بررسی حواشی و عملکرد قیمتی ۵ فورک مشهور بیت کوین از پیدایش تا به امروز؛ سرنوشت هر ارز چگونه بوده است؟

در جریان به‌روزرسانی شبکه ارزهای دیجیتال، گاهی اختلاف‌نظرهایی میان توسعه‌دهندگان و اعضای جامعه به وجود می‌آید و در چنین مواقعی «هاردفورک» یکی از روش‌های نه‌چندان مسالمت‌آمیز حل اختلاف است. زمانی که دسته‌ای از جامعه یک ارز دیجیتال با اکثریت تصمیم‌گیرندگان شبکه مخالف باشد، می‌توانند کد ایده‌آل خود را بردارند و با استفاده از آن شبکه موردعلاقه خودشان را بسازند.

این دقیقاً همان اتفاقی است که باعث به‌وجودآمدن فورک‌های بسیار زیاد بیت کوین شده است؛ فورک‌هایی که به نظر می‌رسد بیشترشان تنها با هدف ثروتمندکردن سازندگان خود نامشان را از بیت کوین جدا کرده‌اند و به همین خاطر اکثراً نتوانستد به موفقیت قابل‌توجهی دست یابند.

در ادامه قصد داریم با کمک مطلبی از وب‌سایت کریپتو نیوز، ۵ فورک مشهور و پرسروصدای بیت کوین را بررسی کنیم و ببینیم که هرکدام از آنها از زمان پیدایش تا به امروز در مقایسه با بیت کوین اصلی چگونه عمل کرده‌اند.

بیت کوین کش؛ موفق‌ترین فورک بیت کوین

بیت کوین کش در اوت ۲۰۱۷ (مرداد ۹۶) توسط گروهی از جامعه بیت کوین که با برنامه مقیاس‌پذیری این ارز دیجیتال و به‌روزرسانی سِگویت (SegWit) موافق نبود، راه‌اندازی شد.

این شبکه جدید را ماینرها و توسعه‌دهندگانی ایجاد کردند که می‌خواستند محدودیت‌های مربوط به مقیاس‌پذیری شبکه اصلی بیت کوین را حل کنند. ایده آنها این بود که با بزرگ‌ترکردن سایز بلاک‌ها (Block Size)، زمان پردازش و کارمزد تراکنش‌ها را کمتر کنند.

بیشتر اعضای جامعه بیت کوین با افزایش سایز بلاک‌ها مخالف بودند و تصور می‌کردند که در نهایت بزرگ‌ترشدن شبکه، راه‌اندازی نودها را سخت‌تر می‌کند و باعث متمرکزشدن بلاک چین بیت کوین می‌شود.

همچنین بخوانید: فورک چیست؟ تعریف ساده هارد فورک، سافت فورک و تأثیر آن‌ها بر قیمت

بیت کوین کش نهایتاً در اواسط سال ۲۰۱۷ با قیمتی حدود ۴۰۰ دلار در بازار عرضه شد و یک ماه پس از آن به ۶۰۰ دلار رسید.

در دسامبر ۲۰۱۷ (آذر ۹۶)، زمانی که بیت کوین برای اولین بار در تاریخ از ۲۰,۰۰۰ دلار عبور کرد، بیت کوین کش توانست خود را به نزدیکی ۴,۰۰۰ دلار برساند. اکنون اما قیمت بیت کوین کش با سال ۲۰۱۷ فاصله زیادی دارد و در لحظه نگارش این مطلب هر واحد از این ارز دیجیتال با قیمتی حدود ۶۰۰ دلار معامله می‌شود.

برخلاف بیت کوین، از ابتدای سال ۲۰۱۸ ارزش بیت کوین کش رفته‌رفته کاهش یافت. با اینکه هم‌اکنون ارزش دلاری بیت کوین کش در مقایسه با بسیاری از ارزهای بازار بالاست، قیمت آن در مقایسه با بیت کوین به پایین‌ترین سطح تاریخ خود رسیده و به عبارتی هر واحد از این ارز دیجیتال با قیمتی کمتر از ۰.۰۱ بیت کوین معامله می‌شود.

بیت کوین ساتوشی ویژن؛ فورک پرسروصدای ساتوشی ناکاموتو تقلبی

بیت کوین ساتوشی ویژن یا همان بیت کوین اس‌وی (Bitcoin SV)، در سال ۲۰۱۸ و به‌عنوان هاردفورک بیت کوین کش راه‌اندازی شد. گروهی از اعضای سابق جامعه بیت کوین کش به رهبری کریگ رایت (Craig Wright) و کلوین آیر (Calvin Ayre) این فورک را ایجاد کردند. آنها ادعا می‌کردند که خصوصیات بیت کوین کش برای موفقیت این شبکه در برطرف‌کردن مشکلات مربوط به مقیاس‌پذیری کافی نیست.

