فلو (Flow) بلاک چینی برای مواردی مانند اقلام کلکسیونی NFT و بازیهای مبتنی بر بلاک چین است. روی فلو میتوانید همه چیز را به توکن غیرمثلی تبدیل کنید؛ از یک اثر هنری گرفته تا بلیط مسابقات و الماس داخل یک بازی. اگر میخواهید بدانید فلو چیست، چگونه کار میکند و چگونه میتوانید روی آن سرمایهگذاری کنید، تا انتهای این مقاله را بخوانید.
این بلاک چین که با روش اثبات سهام کار میکند، ساخته شرکت دپر لبز (Dapper Labs) است. در اواخر سال ۲۰۱۷ که بازی کریپتوکیتیز (CryptoKitties) باعث کندی شبکه اتریوم شد، دپر لبز به فکر افتاد تا بلاک چین فلو را بهعنوان یک جایگزین توسعه دهد. اکنون این شرکت قصد دارد بلاک چین فلو را به بستری برگزیده برای تجربههای آینده توکنهای غیرمثلی (NFT) تبدیل کند.
کریپتوکیتیز (بازی بلاک چینی) که یکی از اولین پروژههای NFT است، در اواخر سال ۲۰۱۷ به خاطر ازدحام زیاد باعث کندی شدید در بلاک چین اتریوم شد. آن وقت بود که دپر لبز، توسعهدهنده آن، بهخوبی دریافت که بلاک چینهای نسل کنونی برای برطرف کردن چنین تقاضاهایی ساخته نشدهاند.
دپر لبز بهجای اینکه صرفاً خانه دیگری برای این نرمافزار غیرمتمرکز پیدا کند یا منتظر رسیدن راهکارهای مقیاسپذیری اتریوم بماند، تصمیم گرفت بلاک چینی ایجاد کند که خودش و سایر توسعهدهندگان بتوانند به آن تکیه کنند.
نتیجه این تصمیم بلاک چین فلو بود؛ بلاک چینی برای پشتیبانی از چیزهایی مثل اقلام کلکسیونی NFT و بازیهای بلاک چینی در مقیاس بزرگ. روی فلو میتوان NFTهای هوشمند برای بازیها کامپیوتری و هنرمندان ایجاد کرد و آنها را مدیریت کرد.
روهام قرهگوزلو (Roham Gharegozlou)، مدیرعامل دپر لبز درباره پلتفرمی که توسعه داده میگوید:
کریپتوکیتیز در بلاک چین فلو قدرت کامل ترکیبپذیری، ذخیرهسازی درونزنجیرهای و رمزنگاری را برای نرمافزارهای مصرفکننده به نمایش خواهد گذاشت. میتوانیم بدون تحت تأثیر قرار دادن اعتماد کلکسیونداران، ویژگیها، ژن، اجزای تولید مثل و قابلیت گسترش به توسعهدهندگان ثالث را اضافه کنیم.
روهام، مدیرعامل دپر لبز
کریپتوکیتیز بهزودی به فلو مهاجرت میکند و با موفقیت چشمگیر انبیای تاپ شات (NBA Top Shot) متعلق به دپر لبز و ثبتنام بسیاری دیگر از توسعهدهندگان برای کار با فلو همزمان با رونق توکنهای غیرمثلی، این پلتفرم میتواند به یکی از برجستهترین بلاک چینها برای چنین آفرینشهایی باشد. انبیای تاپ شات پلتفرمی بازیگونه است که در آن افراد میتوانند کارتهای دیجیتالی بازیکنان لیگ حرفهای بسکتبال آمریکا را خریداری و مبادله کنند.
حالا که با هدف کلی فلو آشنا شدید، اکنون نگاهی دقیقتر به این پروژه، نحوه کارکرد آن و نحوه خرید توکن فلو (FLOW) میاندازیم.
فلو چیست؟
فلو بلاک چینی است که برای مقیاسپذیری گسترده (تراکنشهای سریع و ارزان) بدون استفاده از تکنیکهای شاردینگ (Sharding) طراحی شده است. این بلاک چین تراکنشهای سریع و کمهزینهای را فراهم میکند که برای نرمافزارهای غیرمتمرکز مانند بازارهای توکن غیرمثلی و بازیهای ویدئویی مبتنی بر بلاک چین منطقی است.
همانطور که گفته شد، فلو ساخته شرکت دپر لبز است. این شرکت تصمیم گرفت که مشکل ازدحام بلاک چین خود را مستقیماً با ایجاد بلاک چین دیگری برای بازیها و دیگر تجربههای تعاملی حل کند. دپر لبز اکنون از فلو برای همه پروژههای خود از جمله انبیای تاپ شات استفاده میکند، اما این برنامه برای توسعهدهندگان دیگر نیز قابلاستفاده است.
