اکثر معاملهگرها اهمیت روانشناسی معاملهگری را درک نمیکنند تا جایی که به دفعات سیستم معاملاتی خود را عوض میکنند و از زیانهای مداوم ناامید شده و مجبور میشوند به امتحان کردن سیستمهای دیگر روی بیاروند. این همان زمانی است که آنها پی میبرند روانشناسی معاملهگری کلید واقعی موفقیت در تریدینگ است یا اینکه بهطور کامل از تریدینگ دست میکشند.
بنابراین، اگر میخواهید مقداری در وقت باارزش خود صرفهجویی کرده و البته به سردرد هم دچار نشوید، بهتر است این ۹ نکته را در خصوص روانشناسی معاملهگری با دقت به کار بگیرید. این نکات مهم توسط هیو کیمورا (Hugh kimura)، تحلیلگر برجسته بازار فارکس برای وبسایت تریدینگ هیروز نوشته شده است.
۱) تمرکز بر روی نحوه کنار آمدن با شکست در یک معامله
بسیاری از تریدرها حتی حاضر نیستند به معاملات شکستخورده خود دوباره نگاه کنند؛ اما این معاملات کلید موفقیت شما در تریدینگ هستند.
ابتدا از خودتان بپرسید که نسبت به معاملات شکستخورده خود چه احساسی دارید. آیا مانند طاعون از آنها دوری میکنید؟ آیا بهشدت عصبانی میشوید؟ یا هر هفته با بررسی مجدد سعی میکنید نکاتی را از این شکستها یاد بگیرید؟
آیا از نظر روانشناسی، شکست خوردن در یک معامله را به خودتان نسبت میدهید؟ آیا دلیل این احساس، به خطر انداختن مقدار زیادی پول است؟ یا اینکه احساس میکنید هوش و ذکاوتتان تحقیر شده است؟
باید بدانید که وضعیت شما تنها زمانی بهبود مییابد که با شکستهای خود در معاملهگری روبهرو شده و از آنها درس بگیرید.
چه کسی میداند، شاید شما بیدلیل خودتان را مقصر تمام اتفاقات میدانید. ممکن است معاملاتی که در آنها شکست خوردهاید، معاملات باکیفیتی باشند که برحسب اتفاق به شکست منتهی شدهاند.
۲) از خود بپرسید که چرا به معاملهگری مشغول هستید
افراد زیادی با انگیزه کسب درآمدِ سریع به این کار روی میآورند. اما همانطور که احتمالا تاکنون متوجه شدهاید، تریدینگ نمیتواند به این صورت انجام شود.
بنابراین، از خودتان بپرسید که واقعا چرا جذب تریدینگ شدهاید؟ برای مثال ممکن است برای برخی افراد، روانشناسی لازم برای موفقیت در معاملهگری یا خلاقیتی که برای ایجاد و توسعه استراتژیهای جدید تریدینگ موردنیاز است، جذابیت زیادی داشته باشند.
اگر فکر میکنید با تریدینگ یکشبه سود مالی سرشاری نصیبتان میشود، باید بدانید که احتمالاً با غافلگیریهای بزرگی روبهرو خواهید شد؛ چرا که تریدینگ میتواند یک مسیر نسبتاً طولانی باشد. فقط در صورتی که دلیلی برای ادامه دادن داشته باشید، از انجام این کار دلسرد نخواهید شد.
بنابراین، با خودتان صادق باشید. واقعا چرا معاملهگری میکنید؟ چرا میخواهید به یک تریدر موفق تبدیل شوید؟ اگر دلایل واضحی دارید، چرایی آن دلایل را هم بررسی کنید تا در نهایت انگیزه اصلی خود را شناسایی کنید.
۳) بررسی تأثیر اطرافیان بر روی معاملات شما
جیم ران (Jim Rohn)، کارآفرین، نویسنده و سخنران انگیزشی آمریکایی میگوید:
شخصیت شما میانگینی از شخصیت ۵ نفری است که با آنها وقت میگذرانید.
بنابراین، یک دقیقه وقت بگذارید و ببینید افرادی که بیشتر از بقیه با آنها در ارتباط هستید، چه شخصیتهایی دارند. البته آنها لزوما نباید تریدر باشند؛ اما بهتر است همیشه با افرادی که احساس خوشبختی میکنند و یا در حرفه خود احساس موفقیت دارند، وقت بگذرانید. این افراد معمولا دیگران را هم برای رسیدن به موفقیت تشویق میکنند. اگر شما با افراد شاد و موفق وقت بگذرانید، به احتمال زیاد شما هم دیر یا زود میتوانید یکی از همین افراد باشید.
