۱۲ باور غلط درباره بیت کوین؛ رایج‌ترین باورهای اشتباه درباره بیت کوین کدامند

بسیاری از باورهای اشتباه درباره بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال به‌طور مرتب توسط صاحب‌نظران در این حوزه مطرح می‌شوند؛ اما غالباً از مبنای علمی خاصی برخوردار نیستند. این شیوه باعث می‌شود بسیاری از افراد علاقه‌مند نیز به‌دنبال صحت و سقم این باورهای اشتباه و سطحی نباشند.

حتما شما هم هنگام توضیح‌دادن بیت کوین به کسی که آشنایی خاصی با حوزه ارزهای دیجیتال ندارد، با این نوع از سؤالات و استدلال‌های عجیب و اشتباه مواجه شده‌اید. در این مطلب ۱۲ مورد از باورهای اشتباه و رایج را درباره بیت کوین بررسی می‌کنیم و دلایلی که برای اشتباه‌بودن آن‌ها وجود دارد را توضیح می‌دهیم.

۱۲ باور غلط درباره بیت کوین ؛ این باورهای اشتباه از کجا نشئت می‌گیرند؟

باورهای اشتباه درباره بیت کوین کم نیستند. برخی از این باورهای غلط نتیجه ناآگاهی هستند و برخی دیگر تجربیات شخصی افراد فعال در این حوزه که به همه تعمیم می‌دهند. ما در این مطلب ۱۲ باور اشتباه درباره بیت کوین را گردآوری کرده‌ایم که در فهرست زیر آن‌ها را مشاهده می‌کنید:

• ۱. بیت کوین فقط برای مجرم‌هاست
• ۲. بیت کوین هک شده است
• ۳. امکان ارتقای بیت کوین وجود ندارد
• ۴. امکان خرید و پرداخت با بیت کوین وجود ندارد
• ۵. مقایسه حباب گل لاله و بیت کوین
• ۶. ارزش ذاتی بیت کوین برابر با صفر است
• ۷. فورک‌ها و آلت کوین‌ها از ارزش بیت کوین می‌کاهند
• ۸. آلت کوین‌های ارزان به‌اندازه بیت کوین رشد می‌کنند
• ۹. بیت کوین یک طرح پانزی و کلاهبرداری است
• ۱۰. بیت کوین شبکه‌ای کاملاً ناشناس است
• ۱۱. بیت کوین متمرکز است
• ۱۲. حتماً باید یک بیت کوین کامل خرید

در ادامه هریک از این باورهای اشتباه درباره بیت کوین را با جزئیات بیشتری بررسی می‌کنیم و دلایل غلط بودن آن‌ها را هم عنوان می‌کنیم.

۱- بیت کوین فقط برای مجرم‌هاست

طبق گزارش چینالیسیس (Chainalysis)، در سال ۲۰۲۰ تنها ۱.۱ درصد از فعالیت‌های حوزه ارز دیجیتال مربوط به فعالیت‌های غیرقانونی بوده است. به عبارت دیگر، ۹۸.۹ درصد از تراکنش‌های ارز دیجیتال قانونی هستند.

همانطور که بعداً در اشتباه شماره ۱۰ بررسی خواهیم کرد، بیت کوین برای مخفی‌شدن مجرم‌ها چندان مناسب نیست. انواع مختلف فعالیت‌های غیرقانونی در فضای ارز دیجیتال در نمودار زیر به تصویر کشیده شده است:

اگر بیت کوین صرفاً ابزاری برای مجرم‌ها بود، دولت‌ها بر آن مالیات اعمال نمی‌کردند. درست مشابه هر ارز پویای دیگری، مانند دلار ایالات متحده، ارزهای دیجیتال را نیز می‌توان هم برای مصارف قانونی و هم فعالیت‌های غیرقانونی استفاده کرد.

دسته‌بندی این طبقه دارایی منحصراً براساس درصد کمی از افراد تبهکار، بدون در نظر گرفتن فعالیت‌های معتبر آن، بیانگر تعصبی آشکار علیه بیت کوین است.

