مجموعههای توکنهای غیرمثلی (NFT) برخی از رویدادها و حواشی عجیب و غیرمنتظره جهان ارزهای دیجیتال را رقم زدهاند و مجموعه «پاجی پنگوئنها» (Pudgy Penguins) یا «پنگوئنهای تپل» نیز از این قاعده مستثنی نیست. این مجموعه انافتی هم مانند بسیاری از پروژههای ارز دیجیتال یکشبه به محبوبیت فراوانی رسید و شخصیتهای بزرگی همچون فوقستاره NBA، استف کری (Steph Curry)، به آن علاقه نشان دادند؛ اما نبودِ نقشهراه درست و برنامهریزی صحیح سازندگان، موانعی بر سر راه آن بهوجود آورد. مسئله اصلی پروژه مذکور مربوط به مدیریت ضعیف تیم توسعه بود که خشم جامعه را برانگیخت. بااینهمه، وفاداری اعضای جامعه درکنار تعویض تیم پروژه موجب شد تا این مجموعه مجدداً اوج بگیرد و در اوت۲۰۲۲، با رشد خیرهکننده ۸۳درصدی مقام اول فروش توکن در پلتفرم خریدوفروش اوپنسی را ازآنِ خود کند.
در این مطلب، قصد داریم داستان جالب و پرافتوخیز «پنگوئنهای تپل» و تاریخچه شکلگیری آنها را تعریف کنیم. برای این منظور، ابتدا این توکنهای غیرمثلی را معرفی و ویژگیهای منحصربهفرد آنها را بیان خواهیم کرد. سپس، به جریان عرضه آنها و استقبال اولیهای که این پنگوئنها را مشهور کرد، اشاره خواهیم کرد و توضیح خواهیم داد که چه اتفاقات و اقداماتی به بازار نزولی این توکنها مجدداً رونق داد. درپایان نیز، فرازونشیبهای مجموعه پاجی پنگوئنها را مرور و به نکاتی اشاره خواهیم کرد که سرمایهگذاران پیش از ورود دارایی به بازار توکنهای غیرمثلی باید مدنظر قرار دهند.
مجموعه پاجی پنگوئنها (Pudgy Penguins) یا پنگوئنهای تپل چیست؟
پاجی پنگوئنها مجموعهای از ۸,۸۸۸ توکن غیرمثلی ویژه تصاویر پروفایل (PFP) هستند که روی بلاک چین اتریوم و با استاندارد توکن ERC721 ایجاد شدهاند. هریک از این توکنهای پنگوئنی که در زمان بازار صعودی سال ۲۰۲۱ عرضه شدند، ویژگیهای منحصربهفردی ازنظر رنگ پسزمینه و شکل بدن و صورت و لباس و کلاه دارند.
ازآنجاکه پاجی پنگوئنها در قالب توکنهای PFP عرضه میشوند، کاربران و خریداران این مجموعه مانند کاربران مجموعههای مشهور دیگری همچون «بورد ایپ یات کلاب» (BAYC) یا «مارشین کتس» (Martian Cats) میتوانند از آنها بهعنوان تصویر پروفایل در حسابهای اجتماعی خود، بهویژه توییتر، استفاده کنند.
با اینکه این پنگوئنهای زیبا و رنگارنگ «در منطقه سرد و منجمد قطبی متاورس» جای گرفتهاند، تلاش میکنند حس گرما و انرژی را با چهرههای بامزه خود در سرتاسر متاورس پراکنده کنند. توکنهای این مجموعه نیز همچون بسیاری از مجموعههای کلکسیونی انافتی کاربرد مشخصی ندارند. درواقع، این پنگوئنها ارزششان را مدیون ویژگیهای منحصربهفردشان هستند که میتواند معاملهگران و سرمایهگذاران بسیاری را به بازار خریدوفروش آنها جذب کند.
