رئیس سازمان بورس: قانون‌گذاران ارز یا دارایی‌بودن ارزهای دیجیتال را مشخص کنند

مجید عشقی، رئیس سازمان بورس، از دستگاه‌های قانون‌گذار درخواست کرده است مسئله ارز یا دارایی‌بودن ارزهای دیجیتال را در قانون مشخص کنند. او همچنین گفته ممکن است در سال‌های آینده اوراق بهادار به‌صورت توکن در بازارهای مالی عرضه شوند.

به گزارش انتخاب و به نقل از خبرگزاری مهر، مجید عشقی امروز در هفتمین همایش مالی اسلامی اظهار داشت:

در خصوص بحث رمزارزها باید تأکید شود که دو دیدگاه نسبت به بحث کریپتوها وجود دارد. یکی اینکه می‌توان در خصوص رمزارز به عنوان ارز یا به صورت یک دارایی بحث کرد؛ که خوب اگر کریپتو را یک ارز در نظر بگیریم، قاعدتاً سیاست‌گذاری و نحوه استفاده و توسعه آن با بانک مرکزی است و سازمان بورس در خصوص ارز طبق قانون ورود ندارد. ولی اخیراً به‌دلیل اینکه تحول بازار رمزارز با سرعت بالایی همراه است، در اتحادیه اروپا و سایر مراجعی که در خصوص ابزارها اظهارنظر می‌کنند، بحث دارایی بودن کریپتوها مطرح است، در نتیجه از نظر اینکه این پدیده به‌عنوان یک دارایی شناخته شود، در حوزه نظارت ناظر بازار سرمایه هم قرار می‌گیرد و می‌شود به این حوزه ورود کرد و قاعده‌گذاری و از آن استفاده کرد.

عشقی گفته است:

در حال حاضر ما در حوزه رمزارزها، در چند بعد باید تصمیم‌گیری کنیم. یکی در مورد بحث استخراج آن است، یکی بحث معاملات، پلتفرم‌ها، انتشار کریپتو در بازار داخلی توسط یک نهاد رسمی که البته این خودش آن عدم‌تمرکزی را که در ذات کریپتو است به‌نوعی زیر سؤال می‌برد و بحث فناوری بلاک چین و بحث فناوری‌های مشابهی که برای الگوریتم‌های اجماع تعریف شده که ما روی این موارد حتماً باید تکلیف خودمان را روشن کنیم.

وی ادامه داد:

هرچند در حال حاضر تنها در خصوص استخراج آن، یک قوانین مختصری وجود دارد که برعهده وزارت صنعت معدن تجارت گذاشته شده است؛ یعنی بحث صدور مجوز و راه‌اندازی مراکز استخراج کریپتو است. در خصوص سایر موارد هنوز یک موضع مشخص از طرف قانون‌گذار و سیاست‌گذار نداریم که قاعدتاً با توجه به بحث‌های شرعی و عرفی که مطرح می‌شود باید پیشنهاداتی آماده شود تا در نهایت در مورد آن تصمیم‌گیری شود.

عشقی افزود:

موضوعی که در خصوص دیدگاه دوم باید مطرح کنم این است که استفاده از الگوریتم‌های اجماع چه بلاک چین و چه سایر الگورتیم‌هایی که در حال توسعه است، فرصت‌هایی است که باید از آن استفاده کنیم. در آینده نه‌چندان‌دور نهایت دو تا سه ساله، مجبور هستیم که از این فناوری‌ها استفاده کنیم.

رئیس سازمان بورس در ادامه گفت:

در حال حاضر معضلات جدی در خصوص برگزاری مجامع شرکت‌ها داریم. مجامع شرکت‌هایی که با سرمایه‌گذاری مستقیم چندین میلیون نفر تشکیل شده است، خوب این مجامع در عمل هیچ وقت نمی‌تواند به حد نصاب لازم برای تشکیل مجمع برسد. یعنی شرکتی که پنج میلیون سهامدار مستقیم دارد هیچ‌وقت نمی‌تواند مجمع با اکثریت آرا تشکیل دهد و مجبور هستیم همیشه با تعداد بسیار اندکی از افراد مجمع را تشکیل دهیم. تجربه تشکیل مجامع شرکت‌های استانی سهام عدالت از این جنس بود. در سال گذشته و اوایل امسال، مجامع این شرکت‌ها با حضور کمتر از یک دهم درصد تشکیل شد.

