پیشتر در رابطه با ICO ها صحبت کردیم که اساساً همان محصول خرید سرمایهگذاران پس از ورود به یک عرضه اولیه سکه (ICO) هستند.
بهطور کلی توکنها را میتوان به دو دسته تقسیم کرد:
دستهی اول که با نام توکنهای سهامی (Equity tokens) یا اوراق بهادار شناخته میشوند، به عنوان بخشی از سهام یک استارتاپ به سرمایهگذاران فروخته میشوند و به این ترتیب در سود و زیان شرکت شریک خواهند شد. این نوع از توکنها در بسیاری از کشورها تحت قوانین مرتبط به اوراق بهادار قرار میگیرند و چندان گزینه مناسبی برای بنیانگذاران یا تأمین کنندگان در نظر گرفته نمیشوند.
نوع دوم آنها به توکنهای کاربردی (Utility tokens) مشهور هستند و به سرمایهگذاران حق استفاده از خدمات و محصولات ارائه شده توسط استارتاپ را که در عرضه اولیه سکه ذکرشده میدهند. بسیاری از شرکتها در ICO خود از توکنهای کاربردی برای جذب سرمایهگذار استفاده میکنند.
تعیین مدل فروش
قبل از هر چیزی، بنیانگذار استارتاپ باید بهترین گزینه برای جمعآوری سرمایه موردنیاز در ICO خود را تعیین کرده و در قدم دوم، اطمینان حاصل کند که تمام برنامهریزیها برای عرضه اولیه سکه به بهترین شکل پیادهسازی شدهاند. اگرچه، با اینکه در مرحله برنامهریزی متغیرهای زیادی وجود دارد اما یکی از مهمترین فاکتورها در این قسمت انتخاب مدل فروش توکن ها است. درواقع، مدل فروش توکن چیزی نیست جز انتخاب نحوهی فروش توکنهایی که قرار است در ICO به فروش بروند. انتخاب این مورد میتواند بسیار به این بستگی داشته باشد که مقر اصلی استارتاپ در کجا قرار دارد، زیرا برخی از کشورها قوانین مختلفی برای تأیید ICO ها، حداکثر بودجهای که میتواند برای آنها جمعآوری شود و چندین مورد دیگر در نظر میگیرند. بهطور خلاصه، مدلهای فروش توکن به هشت طبقهبندی متفاوت تقسیم میشود.
مدل های فروش توکن
عرضه نامحدود (Uncapped) با نرخ ثابت
در این مدل، سرمایهگذاران میتوانند در مقابل پرداخت ارزهای فیات یا ارزهای دیجیتال در صرافیها توکن موردنظر خود را با نرخ مشخصشده دریافت کنند. نرخ توکنها ممکن است برای مشارکتکنندگان اولیه بسیار جذاب باشد، البته ممکن است پس از مرحلهی عرضه اولیه سکه، مقدار توکنهای دریافت شده در هر مشارکت کاهش یابد. همچنین بهطور کلی در این مدل فروش از یک دوره مشخص برای مشارکت استفاده میشود.
سرمایه حداقلی (Soft Cap)
در این روش، Soft cap قبل از شروع ICO مقرر میشود، بهطور کلی Soft cap کمترین میزان سرمایهای است که مؤسسان پروژه قصد دستیابی به آن را دارند. با این حال اگر سرمایه در نظر گرفتهشده جمعآوری شود معمولاً ICO تا پایان زمان برنامهریزی شده برای آن ادامه پیدا خواهد کرد. به عبارت دیگر، در مدل Soft cap حتی اگر سرمایه به محدوده Hard cap هم رسیده و یا از آن هم فراتر رفته باشد فرایند جذب سرمایه میتواند تا پایان زمان موردنظر برای ICO ادامه یابد.
سرمایه حداکثری (Hard Cap)
Hard cap حداکثر میزان سرمایه موردنیاز در ICO است که معمولاً یک دوره مشارکت جمعی برای آن در نظر گرفته میشود. فرایند فروش توکنها در مدل Hard cap بهمحض دستیابی ICO به سرمایه در نظر گرفتهشده و یا پایان زمان مقرر شده برای مشارکت پایان خواهد یافت.
سرمایه مخفی (Hidden Cap)
در مدل فروش توکن Hidden Cap، مشارکتکنندگان اطلاعی از میزان تخصیص سرمایه ندارند. جزییات میزان تخصیص سرمایه تنها در زمان ICO فاش میشود.
