اتریوم ۲.۰ (ETH ۲.۰)، بهروزرسانی بزرگ اتریوم که مدتها منتظرش بودیم، بالاخره در ۱ دسامبر ۲۰۲۰ (۱۱ آذر ۹۹) رسماً پیادهسازی شد. در آخرین نسخه از اتریوم که با نام سرنیتی (Serenity) هم از آن یاد میشود، پروتکل اجماع اتریوم از اثبات کار (یا همان استخراج) به اثبات سهام تغییر میکند و طبق وعدههای تیم اتریوم، پیشرفتهای بزرگی در این شبکه رخ خواهد داد.
البته چیزی که ۱ دسامبر اتفاق افتاد، راهاندازی فاز صفر اتریوم ۲.۰ بود و تا فاز دو که به احتمال زیاد در سال ۲۰۲۲ اجرا خواهد شد، همزمان استخراج اتریوم هم ادامه پیدا میکند. در این مقاله، شرکت در اثبات سهام اتریوم ۲.۰ را آموزش میدهیم و ریسکهای این کار را بررسی میکنیم. اگر هنوز درباره این بهروزرسانی چیزی نمیدانید، پیشنهاد میشود قبل از خواندن این مطلب، مقاله «اتریوم ۲.۰ چیست؛ هر آنچه باید بدانید» را مطالعه کنید.
اثبات سهام چیست؟
اتریوم از اثبات سهام (Proof Of Stake) بهعنوان جایگزینی برای الگوریتم اجماع حال حاضر شبکه استفاده خواهد کرد. منظور از الگوریتم اجماع همان چیزی است که کمک میکند تا تراکنشهای شبکه به شکلی امن و غیرمتمرکز تأیید شوند و کسی نتواند در شبکه تقلب یا به آن حمله کند. اتریوم در حال حاضر مبتنی بر الگوریتم اثبات کار (Proof Of Work) یا همان استخراج است؛ چیزی که بیت کوین و بسیاری از ارزهای دیجیتال مدتهاست از آن استفاده میکنند و از نظر امنیت امتحان خود را پس داده است.
در حقیقت اتریوم برای رسیدن به اهداف خود و افزایش سرعت تراکنشها، میخواهد که به اثبات سهام کوچ کند.
در این روش جدید، افراد برای مشارکت در کار ساخت بلوکهای تراکنش، دیگر نیاز به سختافزارهای قدرتمند برای پردازش ندارند. این افراد کافی است مقداری اتر بخرند، به شبکه اختصاص دهند، نسبت به سرمایه خود در کار تأیید تراکنشها شرکت کنند و درصدی سود بگیرند. رفتن بهسمت اثبات سهام از مدتها قبل در نقشه راه اتریوم برنامهریزی شده بود. در پروتکل اثبات سهام، با مشارکت هر چه بیشتر سهامگذاران اتر، شبکه قدرتمندتر خواهد شد.
مفهوم اثبات سهام یعنی هر فرد صرفاً به نسبت تعداد کوینهایی که در تملک دارد میتواند یک ارز دیجیتال استخراج کند. این یعنی فرد علاقهمندی که مالک ۴۲ درصد از تمام کوینهای موجود اتر است، میتواند ۴۲ درصد بلاکهای اتریوم را بسازد و ۴۲ درصد تمام پاداشها را از آن خود کند. این مسئله میتواند برای افرادی که در حال حاضر مالک اتر هستند، نویدبخش باشد. علاوه بر این، بهعقیده بسیاری از کارشناسان، این پدیده با برجستهکردن بسیاری از نقاط ضعف الگوریتم اثبات کار، فرایند تأیید تراکنش را به سطح بالاتری خواهد رساند.
سهامگذاری اتریوم چیست؟
سهامگذاری (Staking) اتریوم، فرایندی است که به ما اجازه میدهد تا با اختصاص دادن مقداری اتر به شبکه، در کار تأیید تراکنشها شرکت کنیم و اتر بیشتری به دست بیاوریم.
