بیت کوین در مقابل اتریوم؛ کدام‌یک سیاست پولی بهتری دارد؟

بیت کوین و اتریوم، دو ارز دیجیتال برتر، هر کدام با اهداف و ویژگی‌های منحصربه‌فردی ایجاد شده‌اند و آینده متفاوتی را دنبال می‌کنند. آشوات بالاکریشنان (Ashwath Balakrishnan)، اقتصاددان و تحلیل‌گر ارزهای دیجیتال، در مقاله‌ای در وب‌سایت کریپتوبریفینگ، بیت کوین را در مقابل اتریوم قرار داده و غیرمتمرکز بودن بیت کوین را با منطق اقتصادی اتریوم مقایسه کرده است.

بحث همیشگی میان جوامع بیت کوین و اتریوم حول این محور می‌چرخد که کدام شبکه سیاست پولی بهتری دارد. آیا تمرکززدایی سخت‌گیرانه بیت کوین بهتر است یا منطق اقتصادی اتریوم؟ پاسخ به این پرسش چندان ساده نیست و جوانب متعددی باید در نظر گرفته شود. 

حداقل میزان عرضه ضروری اتریوم

تفاوت فاحشی بین تورم و تورم پولی وجود دارد. تورم پولی افزایش عرضه کل پول در یک کشور یا در شبکه یک ارز دیجیتال است. اما تورم، به افزایش قیمت کالاها و خدمات در یک اقتصاد گفته می‌شود. مسئله عرضه در شبکه‌های ارز دیجیتال، مسئله تورم پولی است.

کوین‌های بومی هر دو شبکه بیت کوین و اتریوم در قالب پاداش برای تأیید تراکنش‌ها و تولید بلاک‌های جدید به استخراج‌کنندگان عرضه می‌شوند.

برخلاف بیت کوین که با هاوینگ، یعنی نصف‌شدن پاداش بلاک، با تورم پولی مقابله می‌کند، اتریوم روش آسان‌تری را انتخاب کرده است. اتریوم به‌‌جای کاهش ناگهانی پاداش بلاک، سیاست «حداقل میزان عرضه ضروری» را به کار می‌گیرد.

این سیاست باعث می‌شود بلاک چین اتریوم تنها به‌اندازه‌ای اتر عرضه کند که برای ایمن‌ نگه‌داشتن شبکه موردنیاز است. این کار عرضه را در طول زمان کاهش می‌دهد.

این رویکرد، سیاستِ پولیِ پایدارتری است؛ زیرا به‌جای کاهش ناگهانی درآمد استخراج‌کنندگان، پاداش آن‌ها به‌‌تدریج کم می‌شود. در جدول زیر، نرخ عرضه پیش‌بینی‌شده اتر به‌ازای میزان اترهای سپرده‌گذاری‌شده در اثبات سهام را مشاهده می‌کنید.

با اینکه این نحوه‌ی عرضه، به برنامه‌ریزی بهتر برای انتشار کوین‌های جدید کمک می‌کند؛ اما این سازوکار درمعرض خطر حمله افراد سودجو قرار دارد.

سیاست پولی اتریوم منطقی است و خود را با شرایط موجود وفق می‌دهد؛ اما غیرقابل‌تغییر نیست. در نتیجه، بازیگران بد می‌توانند به شبکه نفوذ کرده و تغییراتی را اِعمال کنند که برای رشد بلندمدت شبکه آسیب‌زا و مخرب است. به‌علت نظارت تحسین‌برانگیز جامعه اتریوم و همچنین قابلیت ایجاد فورک در صورت کشف نقشه مخرب، این اتفاق هرگز رخ نداده است. با این حال، امکان وقوع خطر وجود دارد.

هاوینگ‌های سخت‌گیرانه بیت کوین

در سویی دیگر، با بیت کوین روبه‌رو هستیم. همان‌طور که پیش از این اشاره شد، طی فرایندی که هاوینگ نامیده می‌شود، عرضه بیت کوین هر چهار سال یک ‌بار به نصف کاهش می‌یابد. به‌خاطر پدیده هاوینگ، تعداد کل بیت کوین‌هایی که می‌تواند وجود داشته باشد، میزانی مشخص و قابل پیش‌بینی است.

اما این قابل پیش‌بینی‌بودن هزینه‌بَر است. هر چهار سال یک‌بار، درآمد استخراج‌کنندگان بیت کوین به نصف کاهش می‌یابد؛ اما از درآمد استخراج‌کنندگان، فقط پاداش بلاک تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد و از آن کاسته می‌شود. بخشی از درآمد استخراج که از کارمزد تراکنش‌ها به دست می‌آید، ثابت باقی می‌ماند. از نظر تاریخی، جمع‌آوری کارمزد تراکنش با گذشت زمان افزایش یافته است.