علاوه بر این، طرفداران بیت کوین اس‌وی به‌شدت علاقه داشتند که به طراحی اصلی بیت کوین، مانند همان چیزی که در نسخه اولیه یا «۰.۱» شبکه این ارز دیجیتال ارائه شده بود، بازگردند. بیت کوین اس‌وی از نام ساتوشی ویژن استفاده کرد تا به وایت پیپر اصلی بیت کوین اشاره کند؛ پرونده‌ای که در آن توصیه‌ای به استفاده از راهکارهای مقیاس‌پذیری لایه دوم و برون‌زنجیره‌ای نشده بود.

بیت کوین اس‌وی ابتدا به‌صورت پیش‌فرض با بلاک‌های ۱۲۸ مگابایتی طراحی شد و در به‌روزرسانی‌های بعدی اندازه بلاک‌های آن تا ۲ گیگابایت هم افزایش پیدا کرد. هدف از طراحی ساختار جدید این بود که تراکنش‌های بیشتری پردازش شود و به طبع، درآمد حاصل از کارمزد تراکنش‌ها هم افزایش یابد. با این روش حتی اگر پاداش استخراج بلاک در نهایت تمام می‌شد، ماینرها باز هم تشویق می‌شدند تا برای کسب درآمد از محل کارمزدها به استخراج بلاک‌های جدید ادامه دهند.

همچنین بخوانید: کارمزد بیت کوین و مسئله تأیید تراکنش‌ها؛ هر آنچه که باید بدانید

کریگ رایت، از چهره‌های اصلی بیت کوین اس‌وی، ادعا می‌کند که ساتوشی ناکاموتو، خالق اصلی بیت کوین است. البته او تاکنون نتوانسته است ادعای خود را با سند و مدرک ثابت کند و از آنجا که ادعای رایت می‌توانست دلیل خوبی برای وجود داشتن بیت کوین اس‌وی باشد، شکست او در اثبات این موضوع تأثیری منفی بر قیمت این ارز دیجیتال گذاشت.

بیت کوین اس‌وی در روزهای اول راه‌اندازی خود در نوامبر ۲۰۱۸ (آبان ۹۷)، با قیمتی حدود ۱۱۲ دلار معامله می‌شد. در آن زمان قیمت بیت کوین بیشتر از ۶,۰۰۰ دلار بود. در سال ۲۰۲۱، بیت کوین اس‌وی هم همراه با دیگر ارزهای بازار رشد کرد و در ماه آوریل (فروردین) به بالاترین قیمت تاریخ خود، یعنی ۴۴۱ دلار رسید. اکنون که در حال نگارش این مطلب هستیم، هر واحد بیت کوین اس‌وی با قیمتی حدود ۱۷۰ دلار می‌شود و از اوج تاریخی خود فاصله زیادی دارد.

همان طور که در نمودار بالا هم دیده می‌شود، ارزش بیت کوین اس‌وی در برابر بیت کوین از ابتدای سال ۲۰۲۰ شروع به ریزش کرد، تا جایی که در اکتبر (مهر) سال جاری قیمت بیت کوین اس‌وی در برابر بیت کوین به پایین‌ترین سطح تاریخ خود، یعنی ۰.۰۰۲۷۷ واحد رسید.

بیت کوین گلد؛ یک فورک ناموفق دیگر

بیت کوین گلد (Bitcoin Gold) در اکتبر سال ۲۰۱۷ (مهر ۹۶) و با شعار «تمرکززدایی دوباره بیت کوین» ایجاد شد.

هدف جک لیائو (Jack Liao) و سایر بنیان‌گذاران بیت کوین گلد این بود که نسخه‌ای از بیت کوین بسازند که با استفاده از کارت‌‌های گرافیکی (GPU) قابل‌استخراج بود و هر کسی می‌توانست در خانه و با استفاده از رایانه شخصی خودش آن را استخراج کند. توسعه‌دهندگان بیت کوین گلد ادعا می‌کردند که استخراج بیت کوین برای افرادی که می‌خواهند از رایانه شخصی خود به‌عنوان ماینر استفاده کنند، بسیار سخت و پرهزینه شده است. به همین خاطر برای شبکه خود یک الگوریتم مبتنی بر اثبات کار انتخاب کردند که با کارت‌های گرافیکی سازگاری داشت و نام آن را اکویی هش بی‌تی‌جی (Equihash BTG) گذاشتند.

بیت کوین گلد به‌عنوان ارز محبوب ماینرهای خانگی به وجود آمد، اما در ادامه نتوانست کاربردهای قابل‌توجه دیگری را به جامعه ارز دیجیتال معرفی کند.

بیت کوین گلد در اکتبر ۲۰۱۷ (مهر ۹۶) با قیمت ۱۳۷ دلار در بازار ارز دیجیتال شروع به کار کرد. در نوامبر همان سال (آبان ۹۶) قیمت بیت کوین گلد به اوج تاریخی خود در ۴۰۰ دلار رسید. در سال ۲۰۱۸ اما، قیمت این فورک بیت کوین به زیر ۱۰۰ دلار سقوط کرد و پس از آن هم روند نزولی ادامه پیدا کرد. یکی از دلایل اصلی سقوط قیمت بیت کوین گلد این بود که بازار از آسیب‌پذیری شبکه این ارز دیجیتال در برابر حملات هکری ترس داشت؛ ترسی که پس از مواجه شبکه بیت کوین گلد با حمله ۵۱ درصد، بیش از پیش برجسته شد.