۲- بیت کوین هک شده است

بیت کوین در طول عمرِ خود که بیش از یک دهه از آن می‌گذرد، هرگز هک نشده است؛ بلکه این صرافی‌های بیت کوین هستند که هک شده‌اند. از جمله معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به هک صرافی ام‌تی‌گاکس (Mt. Gox) و ورشکستگی آن در سال ۲۰۱۴ اشاره کرد.

همچنین در صورتی که کاربرها نتوانند کلیدهای خصوصی خود را ایمن نگه دارند، ممکن است دارایی‌های آن‌ها از کیف پول‌‌هایشان به سرقت برود. در هر صورت، هک صرافی‌ها یا ایمن‌ نگه‌نداشتن کلیدهای خصوصی را نمی‌توان مساوی با عدم امنیت شبکه بیت کوین دانست.

شبکه بیت کوین در برابر هک مقاوم است و حمله به آن به منابع محاسباتی عظیمی نیاز دارد. برای انجام این کار، اکثریت قدرت هش استخراج بیت کوین برای اجرای آنچه که به‌عنوان «حمله ۵۱ درصدی» شناخته می‌شود، ضروری است.

اگرچه این حمله غیرممکن نیست، اما احتمال وقوع آن بنا به دلایلی بسیار بعید به نظر می‌رسد و هزینه انجام آن بسیار زیاد است. هرچه هش ریت شبکه بیشتر رشد کند و توزیع‌شدگی آن بیشتر شود، احتمال انجام یک حمله ۵۱ درصدی موفق بیشتر به صفر نزدیک می‌شود.

۳- امکان ارتقای بیت کوین وجود ندارد

بله، امکان ادغام و ارتقای شبکه بیت کوین وجود دارد. این مسئله، که اغلب دست‌کم گرفته می‌شود، درواقع راه را برای نوآوری و خلاقیت بیشتر در شبکه بیت کوین گشوده است.

تغییرات آتی ابتدا باید به طرح بهبود بیت کوین (BIP) ارائه شود. طرح بهبود بیت کوین، اسناد طراحی شبکه بیت کوین جهت مشخص‌کردن جزئیات فنی آن است. پذیرش طرح‌های بهبود بیت کوین از طریق فرایند استانداردی که در نمودار زیر نشان داده شده است اتفاق می‌افتد.

اجرای طرح‌های بهبود بیت کوین در نهایت به اجماع جامعه بیت کوین وابسته است. این فرایند باعث ثبات و امنیت طولانی‌مدت شبکه می‌شود؛ زیرا پذیرش طرح‌های بهبود بیت کوین به بررسی دقیق مشارکت‌کنندگان (توسعه‌دهندگان و استخراج‌کنندگان) نیاز دارد.

آخرین ارتقای بیت کوین در آگوست ۲۰۱۷ (مرداد ۹۶) با اجرایی‌شدن سگویت (SegWit) اتفاق افتاد. پیش‌بینی می‌شود در آینده نزدیک ارتقای جدیدی که به طرح تپروت/اشنور (Taproot/Schnorr) معروف است به شبکه اضافه شود. این طرح مقیا‌س‌پذیری و حفظ حریم خصوصی شبکه را بهبود می‌بخشد.

۴- امکان خرید یا پرداخت با بیت کوین وجود ندارد

از بیت کوین می‌توان برای پرداخت‌های دیجیتال در فروشگاه‌های اینترنتی مختلف استفاده کرد و ابزار مکمل این خدمات نیز ارائه شده‌اند. در ادامه به برخی از این خدمات اشاره شده است:

• املاک و مستغلات را می‌توان با ارزهای دیجیتال خریداری کرد.
• حقوق را می‌توان با بیت کوین پرداخت کرد. این گزینه در صنعت ارزهای دیجیتال کاملاً رایج است.
• دستگاه‌های خودپرداز بیت کوین اجازه خرید و گاهی فروش بیت کوین را می‌دهند.
• اپلیکیشن لولی (Lolli) با فروشگاه‌های اینترنتی همکاری می‌کند تا پاداش‌ها با پشتوانه پول نقد را پرداخت کند.
• پلتفرم Travala.com به شما اجازه می‌دهد برای رزرو سفر خود ارز دیجیتال پرداخت کنید.
• کارت‌های بدهی و اعتباری ویژه پرداخت به‌وسیله ارزهای دیجیتال وجود دارند.
• پلتفرم بیت‌پی (BitPay) خدمات پرداخت ارز دیجیتال را برای مایکروسافت، نیواگ (Newegg)، ای‌تی‌اندتی (AT&T)، و فرنچایزهای ان‌بی‌ای (تیم‌های اتحادیه ملی بسکتبال ایالات متحده) مانند دالاس ماوریکس (Dallas Mavericks) و ساکرامنتو کینگز (Sacramento Kings) و سایرین فراهم می‌کند.