این پدیده باعث می‌شود که بیت کوین به یک بازار با کارمزد بالا تبدیل شود. در نتیجه، تراکنش‌های بلاک چین با گذشت زمان گران‌تر می‌شوند. براساس این نظریه، روزی فرا می‌رسد که کارمزد تراکنش‌ها، درآمد اصلی استخراج‌کنندگان باشد.

مشکل این نظریه این است که با گران‌ترشدن کارمزد تراکنش‌ها، کاربران ممکن است بیت کوین را رها کرده و به سایر ابزارهای تراکنش روی بیاورند. بیت کوین هنوز هم شبکه‌ای ضدسانسور با پرداخت‌های توقف‌ناپذیر خواهد بود؛ اما اگر هزینه هر تراکنش ۲۰ دلار باشد، باز هم این مسئله اهمیت خواهد داشت؟

نقطه مثبت این است که سیاست پولی بیت کوین نسبت به سیاست پولی اتریوم، غیرمتمرکزتر و در برابر تسلط عده‌ای خاص بر شبکه، مقاوم‌تر است.

با اینکه چارچوب پولی غیرقابل‌تغییر برای یک شبکه چندان ایده‌آل نیست، اما می‌تواند با حذف مداخله انسانی، به کاربران حس آسودگی بدهد؛ زیرا آن‌ها می‌دانند دقیقا چه اتفاقی در حال وقوع است.

در پایان بازی کدام یک برنده خواهد بود؟

با این داده‌ها، نتیجه‌گیری مشخص و آشکار است. چارچوب اقتصادی اتریوم پایدارتر است. با این حال، بیت کوین سیاست عرضه غیرمتمرکزتری دارد و در برابر سوءاستفاده ایمن‌تر است.

علاوه بر این، رویدادهای هاوینگ بیت کوین از تعداد بیت کوین‌های دریافتی استخراج‌کنندگان می‌کاهد؛ اما این مسئله در گذشته مشکلی به وجود نیاورده است. قیمت روبه‌رشد بیت کوین همیشه این کاهش درآمد و بسیاری موارد دیگر را جبران می‌کند. این مسئله برای افزایش قیمت‌ها و ایجاد چرخه‌های بازار، انگیزه‌ بیشتری به استخراج‌کنندگان می‌دهد.

از سویی دیگر، اتریوم قرار است یک دوره تغییر و تحول را از سر بگذراند. با نزدیک‌شدن به عرضه نسخه دوم اتریوم، الگوریتم اثبات سهام (Proof of Stake) نیز به‌تدریج وارد صحنه خواهد شد. این اقدام باعث افزایش تورم پولی اتریوم در کوتاه‌مدت خواهد شد؛ زیرا بلاک‌ چین مبتنی بر اثبات کار (Proof of Work) و زنجیره بیکن (Beacon chain) اثبات سهام همراه با هم اجرا می‌شوند. با حذف تدریجی اثبات کار، عرضه اتریوم نیز به‌شکل چشمگیری کاهش می‌یابد.

درواقع، پس از پیاده‌سازی طرح «EIP ۱۵۵۹» و درصورتی‌که کارمزد تراکنش‌ها از عرضه اتریوم بیشتر شود، احتمال اینکه عرضه اتریوم منفی شود بسیار زیاد است. این امر اتریوم را تبدیل به یک دارایی ضدتورمی می‌کند، نتیجه‌ای که برای برخی خوشایند و برای برخی دیگر ناخوشایند خواهد بود.

EIP ۱۵۵۹ یک طرح پیشنهادی است که درصورت عملی شدن در سال ۲۰۲۱، ازدحام تراکنش‌ها را در شبکه اتریوم به‌شدت کاهش خواهد داد.

جمع‌بندی

به‌طور کلی، اینکه کدام سیاست پولی بهتر است بستگی به افراد دارد. سایفرپانک‌های متعصب ممکن است ترجیح بدهند که ثبات مالی، قربانی سیاست‌های غیرمتمرکزتر شود. این امر آنها را به‌تدریج به‌سمت بیت کوین سوق می‌دهد. سایفرپانک‌ها گروهی هستند که ازطریق رمزنگاری سعی در افزایش حریم خصوصی و مقابله با قدرت‌های بزرگ اقتصادی و سیاسی دارند.

با این حال، احتمالا برای افرادی که ذهن اقتصادی‌تری دارند، کاهش میزان غیرمتمرکز بودن در ازای بهبود چارچوب عرضه‌‌، مسئله چندان مهمی نخواهد بود. چراکه بهبود سازوکار عرضه، پویایی و دوام بلندمدت شبکه را تضمین می‌کند.