ازآنجاکه کل مجموعه از پیش ایجاد و عرضه شده است، درحالحاضر فقط میتوان این توکنها را از اشخاص ثالث یا مالکان دیگر در پلتفرمهای معتبری همچون اوپنسی (OpenSea) یا لوکسریر (LooksRare) خرید. بد نیست یادآوری کنیم که اوپنسی در پی تحریمهای بینالمللی، به کاربران ایرانی اجازه دسترسی نمیدهد و درصورتیکه ساکن ایران هستید، بهتر است از پلتفرمهای غیرمتمرکزتری همچون لوکسریر یا X2Y2 استفاده کنید.
تاریخچه و سازندگان پنگوئنهای تپل
عرضه این مجموعه انافتی ۸,۸۸۸تایی در ۲۳ژوئیه۲۰۲۱ یکی از رویدادهای موفق در زمان درخشش مجموعههای NFT در سال گذشته میلادی بود. درحالحاضر، مجموعاً بیش از ۴,۴۵۰ حساب کاربری این توکنها را دراختیار دارند. در مقام مقایسه، بهتر است بدانید مجموع ۱۰,۰۰۰ انافتی کریپتوپانک (CryptoPunks) در دست ۳,۱۴۸ حساب کاربری است.
تیم اولیه پاجی پنگوئنها متشکل از چهار دانشجوی کالج به نامهای مسترتابی (MrTubby)، میکیجی (MickyJ)، یونا (Jonah) و کول (Cole) بود که با یکی از استودیوهای کوچک طراحی وبسایت و قراردادهای هوشمند به نام «Miinded» همکاری میکردند.
MRTUBBY با نام واقعی کلِیتون پَترسون (Clayton Patterson)، دانشجوی علوم کامپیوتر است که با همکاری سه همکلاسی خود به ایده پنگوئنهای تپل جان داد. وی به نشریه تایمز (The Times) گفت:
[ایده] پنگوئنهای تپل قابلیت زیادی برای میمشدن داشت؛ بنابراین، تصمیم گرفتیم با آن کار کنیم.
گفتنی است تیم توسعه این پروژه در طول مسیر دستخوش تغییرات متعددی شد که درادامه، به ماجرای این تیم بازخواهیم گشت.
ویژگیهای کلکسیون NFT پنگوئنهای تپل
هیچیک از دو پنگوئن کلکسیون پاجی پنگوئنها مشابه هم نیستند. درمجموع، بیش از ۱۵۰ ویژگی منحصربهفرد مانند کلاهها و سربندها و عینکهای مختلف که با دست نقاشی شدهاند، در این شخصیتهای کارتونی دیده میشوند. هریک از این پنگوئنها ظاهر عجیب و جالبی دارد. برخی تاج بر سر دارند و برخی کلاه بامبو و برخی حتی تخممرغ یا ماهی. برخی لبخند میزنند و برخی چشمک و بسیاری نیز پشت عینک آفتابی پنهان میشوند.
تعدادی از این ویژگیها کمیابتر از ویژگیهای دیگر هستند. برای نمونه، فقط ۵۸ پنگوئن تپل تاج بر سر دارند. همچنین، گفتنی است از بین مجموعه پنج پنگوئن بهعنوان کمیابترین پنگوئنها برخلاف سایر همتایان خود با دست ترسیم نشدهاند. دو نمونه از آنها لباس موزی و آناناسی بر تن دارند و دو نمونه لباسی شبیه به کوسه و روح پوشیدهاند و یکی از آنها به جهتی خلاف سایر پنگوئنها نگاه میکند.
عملکرد مجموعه پاجی پنگوئنها چگونه بود؟
پاجی پنگوئنها با شروعی شگفتانگیز تمام جامعه ارزهای دیجیتال را متحیر کرد. در زمان عرضه، تمام توکنهای این مجموعه در کمتر از ۲۰ دقیقه فروخته شدند؛ درحالی که قیمت اولیه توکنها از ۰.۰۳ اتر معادل با ۹۳.۴۸ دلار شروع میشد.