حراج هلندی
در روش حراج هلندی، پیش از آنکه برای توکنها قیمتی تعیین شود تمام پیشنهادات جمعآوری میشوند. پس از آنکه تمام پیشنهادات جمعآوری شدند، بالاترین قیمت در مقابل کمترین میزان توکن بهعنوان قیمت فروش تعیین میشود. پیشنهادات نیز بهصورت نزولی طبقهبندی میشوند بنابراین همواره توکنها به بالاترین قیمتهای پیشنهادی ارائه میشوند. تمام مشارکت کنندگانی که پیشنهاد آنها موردقبول باشد توکنهای خود را به ترتیب و تا آخرین قیمت دریافت میکنند، بنابراین در این روش همواره باید سعی کنید تا آخرین قیمت را پیشنهاد دهید.
حراج هلندی معکوس
در روش حراج هلندی معکوس، فروش توکنها بهصورت محدود شده تعریف میشود. در این مدل با توجه به تعداد روزهایی که برای فروش در نظر گرفته میشود، هر روز تنها بخشی از توکن ها برای فروش به خریداران داده میشود. بنابراین هر روزی که فروش شروع میشود، درصد مشخصی از توکن ها بین خریداران توزیع میشود.
جمع آوری و بازگشت
در این مدل ابتدا یک مقدار سهم کلی برای مشارکت در نظر گرفته میشود با این حال قراردادهای هوشمند ICO بهعنوان کمک اجازه رد شدن از حد ثابت سهم تعیینشده را میدهند. پس از آنکه فروش به اتمام رسید، مشارکتها تنظیمشده و به نسبت آن توکنها نیز اختصاص داده میشوند. در انتها نیز مابهالتفاوتی که در مشارکتها به وجود آمده به صاحبان بازگشت داده میشود.
سقف پویا
مدل سقف پویا برخی از ویژگیهای مختلف سایر مدلها را هم با خود به همراه دارد. از این ویژگیها میتوان Hidden و یک Hard Cap کوچک را نام برد که در فواصل زمانی مختلف تنظیم میشوند. مشارکتکنندگان تنها میتوانند حداکثر مقدار از پیش تعیین شدهای را بهعنوان سپرده وارد کنند در نتیجه اگر بخواهند معاملهی بزرگی انجام دهند، مجبور خواهند بود تا آن را به مقادیر کوچکتر تقسیم کنند. هر معاملهای که از سقف تعیین شده بیشتر باشد، بازگشت داده خواهد شد. یکی از نکات منفی موجود در این مدل نیز هزینه بالا با افزایش تعداد معاملات است. (بدین صورت که اگر قصد انجام معاملهی بزرگی را داشته باشید مجبور خواهید شد تا مقادیر خود را به واحدهای کوچکتر تقسیم کرده تا حد معاملات شما از سقف تعیین شده فراتر نرود، درنتیجه اگر بخواهید معاملهی بزرگ خود را در اجزای کوچکتر انجام دهید باید برای هر معاملهی کوچک هزینه جدا پرداخت کرده و با افزایش تعداد این معاملات هزینه شما هم برای انجام معامله افزایش پیدا خواهد کرد.)
نوع فروش توکن استفاده شده همواره میتواند بر سهم و یا منافع دریافت شده تأثیر بگذارد. اگرچه امروزه ICO ها بسیار محبوب هستند، اما مشکل ریسک بالای آنها سبب شده تا سرمایهگذاران بسیار محتاطتر عمل کنند. از این رو، بنیانگذاران ICO ها باید مدل فروش توکنی را انتخاب کنند که بیشترین بازدهی را در دستیابی به اهداف و مخاطبان بالقوه مورد نظر خود داشته باشد. بهعلاوه، بهمنظور اطمینان و افزایش شفافیت، جزییات نوع فروش توکن ها باید بهوضوح شرح داده شود. وایت پیپر یکی از آن اسنادی است که موسسان استارتاپ میتوانند جزییات کامل فرایند فروش توکنهای خود را در آن توضیح دهند در نتیجه مؤسسان و سرمایهگذاران میتوانند در تصمیمگیری برای سرمایهگذاری، همه موارد لازم را در رابطه با ICO تجزیه و تحلیل کنند.
منبع: Medium