۵- مقایسه حباب گل لاله و بیت کوین

مقایسه حباب گل لاله و بیت کوین که اغلب با آب و تاب مطرح می‌شود نیز تشابهی است که به شکلی تحمیلی به این دو نسبت داده شده است. حباب گل لاله یا جنون گل لاله، حباب سوداگرانه‌ عظیمی بود که بین سال‌های ۱۶۳۴ تا ۱۶۳۷ در هلند شکل گرفت.

پیش از اینکه این حباب بترکد، پیازهای گل لاله با قیمتی جنون‌آمیز فروخته می‌شدند. قیمت برخی از این گل‌ها از میانگین قیمت یک خانه هم فراتر رفت. گرچه افراد باید به چنین وقایع تاریخی توجه داشته باشند، اما مقایسه حباب گل لاله با بیت کوین چندان درست به نظر نمی‌رسد.

بیت کوین به‌طور مشخص چندین چرخه‌ رونق و افت بازار را از سر گذرانده و دوام آورده است، درحالیکه جنون گل لاله بعد از فقط یک حباب تمام شد (تصویر بالا). بیت کوین اکوسیستم و ارزش رو به رشدی دارد، در حالیکه گل‌های لاله اینگونه نبودند.

۶- ارزش ذاتی بیت کوین برابر با صفر است

افرادی که سعی دارند بیت کوین را بدون هیچ ارزش ذاتی نشان دهند، در تلاشند که بیت کوین را در قالب اقتصادی سنتی ببینند، اما اغلب از گنجاندن بیت کوین در این قالب سنتی عاجز می‌مانند.

مدل‌های ارزش‌گذاری بسیاری وجود دارد که می‌توان درباره آنها بحث کرد؛ اما اینکه بگوییم بیت کوین هیچ ارزش ذاتی ندارد کاملاً اشتباه است. بی‌شک، ارزش و کاربردپذیری بیت کوین آشکار است. از جمله ارزش‌ها و کاربردهای بیت کوین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بیت کوین کمیاب است. برنامه عرضه این ارز معروف است و حداکثر تعداد بیت کوین ۲۱ میلیون واحد خواهد بود.
• برای تجارت قانونی و به‌عنوان وسیله مبادله استفاده می‌شود (به شماره ۴ مراجعه کنید).
• تمام تراکنش‌ها روی بلاک چین بیت کوین قابل‌مشاهده و تغییرناپذیر هستند.  
• بیت کوین را می‌توان به‌‌سرعت و بدون نیاز به واسطه در سرتاسر جهان انتقال داد.
• می‌توان از آن به‌عنوان ذخیره ارزش استفاده کرد. بیت کوین «طلای دیجیتال» لقب گرفته است، خصوصاً در اقتصادهایی با تورم بالا مانند ونزوئلا.
• زیرساخت روبه‌رشدی فراهم می‌کند و نوآوری‌های جدید احتمالاً جذابیت آن را افزایش خواهند داد.
• ویژگی‌های مهم پول را داراست و از برخی جهات مانند غیرمتمرکز بودن و تقسیم‌پذیر بودن نیز از پول‌های متعارف بهتر است (به شماره ۱۲ رجوع کنید).