موفقیت شگفتآور این پنگوئنها آنها را به صدر اخبار رساند تا تصاویرشان در خبرگزاریهایی مانند نیویورکتایمز، CNBC، بلومبرگ و بسیار شبکههای محبوب خبری دیگر بهنمایش گذاشته شود. همچنین، گروههای مختلفی در شبکههای اجتماعی همچون دیسکورد و تلگرام و توییتر حول محور این پنگوئنها شکل گرفت تا اعضای جامعه پاجی پنگوئنها حضوری فعال و نقشی پررنگ در فرایند توسعه این پروژه داشته باشند. بااینهمه، این موفقیت دیری نپایید.
مشکلات مجموعه پاجی پنگوئنها چه بود؟
تیم توسعهدهنده در تبلیغات اولیه خود هنگام راهاندازی، چند وعده بزرگ برای آینده پروژه داد. در بین این وعدهها، میتوان به ایردراپهای مختلف، عرضه کتاب کودک با تصاویر پنگوئن، بازیهای متاورسی با حضور پنگوئنها و… اشاره کرد. بااینحال، هیچیک از این وعدهها محقق نشدند و این مسئله باعث شد جامعه کمکم اعتمادش را به تیم توسعهدهنده از دست بدهد. سرانجامِ چنین فرایندی، کاهش تقاضا برای توکنها و افت شدید قیمت آنها بود.
ضربه بعدی را بازهم تیم توسعهدهنده به مجموعه زد. خبرهایی مبنیبر تاریخچه کاری یکی از بنیانگذاران توکنهای پنگوئنی با نام مستعار کول تریوم (Cole Thereum) منتشر شد که نشان میداد او در کسبوکار پیشین خود با عنوان «ایبِی اَوتلت» (eBoy Outlet) نقدهای منفی متعددی درباره ارائهندادن سفارشها و بازپرداختنکردن وجه و حتی رسیدگینکردن به شکایات دریافت کرده است. همچنین، کول تریوم در توییتی اعتراف کرد که برای تبلیغ چند مجموعه انافتی پول دریافت کرده است؛ مسئلهای که طبیعتاً برای اعضای جامعه پنگوئنها خوشایند نبود.
یکی دیگر از عواملی که موجب ناخشنودی اعضای جامعه شد، ایردراپی بود که بهجای تلاش برای تحقق وعدههای پروژه، برای دارندگان توکن ارسال شد. این ایردراپ شامل تخمهای رایگان پنگوئن بود که قرار بود شب کریسمس اعضای جامعه را شگفتزده کنند؛ اما تنها چیزی که از آنها بیرون آمد، چند چوب ماهیگیری بیفایده و بیارزش بود.
درکنار این مسائل، شایعاتی مبنیبر اقدام تیم توسعه برای برداشت اتریوم از حسابهای پروژه و واریز آن به حسابهای شخصیشان منتشر شد. این اترها بودجهای بود که باید صرف توسعه پروژه میشد. علاوهبراین، کاربر توییتری به نام 9x9x9 که گفته میشود سرمایه کلانی وارد این پروژه کرده است، در توییتی با اشاره به وعدههای محققنشده این پروژه، از تیم توسعه بهشدت انتقاد و اظهار کرد:
پس از شش ماه، آنها حتی تیم [توسعه] را هم تعیین نکردهاند و هنوز در مرحله استخدام نیرو هستند.
همچنین، او در توییت دیگری ادعا کرد بنیانگذاران بهدنبال راهی برای ترک پروژه هستند و به او پیشنهاد دادهاند کل پروژه را با ارزش ۸۸۸ اتر (حدود ۲.۸میلیون دلار) بخرد؛ اما او این پیشنهاد را رد کرده است.
گفتنی است دراینبین، شکایت برخی از همکاران پروژه ازجمله فردی با نام مستعار «دارث» (Darth) مبنیبر دریافتنکردن حقوق از تیم نیز مزید بر علت شد. تصویر زیر یکی از توییتهای «دارث» درباره مشکلاتش با مدیران پروژه است.