قصد نداریم کسی را قضاوت کنیم؛ اما برخی افراد خودشان انتخاب میکنند همیشه غر بزنند و نقش قربانی را ایفا کنند و البته این حق را هم دارند. ممکن است کمی عجیب به نظر برسد؛ اما آنها از این انتخاب خود نتایجی هم به دست میآورند؛ اما ازآنجاکه شما این مقاله را برای مطالعه انتخاب کردهاید، احتمالا قصد دارید کنترل زندگیتان را به دست گرفته و صرفا نقش یک آدم شاکی را بازی نکنید!
بنابراین، به افرادی که بیشتر از سایرین با آنها در ارتباط هستید، بهدقت نگاه کنید. اگر آنها در دسته افرادی که معمولا تحسین میکنید قرار ندارند، احتمالا باید بهدنبال دوستان جدیدی باشید. دقت کنید که لازم نیست روابط خود را با این افراد کاملا قطع کنید؛ اما احتمالا باید وقت کمتری را با آنها بگذرانید.
به نظر میرسد این طرز فکر کمی خشک و وسواسگونه باشد؛ اما باور کنید این موضوع به رشد شما کمک خواهد کرد. اگر تاکنون از زندگی خود رضایت نداشتهاید، باید تغییراتی را در آن ایجاد کنید.
۴) آیا میتوانید خودتان را فردی موفق تصور کنید؟
شاید فکر کنید که همه افراد میتوانند موفقیت خود را متصور شوند. باید بدانید که اینطور نیست. اگر شما خودتان را موفق میبینید، فرد خوششانسی هستید! بسیاری از افراد حتی در تجسم موفقیت هم دچار مشکل هستند.
زمانی که شما نمیتوانید خود را بهعنوان یک فرد موفق تصور کنید، احتمالا یک عقیده اشتباه در اعماق ذهن شما وجود دارد که از داشتن چنین تصوری جلوگیری میکند. این موانع بهعلت مشکلات و آسیبهای روحی ایجاد میشوند.
احتمالا در گذشته دور یا نزدیک اتفاقی برایتان افتاده که باعث شکلگرفتن این باور محدودکننده شده است. تعداد این اتفاقات بسیار زیاد بوده و از حوصله این مطلب خارج است.
۵) به توانایی خود اعتماد کنید
گاهی اوقات ممکن است یک تریدر سود بسیار کمی کسب کند. اما ناامید نشوید، خوب است بدانید که مدیران سرمایهگذاری که سالیانه میلیونها دلار درآمد دارند، درصد سود شگفتانگیزی ندارند.
بنابراین، از مقصر جلوه دادن خودتان دست بردارید. بله، اگر شما با یک سرمایه ۵٬۰۰۰دلاری در حال ترید باشید و ۳ درصد سود کنید، احتمالا راه به جایی نخواهید برد؛ اما باید قبول کنید که هر کاری با گامهای کوچک آغاز میشود.
بیش از ۹۰ درصد از تریدرها ضررهای زیادی را متحمل شده و سرمایه خود را از این کار خارج میکنند. بنابراین، اگر شما روندی سودده را سپری میکنید، حتی اگر این سود کم باشد، فقط باید بر روی ارتقای مهارتهایتان تمرکز کنید.
در بیشتر فرهنگهای دنیا، به ما اینگونه آموزش داده میشود که قدرت و اختیار تصمیمگیری خود را کنار بگذاریم. به ما یاد میدهند تا پزشکان، اساتید، رهبران مذهبی و هر کسی را که به نوعی صاحب یک مقام است، هیچگاه زیر سؤال نبریم. اما این روزها میدانیم که این افراد فقط بخشی از مشکلات و راهحلها را میبینند.
افرادی مثل من و شما هم این توانایی و اختیار را داریم که مسائل را بهتنهایی تشخیص دهیم. اگرچه مشاوره با افراد متخصص بهعلت دانش و تجربه بالای آنها بهخصوص در برخی حوزهها، اغلب اوقات سودمند خواهد بود، اما ما باید بهصورت مستقل فکر کنیم و تصمیم نهایی را خود برای زندگی بگیریم.
این موضوع در خصوص تریدینگ نیز قابل بسط است؛ نباید با کمرنگ کردن نتایجی که به دست میآورید، توانایی خود را زیر سؤال ببرید.