فلو چگونه کار میکند؟
فلو برای دستیابی به پیشرفت چشمگیر در سرعت و توان عملیاتی به چهار نوع نود (node – بهمعنای اعتبارسنج، مانند ماینرها در شبکه بیت کوین) تقسیم میشود که عبارتاند از:
- نودهای کالکتور (Collector Nodes) که باعث افزایش کارایی میشوند.
- نودهای اجرایی (Execution Nodes) که سرعت و مقیاسپذیری را ممکن میکنند.
- نودهای تأییدکننده (Verifier Nodes) که صحت تراکنشها را تضمین میکنند.
- نودهای اجماع (Consensus Nodes) که تضمینکننده عدمتمرکز هستند.
این بلاک چین از یک مدل اثبات سهام استفاده میکند که در آن اعتبارسنجها برای مشارکت در شبکه باید تعداد مشخصی از توکنهای فلو را سهامگذاری کنند.
همچنین بخوانید: اثبات سهام چیست؟
بااینحال، نحوه کار اعتبارسنجی فلو در میان بلاک چینها منحصربهفرد است. این پلتفرم وظایف اعتبارسنجی را به چهار نوع نود جداگانه تقسیم میکند: اجماع، تأیید، اجرا و جمعآوری. هر چهار نود در اعتبارسنجی هر تراکنش مشارکت دارند.
دپر لبز میگوید که تقسیم وظایف باعث افزایش کارآمدی پردازش تراکنشها نسبت به بلاک چینهای رقیب میشود. این روش گزینهای جایگزین برای شاردینگ یا پراکنده کردن نیازهای ذخیرهسازی و محاسباتی یک بلاک چین میان چندین نود است. فلو از شاردینگ استفاده نمیکند و دپر میگوید که فلو با این کار تراکنشها را خرد، سازگار، مجزا و بادوام نگه میدارد (ACID – atomic, consistent, isolated, and durable) و به توسعهدهندگان امکان همافزایی میدهد.
فلو همچنین قراردادهای هوشمند قابلارتقا ارائه میدهد و امکان استفاده از قراردادهای هوشمند در نسخه بتا و سپس ارتقایافته یا اصلاحشده را قبل از نهایی شدن و تغییرناپذیری فراهم میکند.
فلو چه ویژگی خاصی دارد؟
فلو برای آن دسته از تجربههای مبتنی بر بلاک چین کلکسیونی و تعاملی ساخته شده که بهسرعت در حال کسب محبوبیت هستند و میتوانند در سالهای آینده مخاطبان بسیار بیشتری داشته باشند.
بهعنوان مثال، شرکتهای بازیسازی میتوانند از بلاک چین فلو استفاده کنند تا اقلام داخل بازیها به توکن تبدیل شوند و بازیکنان مالک واقعی اقلام داخل بازی باشند و بتوانند آنها را در خارج از بازی هم مبادله کنند.
انبیای تاپ شات هماکنون نیز ظرفیت یک تجربه اقلام کلکسیونی مبتنی بر بلاک چین را برای کسب پولهای هنگفت و جلب توجه جریان اصلی به نمایش گذاشته است. این صرفاً یک تجربه است که در بستر فلو ایجاد شده و تجربههای بسیار دیگری نیز در راه است.
فلو، انبیای و یوافسی
انبیای تاپ شات هماکنون نیز موفقیت چشمگیری داشته است، اما دپر لبز شرکای برجسته دیگری نیز در چنته دارد. این شرکت با مبارزه قهرمانی نهایی (UFC) و شرکت دکتر سوئس (Dr. Suess) قراردادهایی را برای توسعه تجربههای اقلام کلکسیونی (کارتهای دیجیتالی بازیکنان) در همان راستا امضا کرده است. علاوه بر این برندها، دپر شرکایی مانند سامسونگ، غول بازیسازی یوبی سافت (Ubisoft) و گروه موسیقی وارنر نیز دارد.
با فلو چه کارهایی میتوان انجام داد؟
در حال حاضر میتوانید بهعنوان یک کاربر از طریق انبیای تاپ شات یا با خرید آثار هنری از بازار VIV3 NFT و همچنین دیگر نرمافزارهای بلاک چینی با فلو تعامل برقرار کنید. توسعهدهندگان میتوانند با استفاده از ابزارهای متنوع داخلی، کار با فلو را تجربه کرده و نرمافزارهای غیرمتمرکز خود را بسازند. بلاک چین فلو در زمان نگارش این مقاله (اوایل ۲۰۲۱) همچنان در فازهای اولیه قرار دارد و هنوز پلتفرم قابلملاحظهای روی آن ایجاد نشده است.