این بههمریختگی درونپروژهای و اتفاقهای حاشیهای دستبهدست هم دادند تا اعضای جامعه علیه تیم توسعه شورش و از آنها بهشدت انتقاد کنند؛ اتفاقی که در فضای ارزهای دیجیتال کمتر دیده شده است. حاصل این شورش، اخراج بنیانگذاران مجموعه در اوایل ژانویه۲۰۲۲ از تیم توسعه و گمانهزنیهای متعدد درباره آینده پروژه بود. بسیاری از افراد با نامهای مستعار یا شناختهشده پیشنهادهای ویژهای برای خرید پروژه در حساب توییتریشان مطرح کردند. در تصاویر زیر، تعدادی از این توییتها برای نشستن بر مسند مدیریت و مالکیت این پروژه را مشاهده میکنید:
چه عواملی باعث شد که پاجی پنگوئنها باردیگر به رتبه اول بازار بازگردند؟
در اوایل آوریل۲۰۲۲، کارآفرین آمریکایی، لوکا نتز (Luca Netz)، این پروژه را با پرداخت ۲.۵میلیون دلار خرید و این گردوخاکها را فرونشاند. پس از این اتفاق، قیمت توکنهای پاجی پنگوئن رشد خارقالعاده ۳۸درصدی را در کمتر از ۲۴ ساعت تجربه کرد.
در اوت۲۰۲۲ و بعد از تغییر مدیریت پروژه، بازار داغ پنگوئنها تا حدی اوج گرفت که پنگوئن شماره ۶۸۷۳ با قیمت ۴۰۰ اتر (معادل ۶۲۵هزار دلار) فروخته شد. در آن زمان، بازار این توکنها با افزایش قیمت ۸۳درصدی در کمتر از دو هفته روبهرو بود. همچنین، دادههای کوینگکو از رشد ۴۰۰درصدی ارزش توکنهای پنگوئنی و رشد ۲۵۰درصدی در حجم معاملات توکنهای این مجموعه پس از ۱۸اوت حکایت میکرد.
تغییر مدیریت پروژه و فروش آن به لوکا نتز، سرآغازی برای همکاری با مشاوران جدید اقتصادی و فناوری، تولید عروسکهای فیزیکی با همکاری شرکت عروسکسازی پیامآی تویز (PMI Toys)، تهیه کتابهای کودکان با استفاده از شخصیتهای پنگوئنی و ایجاد حقوق مالکیت قدرتمند برای دارندگان توکنهای این مجموعه بود. در همین زمان، افرادی همچون الکسیس اوهانیان (Alexis Ohanian)، همبنیانگذار ردیت، نیز با خرید یک پاجی پنگوئن و اعلام آن در توییتر، تب خرید این توکنها را داغتر کردند.
ایردراپهای مشهوری همچون پنگوپینز (penguPins) نیز برای دارندگان توکنهای پنگوئنی در نظر گرفته شد. علاوهبراین، ۸,۸۸۸ توکن اول از مجموعه دیگری به نام «لیل پاجی» (Lil Pudgys) که متشکل از ۲۲,۲۲۲ توکن غیرمثلی با ۴۰۰ ویژگی منحصربهفرد است، برای دارندگان پاجی پنگوئنها کنار گذاشته شد. «لیل پاجیها» یا «پاجیهای کوچک» شبیه به جوجهپنگوئنهایی با ۹ نوع صفات جذاب و رنگارنگ هستند که مانند مجموعه اصلی پاجی پنگوئن تلاش میکنند حس گرما و انرژی را در جامعه افزایش دهند.
پس از این افتوخیزها، نامهای شناختهشدهای همچون الکس اسوانویک (Alex Svanevik)، مدیرعامل شرکت بلاک چینی نانسن (Nansen) و سانجی رگوان (Sanjay Raghavan)، مدیر وب ۳ در شرکت فناوری مالی روفاستاک (Roofstock)، در بین متخصصان تیم توسعه پاجی پنگوئنها دیده میشود. بعد از این تغییر، نقشهراه پروژه هم تغییر پیدا کرد و اقداماتی همچون عرضه عروسکهای پاجی پنگوئنها، ایجاد بازار اختصاصی برای توکنهای مجموعه، ایجاد رسانه اختصاصی پاجی (Pudgy Media) و تقویت شبکههای اجتماعی اینستاگرام و توییتر بخشی از دستاوردهای تیم جدید پروژه بودند.