عشقی تشریح کرد:

یکی از راه‌حل‌های جدی که برای این مسئله می‌توانیم مطرح کنیم استفاده از فناوری‌هایی است که هم بحث احراز هویت‌ها و هم امکان مشارکت گسترده طیف وسیعی از مردم در یک رویداد را داشته باشیم. بحث دیگر موضوع کاربرد الگوریتم‌های اجماع و بلاک چین در ثبت معاملات است. یکی از رویه‌هایی که بازارهای مالی به سمت آن می‌رود این است که معاملات را ساده‌سازی کنیم؛ هرچند در زنجیره انجام معامله، تسویه و پایاپای معاملات، نهادهای مختلفی درگیر هستند، ولی ما به این سمت رفتیم که این معاملات در تسویه و پایاپای را به نحوی ساده‌سازی کنیم که برای سرمایه‌گذار وجود این نهادها احساس نشود و همه به‌راحتی و در کمترین زمان و کمترین هزینه، معاملات را انجام دهند.

رئیس سازمان بورس افزود:

شاید یکی از ابزارهای ما برای این هدف، بحث استفاده از این فناوری باشد. در بحث تسویه معاملات، با وجود این تعداد بازیگر و لزوم تسویه هم‌زمان معاملات، می‌شود گفت که یکی از فناوری‌هایی که می‌تواند کمک کند به این موضوع، بحث فناوری اجماع و بلاک چین است. این موضوع در بحث انتقال دارایی‌ها هم صادق است. ما احتمالاً در چند سال آینده مجبور خواهیم بود که چه دارایی‌های فیزیکی و چه اوراق بهادار را به صورت توکن‌هایی در بیاوریم که این‌ها نقل و انتقال راحت‌تری داشته باشند و بتوانیم این نقل و انتقال را در یک بستری که بازهم بازیگران متعدد دارد، پیش ببریم.

وی یادآور شد:

وقتی بازار سرمایه با ۱۰۰ هزار نفر تشکیل می‌شود، فرایندهای متفاوتی با زمانی دارد که بازار سرمایه ۶۰ میلیون نفری می‌شود. قطعاً با ابزارهای گذشته دیگر نمی‌توانیم کار کنیم و جواب نمی‌دهد و اتفاقی می‌افتد که سال گذشته شاهد بودیم. ما حتی برای احراز هویت، یک بحران اجتماعی داشتیم؛ صفوف طویل سهامداران و متقاضیان برای گرفتن کد و احراز هویت و دریافت خدمات از نهادهای مالی را شاهد بودیم. این البته مختص نهاد مالی است و این جمعیت هر کار دیگری هم بخواهد انجام دهد، قطعاً این مشکل پیش خواهد امد.

عشقی تصریح کرد:

بنابراین از همه عزیزانی که در بحث‌های پژوهشی و دانشگاهی فعالیت دارند، و حتی فعلان صنعت فین‌‌تک‌، تقاضا دارم در حوزه‌هایی که مربوط به بازار سرمایه است، کار کنند و در خصوص مواردی که عرض کردم و سایر مواردی که قطعاً شرکت‌های فین تک و نهادهای مالی بر روی آن، دغدغه دارند و برای گسترش خدمات خودشان، فکر و برنامه دارند، همراهی داشته باشند و به کمک بازار سرمایه بیایند. نهاد ناظر آمادگی دارد که این بحث‌ها را بررسی کند. معتقدم که در دو تا سه سال آینده باید به سمتی برویم که از این فناوری استفاده کنیم زیرا چاره دیگری نداریم. بحث ارائه خدمات به این حجم از مردم در یک بستر فیزیکی و با ابزارهای قبلی، قطعاً امکان‌پذیر نیست و همه را دچار چالش خواهد کرد.

رئیس سازمان بورس اظهار داشت:

از کمیته فقهی درخواست داریم چه در سازمان بورس و چه در بانک مرکزی کمک کنند تا مباحث فقهی مربوط به دارایی‌بودن این ابزار و نحوه تبدیل دارایی‌های فعلی (دارایی‌های فیزیکی و اوراق بهادار) به توکن و استفاده از این توکن‌ها در یک فضای فناورانه مشخص شود تا بتوانیم از آن در تسهیل معاملات و تسویه پایاپای استفاده کنیم.

وی خاطرنشان کرد:

در خصوص کریپتوها، بحث دارایی‌بودن اینها واقعاً نه تنها در داخل ایران بلکه در سایر کشورها هم از نظر نهادهای ناظر بر بازار پول و بازار سرمایه دغدغه‌های جدی وجود دارد که ممکن است در میان‌مدت ضربه سنگینی به سرمایه‌گذاران کریپتوها بزند. بحث دیگر این است که بالاخره این کریپتوها با توجه به گستردگی‌ای که پیدا کرده‌اند و تنوعی که ایجاد شده و بازیگرانی که در این بازار توزیع شده‌اند، می‌تواند در بلندمدت آسیب جدی به بحث نقدشوندگی این کریپتوها و بحث پشتوانه اینها بزند که اکنون حرف و حدیث‌های جدی وجود دارد.