مهمتر از تعریف سهامگذاری، نحوه مشارکت در آن است. دقیقاً چگونه باید سهامگذاری را در اتریوم آغاز کنیم؟ شبکه اتریوم برای اینکه مطمئن شود تقلبی در شبکه رخ نخواهد داد، نکات زیر را در نظر میگیرد:
- مدیریت افرادی که بلاک ایجاد میکنند
- اطمینان از رعایت قوانین بلاک چین
- جریمه افرادی که این قوانین را رعایت نمیکنند.
پاداش شرکت در اثبات سهام
پاداش شرکت در اثبات سهام اتریوم هنوز مشخص نیست، اما احتمالاً چیزی بین ۵ تا ۲۰ درصد در سال خواهد بود. مقدار پاداش نسبت به وضعیت شبکه اتریوم بهطور مداوم تغییر میکند. بهعنوان مثال، اگر ۳۲ اتر داشته باشید و پاداش اثبات سهام سالی ۵ درصد باشد، یک سال بعد تعداد اترهای شما ۳۳.۶ واحد است.
این رقم شاید کم به نظر برسد، اما برای فردی که با هدف سرمایهگذاری بلندمدت اتریوم خریده است و قصد فروش آنها را ندارد، انجام اثبات سهام کاملاً منطقی است، زیرا علاوه بر امکان سودبردن از افزایش قیمت اتر در طول زمان، پاداش اضافی هم دریافت میکند.
آموزش شرکت در اثبات سهام اتریوم
برای شرکت در اثبات سهام اتریوم، دو راه پیش روی شماست؛ روش مستقیم و روش غیرمستقیم.
روش مستقیم نیازمند شرایط ویژهای است. اول از همه باید حداقل ۳۲ اتر برای سهامگذاری داشته باشید که در زمان نگارش این مطلب، معادل بیش از ۱۸,۰۰۰ دلار (بیش از ۴۵۰ میلیون تومان) است. همچنین باید با دانلود نرمافزار اصلی اتریوم، با یک کامپیوتر نسبتاً قدرتمند تبدیل به یک نود کامل (Full-node) شوید و سیستم (سرور) شما همیشه روشن بماند. (اگر سیستم خود را خاموش کنید، بخشی یا تمام دارایی خود را از دست میدهید.)
فراموش نکنید با بردن اتریومهای خود به کلاینتهای اصلی اتریوم ۲.۰، تا عرضه فاز دو (احتمالاً سال ۲۰۲۲) نمیتوانید اتریومهای خود را برداشت کنید.
مزیت اصلی روش مستقیم این است که مستقیماً به شبکه متصل میشوید و نیاز نیست به واسطهها اعتماد کنید. این روش را در ادامه بهطور کامل توضیح میدهیم، اما از آنجا که برای اغلب کاربران مقدور نیست که بهطور مستقیم در کار اثبات سهام شرکت کنند، ابتدا بهسراغ روش غیرمستقیم میرویم.
روش غیرمستقیم
در روش غیرمستقیم، باید از واسطهها (صرافیها و استخرهای سهامگذاری) کمک بگیرید و از طریق آنها در سهامگذاری اتریوم شرکت کنید. در این روش نیاز به داشتن ۳۲ اتر و یا روشنبودن همیشگی سیستم نیست. این کار مانند پیوستن به یک استخر استخراج در ارزهای مبتنی بر ماینینگ است.
دهها سرویس تاکنون برای ارائه خدمات سهامگذاری اعلام آمادگی کردهاند که معتبرترینشان عبارتاند از:
نام و نوع | حداقل میزان سهامگذاری | کارمزد | زمان آغاز سهامگذاری | امکان برداشت |
---|---|---|---|---|
بایننس – متمرکز | بدون محدودیت | نامشخص | از اکنون | دارد (بهصورت توکن BETH) |
راکت پول (Rocket Pool) – غیرمتمرکز | بدون محدودیت | نامشخص | سه ماهه اول ۲۰۲۱ | دارد |
استیکر (Stkr) – نیمهمتمرکز | ۰.۵ اتر | ۲۳ درصد پاداش | از اکنون | دارد (بهصورت توکن aETH) |
استیکوایز پول (Stakewise Pool) – نیمهمتمرکز | بدون محدودیت | ۱۰ درصد پاداش | از اکنون | دارد (بهصورت توکن) |
فهرست کامل پلتفرمهای خدمات سهامگذاری را از این صفحه میتوانید مشاهده کنید.