همچنین در این زمان، قیمت پایه این توکنها هم از ۰.۰۳ اتر در زمان عرضه به ۱.۲۳۹ اتر رسید و بازار این توکنها در میانه بازار نزولی کلی در فضای انافتیها و ارزهای دیجیتال، رشدی ۴۰۰درصدی را تجربه کرد. بهگزارش کریپتواِسلَم (CryptoSlam)، تاکنون ۱۵۵میلیون دلار پاجی پنگوئن فروخته شده است.
آنچه از فرازونشیبهای مجموعه NFT پنگوئنهای تپل باید بیاموزیم
افول و صعود مجموعه پاجی پنگوئنها بیشک میتواند درسهای فراوانی برای کل جامعه، خصوصاً سرمایهگذاران توکنهای غیرمثلی داشته باشد. مهمترین نکته پیش از خرید و سرمایهگذاری روی هر پروژهای ازجمله مجموعههای انافتی، تحقیقات گسترده و حفظ آرامش است تا مطمئن شوید که چشمبسته تبلیغات را دنبال نکردهاید و فریب سروصدای بازار را نخوردهاید. درادامه با تکیه بر تجربه پاجی پنگوئنها، به چند نکته مهم اشاره میکنیم که باید هنگام جستوجوی مجموعههای جدید NFT برای خرید بهخاطر بسپارید.
شناخت تیم پروژه
تیم پشت پروژه عامل اصلی تعیینکننده موفقیت بلندمدت آن است. برای درک تخصص تیم، بهتر است ترجیحاً درباره هرکدام تحقیق کنید و اطلاعاتی بهدست آورید. گاهی تیمهای توسعهدهنده با نیت مثبت محصولشان را روانه بازار میکنند؛ اما بهدلیل تجربه و دانش کم در حوزه ارزهای دیجیتال و توکنهای غیرمثلی، نمیتوانند آنها را بهدرستی مدیریت کنند. علاوهبراین، میتوانید در رزومه اعضای تیم بررسی کنید که پروژههای پیشینشان چگونه پیش رفته است و آیا وعدههای این پروژهها عملی شدهاند یا خیر. آگاهی از تأثیر اقدامات قبلی بر پروژههای فعلی و شفافیت عملکرد اعضا بسیار اهمیت دارد.
فراموش نکنید که در بررسی جامع، بهتر است کارنامه تمام اعضای تیم را بررسی کنید، نهفقط افرادی که بهظاهر مسئول هستند. مدیران، مهندسان، هنرمندان و بازاریابان تیم همگی میتوانند بر روند توسعه پروژه تأثیرگذار باشند. دانستن این اطلاعات به شما اطمینان بیشتری میدهد که پروژه مدنظر میتواند مشکلات احتمالی را از بین ببرد یا خیر.
ارزیابی قدرت و نفوذ جامعه
فقط مثال پاجی پنگوئنها بهخوبی میتواند میزان قدرت و نفوذ جامعه را بر پروژه نشان دهد. شکی نیست که بدون ایستادگی و استقامت جامعه پاجی پنگوئنها، این پروژه هم ممکن بود مانند صدها پروژه ناکام دیگر هرگز از سقوط نجات پیدا نکند. درحالحاضر، این جامعه با حفظ ارتباط در شبکههای اجتماعی و فضاهای مختلف، مسیر بالقوه جدیدی برای کل مجموعه ایجاد کرده است؛ بههمیندلیل، همیشه بهتر است هنگام بررسی پروژه جدید، وضعیت و میزان فعالیت جامعه آن را نیز بسنجید.