۷- فورک‌ها و آلت‌ کوین‌ها از ارزش بیت کوین می‌کاهند

هرگاه در شبکه بیت کوین فورکی مانند بیت کوین کش در سال ۲۰۱۷ اتفاق بیفتد، این بحث مطرح می‌شود که فورک‌ها می‌توانند باعث تورم بیت کوین شوند. منطقی که برای این باور نادرست بیان می‌شود، تأثیر منفی فورک‌ها بر ویژگی کمیاب‌‌بودن بیت کوین است. اما این مسئله اصلاً صحت ندارد؛ زیرا فورک‌هایی مانند بیت کوین کش شبکه‌ای کاملاً مجزا ایجاد می‌کنند و تأثیری بر شبکه بیت کوین ندارند.

علاوه بر این، آلت‌ کوین‌ها اغلب می‌توانند کاربردهای جایگزین‌، نوآوری، نقدینگی بیشتر و علاقه بیشتری در فضای ارزهای دیجیتال ایجاد کنند که همه این‌ موارد به نوبه خود برای بیت کوین مفید هستند.

۸- آلت کوین‌های ارزان به اندازه بیت کوین رشد می‌کنند

پیش‌بینی‌های هیجانی در مورد آینده قیمت‌ آلت کوین‌های ارزان‌قیمت و ادعای رسیدن قیمت آنها به قیمت فعلی بیت کوین یکی دیگر از باورهای اشتباه است. منطق یا شاید بی‌منطقیِ چنین ادعایی این است که بیت کوین نیز روزی تنها کسری از یک پنی ارزش داشت. بنابراین، اکنون نیز آلت‌ کوینی که کمتر از یک پنی ارزش دارد، می‌تواند تا این اندازه رشد کند.

اینکه هر آلت کوین تا چه اندازه ممکن است رشد کند بستگی به ویژگی‌های آن دارد؛ اما نکته‌ای که اغلب نادیده گرفته می‌شود میزان عرضه در گردش آن آلت کوین است.

حداکثر تعداد بیت کوینی که می‌تواند وجود داشته باشد ۲۱ میلیون کوین است؛ در حالیکه سیاست پولی آلت کوین‌هایی مانند ریپل ممکن است کاملاً متفاوت باشد. به‌عنوان مثال، اجازه دهید ارزش بازار ریپل ۷,۰۰۰ دلاری (اگر قیمت بیت کوین را ۷,۰۰۰ دلار در نظر بگیریم) را بررسی کنیم:

متغیرها

• قیمت: ۷,۰۰۰ دلار (نشانگر قیمت نسبی بیت کوین)
• میزان توکن‌های در چرخه: ۴۴ میلیارد

محاسبات

• فرمول برای محاسبه ارزش بازار: قیمت ضرب در میزان توکن‌های در گردش
• ۷,۰۰۰ دلار (قیمت) ضرب در ۴۴ میلیارد (توکن‌های در گردش) = ۳۰۸ تریلیون دلار

به عبارت ساده، برای اینکه ریپل بتواند به قیمت ۷,۰۰۰ دلاری بیت کوین برسد، باید ارزش بازاری برابر با حدود ۳۰۸ تریلیون دلار داشته باشد. این فرضیه امکان‌پذیر نیست؛ زیرا ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال در بیشترین قیمت خود کمتر از ۱ تریلیون دلار بود.

۹- بیت کوین یک طرح پانزی و کلاهبرداری است

بر اساس تعریف کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده، طرح پانزی نوعی کلاهبرداری است که در قالب سرمایه‌گذاری انجام می‌شود. طرح پانزی به سرمایه‌گذاران حال حاضر وعده می‌دهد بخشی از وجوه ارائه‌شده توسط سرمایه‌گذاران جدید را به آن‌ها پرداخت کند.

هویت واقعی ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت کوین، هنوز ناشناخته است. بدون نهادهای مرکزی، بیت کوین قول هیچ بازگشت سرمایه‌ای را به سرمایه‌گذاران نمی‌دهد. شبکه همتابه‌همتای بیت کوین با وجود نوسانات بیش از حد قیمت و هجوم سرمایه‌گذاران، به‌خوبی به عملکرد خود ادامه می دهد. به‌وضوح، بیت کوین هیچ تضمینی برای ارائه سود به سرمایه‌گذاران آینده ندارد و مشابه یک طرح پانزی نیست.

