر را تجربه کند.
نهنگ های بیت کوین دقیقاً چگونه معامله میکنند؟
نهنگها میتوانند از چندین روش برای معامله استفاده کنند؛ که هر روش رویکردی متفاوت از شرایط بازار را ارائه میدهد. در ادامه انواع مختلف این روشها را مطالعه میکنید.
معامله خارج از صرافی (OTC)
OTC (مخفف عبارت Over The Counter) بهمعنای معامله خارج از صرافی یا کارگزاری و کاملاً خارج از ساختار خریدوفروش عادی در یک بازار است. ترید خارج از صرافی، یک قرارداد دوجانبه است که در آن، خریدار و فروشنده بدون هیچ واسطهای، درمورد چگونگی تسویه و انجام معاملات توافق میکنند.
بانکهای سرمایهگذاری هم معمولاً از معاملات OTC استفاده میکنند. آنها از این روش برای تراکنشهای در حجم بالا بهره میبرند و بهطور مستقیم با مشتریان خود ارتباط برقرار میکنند.
چندین صرافی متمرکز از جمله هوبی (Huobi) و بایننس، گزینههای OTC را برای اتصال خریداران و فروشندگانی که معاملاتی با ارزش بالا انجام میدهند فراهم کردهاند. مشتریان قادرند شرایط مطلوب خود را برای مواردی مانند قیمت و حجم تنظیم کنند.
با این حال، این معاملات ذاتاً خصوصی هستند و مشارکتکنندگان در معاملات OTC، موظف به رعایت «قراردادهای عدم افشا» میشوند.
معامله کیف پول به کیف پول
معاملات OTC بین نهنگها، معمولاً بین کیف پولهای آنها انجام میشود. از آنجا که معاملات OTC بهصورت کاملاً خصوصی انجام میشوند و نیازی به نقدینگی صرافیها ندارند، تأثیرات آنها بر قیمت بازار هم عموماً چندان برجسته نیست.
معمولاً به معاملات کیف پول به کیف پول توجه چندانی نمیشود؛ مگر اینکه سیستمهایی مانند Whale Alert آنها را بهطور عمومی اعلام کنند. آنها بهطور کلی تأثیر ناچیزی بر قیمتها در کوتاهمدت دارند؛ چراکه علت جابهجایی وجوه در آنها اغلب چندان مشخص نیست.
معامله کیف پول به صرافی
با توجه به نقدینگی قابلتوجهی که صرافیهای ارز دیجیتال در بازار فراهم میکنند، انتقال بیت کوین از کیف پول به صرافی (یا دارایی ورودی به صرافی)، بخشی اساسی و بنیادین در بازار ارزهای دیجیتال است. انتقالهایی که از کیف پول یک نهنگ به یک صرافی انجام میشود، معمولاً با قصد فروش یا معامله همراه است.
شرکتهای تجزیهوتحلیل دادههای درونزنجیرهای مانند گلسنود (Glassnode)، تحرکات کیف پولهای حاوی حداقل ۱,۰۰۰ بیت کوین را زیر نظر میگیرند. واریز چند صد میلیون دلار بیت کوین از کیف پول به صرافی، اگرچه خیلی اتفاق معمول و رایجی نیست، اما در صورت وقوع میتواند بسیاری از معاملهگران را به وحشت بیندازد، فشار فروش ناخواسته ایجاد کند و در نتیجه، بر قیمت بیت کوین تأثیر منفی بگذارد یا باعث کاهش موقت آن شود.
معامله صرافی به کیف پول
از آنجا که کیف پولها میتوانند امنیت بیشتری را برای داراییهای دیجیتال فراهم کنند، برخی از نهنگها داراییهای خود را در کیف پولهای سرد و دستگاههای سختافزاری که به اینترنت متصل نیستند ذخیره میکنند.
خروج بیت کوین از صرافی و واریز آن به کیف پولهای سرد میتواند به افزایش قیمت منجر شود؛ چراکه در اثر این کار، بیت کوین زیادی از گردش خارج میشود و در نتیجه تقاضا افزایش پیدا میکند.
اما نکته قابلتوجه این است که اگر حجم زیادی از استیبلکوینها از صرافی به کیف پول منتقل شوند، نشاندهنده این است که نهنگها شرایط بازار را نامساعد یا بیثبات میدانند و ترجیح میدهند در کوتاهمدت، از جایگزین قابلاطمینانتری استفاده کنند.
معامله صرافی به صرافی
وقتی نهنگها تراکنشها را در حالت صرافی به صرافی انجام میدهند، اغلب با هدف آربیتراژ است؛ یعنی قصد دارند از تفاوتهای کوچک قیمت در صرافیهای مختلف برای کسب سود استفاده کنند.
تغییرات جزئی در قیمت بیت کوین معمولاً انگیزهای برای معاملهگران روزانه ایجاد نمیکند؛ اما از آنجا که نهنگها حجم بسیار بالاتری از ارز دیجیتال را در اختیار دارند، میتوانند از این راه سود قابلتوجهی کسب کنند.
سخن پایانی
بهعنوان نکته پایانی مقاله، بد نیست اشاره کنیم که بهدلیل ماهیت خارج از کنترل بازار ارزهای دیجیتال، نهنگها میتوانند از سفارشات خرید یا فروش بزرگ برای اثرگذاری بر احساسات کاربران استفاده کنند. بهعنوان مثال، آنها میتوانند سفارشات فروش بزرگ و غیرواقعی را برای پایین نگهداشتن مصنوعی قیمتها ایجاد میکنند و یا با ایجاد سفارشات خرید بزرگ در بازار، قیمت را بهطور موقت افزایش میدهند.
با این حال، دوران تأثیرگذاری و قدرت نهنگها در بازار به زودی به سر خواهد آمد. هرچند که نوسانات پراکنده قیمت یا تحرکات کوتاهمدت بازار که ناشی از فعالیت نهنگهاست ممکن است ادامه پیدا کند، اما با افزایش پذیرش و بلوغ ارزهای دیجیتال در بازار جهانی و همچنین با افزایش قیمت بیت کوین، تأثیر نهنگها در بلندمدت از بین خواهد رفت.