توجه: همان طور که اشاره کردیم، در روش غیرمستقیم شما باید به واسطهها اعتماد کنید. فهرست بالا از وبسایت رسمی اتریوم جمعآوری شده است و وبسایت انتخاب هیچگونه مسئولیتی در قبال معرفی آنها ندارد. قبل از استفاده از یک سرویس حتماً خودتان تحقیقات کامل را انجام دهید.
گفتیم که پس از سهامگذاری در اتریوم ۲.۰، تا زمان اجرای فاز دو (احتمالاً سال ۲۰۲۲) امکان برداشت دوباره اتریومها وجود ندارد. با این حال، در پلتفرمهایی که امکان برداشت اتر بهصورت توکن را فراهم کردهاند، زمانی که اتریومهای خود را سهامگذاری میکنید، صرافی یا استخر به شما یک ارز دیجیتال دیگر معادل ارزش اتریومهایتان میدهد که قابلانتقال و خریدوفروش است. پس از راهاندازی فاز دوی اتریوم ۲.۰ میتوانید آن توکنها را تحویل بدهید و اتریومهایتان را پس بگیرید.
مثلاً در صرافی بایننس، از ژانویه ۲۰۲۱ (اواسط دی ۹۹) بهازای هر واحد اتر که سهامگذاری شود، ۱ توکن به نام BETH به کاربر تعلق میگیرد و او میتواند در صورت نیاز، این توکنها را به فروش برساند و به ارزهای دیجیتال دیگر تبدیل کند. بعد از راهاندازی فاز دو، بهازای هر BETH که در حساب بایننس کاربر باشد، اتریوم دریافت خواهد کرد. پلتفرمهای دیگر هم هر کدام توکن خودشان را میسازند و به کاربرانی که سهامگذاری کردهاند، اهدا میکنند.
با توجه به اینکه توکن باید اعتبار و بهنوعی پشتوانه داشته باشد، بهتر است قبل از سهامگذاری بهخوبی تحقیق کنید و از پلتفرمی استفاده کنید که اعتبار بالاتری دارد. بهعنوان نمونه، توکنی که بایننس ارائه میکند – با توجه به نام بزرگ این صرافی – احتمالاً معتبر و بهراحتی قابلتبدیل خواهد بود.
آموزش سهامگذاری اتریوم در صرافی بایننس
از آنجا که بیشتر کاربران ایرانی از صرافی بایننس برای معاملات ارزهای دیجیتال استفاده میکنند، در اینجا سهامگذاری در صرافی بایننس را آموزش میدهیم. کار در سایر پلتفرمها هم تقریباً یکسان است و چندان سخت نیست.
تأکید میکنیم که این مطلب جنبه آموزشی دارد و نباید بهعنوان توصیه برای سهامگذاری تلقی شود.
برای شرکت در اثبات سهام اتریوم در بایننس گامهای زیر را طی کنید:
۱. از حساب کاربری خود و از قسمت «Finance» وارد بخش «Binance Earn» شوید.
۲. از بالای صفحه روی «ETH ۲.۰ Staking» بزنید تا وارد صفحه سهامگذاری اتریوم ۲ شوید.
همچنین میتوانید با رفتن به این لینک مستقیماً وارد صفحه سهامگذاری شوید، اما مراقب باشید که با آیپی ایران وارد نشوید.
۳. با زدن روی دکمه «Stake Now» میتوانید اترهای خود را سهامگذاری کنید.
پیش از این کار، موارد زیر را در نظر بگیرید:
- اترهای سهامگذاریشده تا اجرای فاز دو اتریوم ۲.۰ قابل برداشت و تبدیل نخواهد بود، اما بایننس معادل اترهایتان به شما توکن BETH میدهد که قابلمعامله است.
- توکنهای BETH طبق برنامهریزی در ژانویه ۲۰۲۱ (دی یا بهمن ۹۹) به حساب کاربران واریز میشود.
- وقتی BETHهای خود را تبدیل میکنید، مانند این است که اتریومهای خود را تبدیل کردهاید.
- پس از اجرای فاز دو (احتمالاً سال ۲۰۲۲) کاربران میتوانند در ازای واحدهای BETH اتریوم دریافت کنند.