جوامع پررونق NFT معمولاً پایگاه کاربری فعال و پرشوری در دیسکورد دارند. جوامعی که حول پروژهها شکل میگیرند، میتوانند با یکدیگر در تعامل باشند و اطلاعات مهم را در رسانههای اجتماعی بهاشتراک بگذارند و به پیشرفت پروژه کمک کنند. توجه کنید که مسئله مهم مباحث عمیق و واقعی است که در شبکههای مختلف مطرح میشوند و با آنها تعامل میشود، نه مکالمات ساختگی یا دنبالکنندههای جعلی که میتوان آنها را خرید. همانطورکه در مثال پاجی پنگوئنها مشاهده میکنید، جامعه مصمم میتواند حتی درصورت شکست تیم، پروژه را از خطر غرقشدن حفظ کند.
بررسی دقیق نقشهراه
نقشهراه نمایی کلی از آینده پروژه را نشان میدهد؛ اما اگر وعدههای ارائهشده بیشازاندازه ایدئال در نظر گرفته شوند، احتمال تحققنیافتن آنها زیاد میشود. هنگام بررسی نقشهراه، سعی کنید نکات زیر را مدنظر قرار دهید:
- آیا محدوده و جدول زمانی واقعبینانه و برنامهریزیشده است؟
- آیا تیم بهاندازه کافی عضو متخصص دارد تا وعدهها را بهموقع محقق کند؟
- آیا برنامه تیم ارزشمحور است؟
- آیا برنامه روشنی برای ارائه سود و بازپرداخت به سرمایهگذاران وجود دارد؟
- آیا برای هدفها و وعدههای پروژه، جزئیات دقیق تاریخی یا آماری ذکر شده است؟
پاجی پنگوئنها به تمام جامعه ارزهای دیجیتال نشان دادند که اگر نقشهراه پروژه اشتباه پیش رفت، جامعه پروژه و دارندگان توکن بومی آن هنوز میتوانند حرفی برای گفتن داشته باشند و با بهکارگیری تمام تلاش، ورق را مجدداً بهنفع خود برگردانند.
جمعبندی
پس از مطالعه این مطلب، احتمالاً با گوشههایی از داستان پرماجرای پاجی پنگوئنها یا پنگوئنهای تپل و جریان شکلگیری و عرضه آنها آشنا شدهاید. پس از مرور کوتاهی بر ویژگیهای یگانه این توکنها که سبب استقبال اولیه گسترده از آنها شد، داستان افول پاجی پنگوئنها و دلایل آن را بررسی کردیم. سپس، به عواملی اشاره کردیم که باردیگر سبب رونق توکنهای پنگوئنی شد و درپایان هم، تلاش کردیم نکاتی را جمعبندی کنیم که میتوان از سرگذشت این پنگوئنها آموخت.
داستان پاجی پنگوئنها در تاریخ توکنهای غیرمثلی بهعنوان نمونهای برجسته از سقوط و صعود پروژه ثبت خواهد شد؛ سقوطی که ناشی از ضعف مدیریت تیم توسعه بود و صعودی که بهمدد اعضای وفادار جامعه محقق شد. نکات مثبت در جریان رشد و بلوغ این مجموعه از توکنها میتواند سرمشق پروژههای متعددی در این فضا باشد که هرروز در دست طراحی و عرضه هستند. پاجی پنگوئنها نشان دادند که حتی درصورت راهاندازی موفق و استقبال عمومی، بازهم نمیتوان از تحقق حتمی اهداف پروژه مطمئن بود.
همچنین، این داستان اهمیت تحقیق درباره پروژهها و نقشهراه آنها و تیمهای توسعه پیش از سرمایهگذاری را بیشازپیش برجسته میکند. درنهایت، همیشه هنگام سرمایهگذاری باید محتاط باشید و حتی اگر با پروژهای تحسینشده و شکوفا سروکار دارید، باید همیشه آماده هر اتفاقی باشید. هرگز سرمایهای که توانایی ازدستدادنش را ندارید، وارد میدان نکنید و از پیش برنامهریزی کنید که اگر اوضاع پس از مدتی کوتاه دگرگون شود، شما چه اقدامی انجام خواهید داد.