اگر به هر دلیل سال گذشته فعالیت شما سودده نبوده است، آیا این امکان وجود ندارد که امسال به سود مناسبی برسید؟ البته که این امکان وجود دارد.
۶) نگرش منفی خود را درک کنید
اکثر مردم در جهان یک نوع نگرش منفی دارند. پیش از هر چیزی، ابتدا به این فکر میکنند که چه مشکلاتی ممکن است به وجود آید. البته خوب است بدانید که این رفتار کاملا طبیعی است.
در زمانهای گذشته، بشر بهطور مکرر تلاش میکرد تا در برابر بلایای طبیعی، حمله حیوانات وحشی یا مهاجمانی از سایر قبایل، از خود دفاع کند. در آن زمان، موارد زیادی برای نگرانبودن وجود داشت.
جامعه مدرن امروزی ما را در برابر بسیاری از این خطرها ایمن کرده است؛ اما این تمایل که پیش از هر چیزی ابتدا به خطرات احتمالی بیندیشیم، هنوز هم در ناخودآگاه جمعی ما وجود دارد.
بنابراین، هنگامی که وارد معاملهگری میشویم، شروع به گفتن حرفهای منفی مانند موارد زیر میکنیم:
- این معامله احتمالا به نتیجه نمیرسد.
- سودم را همین حالا برمیدارم؛ چون ممکن است معامله در آینده به ضرر من باشد.
- فکر میکنم که حد ضررم در کنترل کارگزارم است.
- سیستم تریدینگ بهطور کلی کلاهبرداری است.
- پیش از شروع تریدینگ باید آموزش بیشتری ببینم.
- و …
این طرز فکر با اینکه طبیعی است؛ اما در عین حال دلیلِ شکستخوردن بسیاری از تریدرها نیز به حساب میآید.
اولین قدم کسب آگاهی است. باید ببینید بهطور طبیعی به نتایج منفی فکر میکنید یا نتایج مثبت؟ اگر بهطور طبیعی منفی فکر میکنید، باید از خودتان بپرسید چرا؟ آیا دلیل مشخصی وجود دارد؟ آیا میتوانید برای رفع این مشکل کاری انجام دهید؟
البته مثبت بودن بیش از حد نیز اگرچه بهتر از منفیگرایی است؛ اما گاهی میتواند مضر باشد. از خودتان بپرسید آیا به اندازهای خوشبین هستید که ممکن است این خوشبینی قضاوت شما را تحتتأثیر قرار دهد؟
شما احتمالا نمیتوانید فورا به سؤالات پاسخ دهید؛ اما اگر آگاهی خود را حفظ کرده و به این مسائل فکر کنید، جوابها کمکم ظاهر میشوند.
۷) عادت و فرایند مهمتر از سیستمهای معاملهگری است
تریدرهای تازهکار فکر میکنند استراتژی معاملهگری بهتنهایی آنها را ثروتمند میکند. البته این فرض کاملا طبیعی است. استراتژیهای ترید بهطور فریبندهای ساده به نظر میرسند. فقط چند قانون را رعایت کن و میلیاردر شو! روی کاغذ که این موضوع صادق است.
اما واقعا مفاهیم بیشتری وجود دارند که باید به آنها دقت کرد. موارد مهمتری که باید به آنها توجه داشت، عادات و فرایندهای شما برای معاملهگری هستند.
زمانی که یک عادت را پرورش میدهید، در واقع بهطور منظم و پیوسته در حال انجام این کارها هستید:
- آزمایش استراتژیهای معاملهگری
- بررسی تریدها در برنامه تریدینگ
- کسب آموزش بیشتر
البته پرورش دادن یک عادت کار سادهای نیست؛ اما یکی از نیازمندیهای مهم برای موفقیت است. در این زمینه، میتوانید با مطالعه کتاب «قدرت عادت» (Power of Habit)، عادات مثبت را در خود پرورش دهید. در این کتاب میتوانید فرایند گامبهگام پرورش یک عادت مثبت و یا خلاص شدن از یک عادت منفی را مشاهده کنید.
حالا که صحبت از فرایند شد، خوب است بدانید که داشتن یک فرایند مشخص برای بهبود تریدینگ به شما کمک میکند تا:
- دقیقا بفهمید کدام بخش از تریدینگ شما مشکل دارد.
- پیش از اینکه سرمایه واقعیتان را در معرض ریسک قرار دهید، یک استراتژی را بهصورت کامل تست کنید.
- کارکرد نادرست روانشناسی یا استراتژی تریدینگ خود را تشخیص دهید.