- پاداش سهامگذاری نسبت به وضعیت شبکه، بین ۵ تا ۲۰ درصد در سال است که بهطور مرتب به حساب سهامگذاری کاربران منظور خواهد شد.
روش مستقیم برای سهامگذاری اتریوم
اگر شرایط زیر را دارید، میتوانید بهصورت مستقیم و بدون واسطه در سهامگذاری اتریوم ۲.۰ شرکت کنید:
- ۳۲ واحد اتر (بیش از ۱۸,۰۰۰ دلار در زمان نگارش این مطلب)
- سیستم (سرور) کامپیوتریِ نسبتاً قدرتمند که همیشه روشن باشد. (حداقل ۸ گیگابایت رم، پردازنده چند هستهای و ۴۰۰ گیگابایت فضای خالی SSD)
- کمی دانش فنی از کد و بلاک چین
اگر این شرایط را دارید، به صفحه «لانچ پد اتریوم» بروید و با طیکردن یک فرایند نسبتاً پیچیده، اثبات سهام مستقیم را آغاز کنید.
ریسکهای سهامگذاری در اتریوم ۲.۰
سهامگذاری در اتریوم ۲.۰، بهخصوص حالا که شبکه ناپایدار است، بدون ریسک نیست. بهطور کلی، اگر از روش غیرمستقیم (صرافیها یا استخرها) استفاده کنید، ریسکهای سهامگذاری برای صرافی یا استخر خواهد بود، اما از آنجا که شما به این نهادها اعتماد کردهاید، خطای آنها ممکن است به ضرر شما هم تمام شود.
مهمترین خطرات سهامگذاری در اتریوم ۲.۰ عبارتاند از:
خطرات اولیه و پیشبینینشده
آینده هر نوآوری جدید در ابتدا بسیار نامعلوم است. با اینکه قبل از اجرای اتریوم ۲.۰ آزمایشات و تحقیقات بهطور کامل انجام شده است، این احتمال که شبکه شکست بخورد یا یک مشکل بزرگ در آن پیدا شود صفر نیست. با سهامگذاری اتریوم شما در حقیقت به توسعهدهندگان و جامعه اتریوم اعتماد کردهاید.
کاهش ارزش دارایی در حالی که نمیتوانید بفروشید
اگر بهطور مستقیم در اثبات سهام شرکت کنید، احتمالاً تا سال ۲۰۲۲ که فاز نهایی اتریوم ۲.۰ اجرا میشود نمیتوانید اترهای خود را برداشت کنید و این یعنی باید امیدوار باشید که ارزش اتر طی این مدت کاهش پیدا نکند. اگر هم در صرافیها و استخرهایی که قابلیت برداشت را فراهم کردهاند مشارکت میکنید، ممکن است توکنی که یک شرکت متفرقه بهجای اتریومهای شما پرداخت میکند، فاقد اعتبار و نقدشوندگی کافی در صرافیها باشد.
خطر از دست رفتن دارایی
اگر بهطور مستقیم در اثبات سهام فعالیت کنید و سیستم شما برای مدتی خاموش شود، بخشی از دارایی خود را بهخاطر نقض قوانین از دست خواهید داد. به جریمهشدن اعتبارسنجها بهعلت وفانکردن به عهد، اسلشینگ (Slashing) هم میگویند. اگر هم در استخر یا صرافی سهامگذاری میکنید، در حقیقت ما به یک واسطه اعتماد کردهاید که سرور خود را خاموش نکند یا نخواهد در شبکه تقلب کند. در استخرهای سهامگذاری، زمانی که شبکه بهخاطر شناسایی خطا از موجودی کم کند، موجودی کاربران استخر هم به یک اندازه کم خواهد شد.
سخن پایانی
اثبات سهام اتریوم آغاز شده است و حالا میتوانید در این فعالیت جذاب مشارکت کنید. با این حال، توصیه ما به شما این است که قبل از اقدام حتماً تحقیقات کامل را خودتان انجام دهید و ریسکهای موجود را بسنجید. فراموش نکنید اتریوم ۲.۰ تازه راهاندازی شده است و آینده مبهمی پیش رو دارد.