از اوایل سال ۲۰۱۸ ارزش بیت کوین گلد در برابر بیت کوین اصلی سقوط کرد و اکنون که در حال نگارش این مطلب هستیم هر واحد بیت کوین گلد ارزشی معادل ۰.۰۰۱ بیت کوین دارد.

بیت کوین دایموند؛ زغالی که هرگز الماس نشد!

بیت کوین دایموند (Bitcoin Diamond) در نوامبر سال ۲۰۱۷ (آبان ۹۶) راه‌اندازی شد؛ زمانی که فورک‌های بیت کوین بسیار رایج شده بودند. بنیان‌گذاران بیت کوین دایموند ادعا می‌کرد که هدف از راه‌اندازی این شبکه، بهبود پروتکل بیت کوین از طریق کاهش زمان پردازش تراکنش‌ها، کاهش رقم کارمزدها و بهبود مسائل مربوط به حریم خصوصی است.

توسعه‌دهندگان بیت کوین دایموند برای مقابله با حملات شبکه از یک الگوریتم اثبات کار جدید استفاده کردند و امضای دیجیتال (Digital Signatures) تراکنش‌ها را از تراکنش‌های درون‌زنجیره‌ای (on-chain) جدا کردند تا توان عملیاتی شبکه برای پردازش ترکنش‌های درون‌زنجیره‌ای بیشتر در هر ثانیه، افزایش یابد.

در نوامبر سال ۲۰۱۷ (آبان ۹۶)، قیمت بیت کوین دایموند از ۶۶ دلار عبور کرد. با این حال، این رشد ادامه‌دار نبود و از ژانویه ۲۰۱۸ (دی ۹۶) روند نزولی آغاز شد. در ژانویه ۲۰۲۱ (دی ۹۹) قیمت بیت کوین دایموند به ۵ دلار سقوط کرد و اکنون که در حال نوشتن این مطلب هستیم هر واحد بیت کوین دایموند حدود ۲.۲۴ دلار معامله می‌شود.

بلافاصله پس از راه‌انداری بیت کوین دایموند، ارزش آن در برابر بیت کوین سقوط کرد و در حال حاضر هم هر واحد از این ارز دیجیتال کمتر از ۰.۰۰۰۰۴ بیت کوین ارزش دارد.

بیت کوین پرایوت؛ پروژه‌ای که در کمتر از یک سال به خاک سیاه نشست

بیت کوین پرایوت (Bitcoin Private) در مارس ۲۰۱۸ (اسفند ۹۶) از ترکیب یک فورک زی کلاسیک (ZCL) و بیت کوین به وجود آمد. زی کلاسیک یکی از فورک‌های زی کش (Zcash) است و زی کش هم خود یکی از فورک‌های بیت کوین محسوب می‌شود. هدف از عرضه بیت کوین پرایوت ترکیب ویژگی‌های مربوط به حریم خصوصی زی کلاسیک با امنیت بیت کوین بود.

بیت کوین پرایوت هاردفورک استاندارد نبود و در اصل یک «فورک ترکیبی» بود که با جداشدن از پروتکل بیت کوین و ادغام با زی کلاسیک به وجود آمده بود.

بیت کوین پرایوت در ابتدای مارس ۲۰۱۸ (اسفند ۹۶) با قیمت ۶۸ دلار در بازار عرضه شد. با این حال، مانند سرنوشت بسیاری از فورک‌های بیت کوین، این سطح دوام نیاورد و در آوریل همان سال (فروردین ۹۷) ارزش بیت کوین پرایوت به ۱۵ دلار سقوط کرد. در نهایت هم در نوامبر ۲۰۱۸ (آبان ۹۷) قیمت این فورک ترکیبی به کمتر از ۲ دلار رسید. از آن زمان تاکنون، قیمت این ارز دیجیتال رشد چشم‌گیری نداشته است.

اکنون که در حال نگارش این مطلب هستیم، هر واحد بیت کوین پرایوت کمتر از ۰.۰۰۰۰۳ بیت کوین قیمت دارد.

نتیجه‌گیری

وقتی به سرنوشت فورک‌های بیت کوین نگاه می‌کنیم، یک نتیجه‌گیری روشن به دست می‌آید؛ هر ارزی که نام بیت کوین را یدک می‌کشد، اما بیت کوین واقعی نیست، در بلند‌مدت ارزش خود را در برابر بیت کوین اصلی از دست خواهد داد.

فورک‌هایی که ادعا می‌کنند‌ بیت کوین واقعی هستند، هرگز موفق نمی‌شوند، چراکه بازار آنها را نمی‌پذیرد و همه می‌دانند که بیت کوین نمونه مشابه دیگری ندارد.