با وجود این نکته، مواردی از طرح‌های پانزی ارزهای دیجیتال، مانند بیت‌کانکت (Bitconnect)، پلاس ‌توکن (PlusToken) و وان‌ کوین (OneCoin) نیز وجود دارند.

۱۰- بیت کوین شبکه‌ای کاملاً ناشناس‌ است

هر تراکنش و آدرس کیف پول در بیت کوین، از طریق دفتر کل توزیع‌شده بیت کوین برای عموم قابل دسترسی است. با این سطح از شفافیت و آدرس‌هایی که می‌توان آن‌ها را مشابه نام‌های مستعار دانست، عبارت دقیق‌تر برای توصیف بیت کوین شبه‌ناشناس است و نه ناشناس.

بسته به قوانین قضایی که در هر منطقه یا کشوری اعمال می‌شود، صرافی‌ها باید از قوانین شناخت مشتری (KYC) و قوانین ضدپولشویی (AML) تبعیت کنند، به این معنی که مشتریان پیش از استفاده از این پلتفرم‌ها باید هویت خود را احراز کنند. حتی اگر فرد از یک صرافی استفاده کند که مطابق با قوانین KYC/AML نباشد، باز هم اطلاعات فاش‌ شده‌ دیگر می‌توانند برای مطابقت هویت فرد با آدرس‌های کیف پول به کار گرفته شوند.

با ایجاد ابزارهای تحلیل شبکه توسط شرکت‌هایی مانند چینالیسیس، فعالیت بلاک چین را به‌راحتی می‌توان ردیابی کرد. لازم به ذکر است که کوین‌هایی نیز با محوریت حفظ حریم خصوصی وجود دارند، مانند مونرو، دش و زی‌کش.

۱۱- بیت‌ کوین متمرکز است

بیت کوین با داشتن ماهیت توزیع‌شده، هیچ نقطه ‌آسیب‌پذیر مرکزی ندارد. همچنین از آنجا که متن‌باز است، به‌راحتی قابل دسترسی است و از این رو، افراد بیشتری را برای مشارکت ترغیب و تشویق می‌کند.

هرکس با داشتن تجهیزات مناسب می‌تواند به‌عنوان یک نود یا یک استخراج‌کننده در شبکه بیت کوین فعالیت کند. خوشبختانه یا متأسفانه، بیت کوین تحت کنترل هیچ نهاد مرکزی نیست و این مسئله آن را به‌طور کلی از سوءاستفاده قدرت‌ها و فساد دور نگاه می‌دارد.

نمودار دایره ای بالا توزیع استخرهای استخراج را نشان می‌دهد. نکته مهم اینجاست که با وجود متمرکزبودن بالقوه استخراج در استخرهای بزرگ‌تر، این استخرها اغلب از چندین استخراج‌کننده انفرادی تشکیل شده‌اند. این امر بسیار مهم است؛ زیرا این افراد می‌توانند آزادانه به استخرهای استخراج دیگر کوچ کنند، خصوصاً اگر گمان کنند که استخر مشخصی به نفع شبکه عمل نمی‌کند.

۱۲- حتماً باید یک بیت کوین کامل خرید

یکی از دیگر از رایج‌ترین باورهای اشتباه درباره بیت کوین این است که حتماً باید یک بیت کوین کامل بخرید. قیمت چندین هزار دلاری بیت کوین کافی است تا خریدارانی که به‌تازگی وارد شبکه بیت کوین شده‌اند، شوکه شوند. خوشبختانه، شما می‌توانید بخش اندکی از یک بیت کوین را خریداری کنید. بنابراین، اگر قیمت بیت کوین تا ۱۰ درصد افزایش یابد، سهم اندک شما نیز به همین میزان افزایش خواهد یافت.

خرید شما می‌تواند تا حد یک ساتوشی بیت کوین، که برابر با ۰.۰۰۰۰۰۰۰۱ بیت کوین یا یک صدمیلیونی‌ام یک بیت کوین است، اندک باشد. شما به‌هیچ‌وجه مجبور به خرید کل یک بیت کوین نیستید؛ اما می‌توانید در طول زمان و به‌تدریج به اندازه دلخواه خود ساتوشی بخرید و ذخیره کنید.