وقتی میخواهید فرایندها را شکل دهید، بهتر است جریان کاری خود را بر روی یک برگ کاغذ رسم کنید. ایجاد یک فلوچارت میتواند به درک بهتر نحوه مدیریت هر کدام از گامها در معاملهگری کمک کند.
یک نقشه راه مجزا برای تستها، تریدینگ زنده و ژورنالی ایجاد کنید و یا همه آنها را در یک فلوچارت قرار دهید. میتوانید موارد زیر را در نقشه راه خود وارد کنید:
- تعیین زمان برای ژورنال کردن تریدها
- یادآوری برای بررسی قوانین تریدینگ خود، پیش از ورود به یک ترید
- ارائه تعریف دقیق از یک بَکتست موفق
- تعیین مدتزمان گرفتن بکتست، قبل از آغاز معامله اصلی
۸) اشتیاق واقعی شما برای ترید چیست؟
آیا برای موفقیت باید نسبت به تریدینگ اشتیاق داشته باشید؟ جواب این سؤال به اعتقاد برخی افراد، بله است. اما از سوی دیگر، حتی اگر نسبت به معاملهگری اشتیاقی نداشته باشید، میتوانید از سایر انگیزههای خود برای کسب موفقیت در معاملهگری کمک بگیرید.
برای مثال، فرض کنیم شما در مورد پاکسازی تمامی پلاستیکهای انباشتهشده در محیط زیست اشتیاق داشته باشید. طبیعتا از جمع کردن زبالههای پلاستیکی نمیتوانید پول زیادی بهدست آورید! اما اگر تریدینگ را یاد بگیرید و از آن بهعنوان کار اصلی خود کسب درآمد کنید، با استفاده از این درآمد میتوانید فعالیت بهتر و مؤثرتری برای پاکسازی محیط زیست انجام دهید. حداقل، شما میتوانید در تأمین بخشی از هزینههای سازمانهایی که در این حوزه فعالیت میکنند، کمک کنید.
در هر صورت، شور و شوق واقعی به شما کمک میکند تا از تریدینگ دلسرد نشوید. یادگیری معاملهگری آسان نیست و شما باید دلایل خوبی برای ادامهدادن داشته باشید.
۹) استرسهای غیرضروری را در معاملهگری کنار بگذارید
بسیاری از افراد بهدلیل نفرت از شغل فعلی خود و یا به دست آوردن پول در کوتاهترین زمان، به معاملهگری روی میآورند. بنابراین، این دسته از افراد وقتی از شغل اصلی خود استعفا میدهند، تحت فشار قرار میگیرند. عدهای دیگر نیز فکر میکنند باید ظرف تنها ۶ ماه، ۱۰۰ دلاری خود را به یک سرمایه ۵۰۰هزار دلاری تبدیل کنند! تمام اینها باعث وارد آمدن فشار مضاعف به فرد میشود.
مشاغلی وجود دارند که با یک برنامهریزی مشخص، میتوانید در مدتزمان منطقی و قابل پیشبینی، کسب درآمد کنید. تریدینگ یکی از این مشاغل نیست!
موفقیت در تریدینگ به داشتن یک ذهنیت درست بستگی دارد؛ ذهنیتی که اکثر ما با آن متولد نشدهایم.
بنابراین، وقتی شغل اصلی خود را ترک میکنید و یا قصد دارید با یک سرمایه بسیار کم، درآمدهای بالا به دست آورید، در حال فشار آوردن به خود هستید. این موضوع میتواند به افزایش شدت جنبههای منفی روانشناسی ذاتی شما منتهی شود.
اگر از شغل فعلی خود متنفر هستید، بهدنبال تغییر شغل باشید. مشاغلی را در نظر بگیرید که به سرمایهگذاری ذهنی یا زمانی زیادی نیاز نداشته باشند. با این کار، فشار از روی شما برداشته شده و میتوانید در تریدینگ سریعتر پیشرفت کنید.
جمعبندی
این ۹ راز در خصوص روانشناسی معاملهگری بسیار مهم هستند. بخشی از آنها مربوط به تجربه و بخشی دیگر نیز به اشتباهات تریدرها ارتباط پیدا میکند. آگاهی داشتن نسبت به این ۹ راز میتواند در موفقیتآمیز بودن معاملهگری به شما کمک کند. به یاد داشته باشید، سیستمهای تریدینگ نباید بهعنوان شغل اصلی انتخاب شوند. به معاملهگری بهعنوان شغل دوم نگاه کنید؛ شغل دومی که میتواند درآمد اصلی شما باشد.