توکن فلو را از کجا بخریم؟
توکن فلو (FLOW) ابتدا در اکتبر سال ۲۰۲۰ از طریق صرافی کوین لیست (CoinList) به عموم عرضه شد، اما در ایالات متحده و کانادا در دسترس نبود. توکنهای فروختهشده در این عرضه اولیه دستکم برای یک سال قفل شده بود؛ یعنی تا زمانی که از حالت قفلشده خارج نشوند، نمیتوانند در گردش باشند.
اما اکنون در زمان نگارش این مطلب، توکنهای فلو در برخی صرافیهای خارجی قابلمعامله هستند. لیست صرافیهای فلو را میتوانید از این لینک مشاهده کنید.
برای خرید فلو در ایران بهترین فرایند ممکن به شرح زیر است:
- خرید بیت کوین، تتر، اتریوم، لایت کوین و یا ارزهای دیجیتال دیگر در صرافی ایرانی
- انتقال ارزهای خریداریشده به صرافیهای خارجی پشتیبانیکننده از فلو و تبدیل آنها به توکن فلو
در زمان نگارش این مقاله هنوز صرافی بایننس، بزرگترین صرافی ارزهای دیجیتال جهان که اغلب کاربران ایرانی از آن استفاده میکنند، از فلو پشتیبانی نمیکند. بنابراین در صورت استفاده از سایر صرافیها، اضافهشدن ریسک مسدودشدن حساب و بلوکهشدن را در نظر بگیرید. دو صرافی هوبی (Houbi) و کراکن (Kraken)، در زمان نوشتن این مقاله بزرگترین صرافیهای فلو هستند. کاربران ایرانی زیادی در بخش نظرات وبسایت انتخاب گزارش دادهاند که در صرافی هوبی موفق به خرید فلو شدهاند، اما همچنان ریسک وجود دارد.
کیف پولهای فلو
در زمان نوشتن این مقاله، بلاک چین فلو در حال توسعه است و هنوز کیف پول رسمی برای توکنهای این بلاک چین عرضه نشده است. نام کیف پول رسمی فلو Dapper Wallet است که قرار است بعد از راهاندازی در سال جاری میلادی، روی وبسایت meetdapper.com معرفی شود.
با این حال، وبسایت رسمی فلو اعلام کرده است که میتوانید از طریق آدرس port.onflow.org برای خود یک کیف پول موقت فلو بسازید تا زمانی که شبکه بهطور کامل راهاندازی شود.
البته بهعلت نگرانی از مشکلات فنی بلاک چین در حال توسعه فلو، اغلب کاربران در این مقطع (اوایل ۲۰۲۱) همچنان داراییهای خود را روی صرافیها نگهداری میکنند که در این صورت هم ریسک مسدودشدن حساب بهعلت تحریمها نباید فراموش شود.
قیمت فلو
توکنهای غیرمثلی در اواخر سال ۲۰۲۰ و اوایل سال ۲۰۲۱ به طرز چشمگیری رشد کردند و فلو یکی از آنهایی بود که بیشترین سود را از این رشد برد. نه تنها پلتفرم انبیای تاپ شات یکی از موفقترین نرمافزارهای غیرمتمرکز بوده است، بلکه فلو نیز شاهد افزایش چشمگیری در تقاضا از سوی توسعهدهندگان در هفتههای اول سال ۲۰۲۱ بود. بر همین اساس هم قیمت توکن فلو با رشد چند صد درصدی مواجه شد.
نکته قابلتوجه درباره توکن فلو این است که هنوز به فهرست صرافیهای بزرگی همچون بایننس و کوین بیس اضافه نشده است. با اتمام شبکه اصلی، اگر همهچیز درست پیش برود و این توکن در بایننس فهرست شود، احتمالاً موج جدیدی از افزایش قیمت را شاهد خواهیم بود.
نباید این نکته را فراموش کرد که پروژههای در حال توسعه مانند فلو دارای نقاط ریسک هم هستند و اصلیترین ریسک به مسائل فنی بازمیگردد. اگر فلو نتواند به وعدههای خود عمل کند و همچنین تبوتاب NFTها بخوابد، ممکن است شاهد سقوط شدید قیمت باشیم.
برای نگارش این مقاله، از مقالهای در وبسایت دیکریپت کمک گرفته شده است. این مقاله صرفاً یک مقاله تحلیلی/آموزشی بوده و نباید بهعنوان پیشنهاد سرمایهگذاری تلقی شود.