تتر (USDT) بزرگترین استیبل کوین در دنیای ارزهای دیجیتال از لحاظ کاربر و ارزش بازار است که با دلار آمریکا پیوند قیمتی با نسبت یک به یک دارد. اصولاً هر تتر از لحاظ ارزش تقریباً برابر با یک دلار آمریکا است، اما این نرخ برابری گاهی نوسانهایی دارد. علت این نوسانها چیست؟ قیمت تتر چگونه محاسبه می شود که گاهی چنین نوسانهایی دارد؟ در این مقاله، به بررسی دقیق نحوه محاسبه قیمت تتر و عواملی که باعث پایداری یا تغییر آن میشوند، میپردازیم.
فهرست مطالب
تتر (USDT) چیست؟
تتر (Tether) با نماد USDT، یک استیبل کوین (Stablecoin) است که با هدف واردکردن دلار به دنیای بلاک چین ایجاد شده است تا پلی میان ارزهای دیجیتال و امور مالی سنتی باشد. این ارز دیجیتال توسط داراییهای فیات مانند دلار آمریکا (USD) پشتیبانی میشود و نسبت ارزش آن به دلار ۱:۱ است.
تتر به سرمایهگذاران کمک میکند تا از نوسانات شدید بازار ارزهای دیجیتال در امان بمانند و داراییهای خود را در محیطی امن و شفاف ذخیره کنند. تتر در بلاک چینهای متعددی مانند اتریوم، تون، سولانا و ترون صادر میشود و کاربردهای زیادی در صرافیهای ارز دیجیتال برای ذخیره ارزش و تسهیل معاملات دارد.
بیشتر بخوانید: تتر چیست؟
تاریخچه و بنیانگذاران تتر
تتر در سال ۲۰۱۴ توسط براک پیرس، ریو کالینز و کریگ سلرز تحت نام ریل کوین (Realcoin) تأسیس شد؛ سپس به تتر تغییر نام داد. این پروژه روی پروتکل اومنی (Omni) در بلاک چین بیت کوین ساخته شد.
تتر در سالهای اولیه با جنجالهایی مانند مسدودشدن نقلوانتقالات در سال ۲۰۱۷ و اتهامات مربوط به ذخایر پشتوانه روبهرو شد. همچنین، در سال ۲۰۱۹ شکایتی علیه آن به دلیل سوءاستفاده مالی مطرح شد که منجر به پرداخت جریمه شد. باوجوداین، تتر همچنان نقش مهمی را در بازار ارزهای دیجیتال ایفا میکند.
قیمت تتر چگونه محاسبه می شود
قیمت تتر (USDT) عمدتاََ بر اساس اصول استیبل کوینها و ذخایر پشتوانه آن محاسبه میشود. هر واحد تتر باید توسط مقدار معادل دلار آمریکا در ذخایر تتر پشتیبانی شود. این بهمعنای نسبت ۱:۱ است که در آن، هر USDT معادل یک دلار آمریکا ارزش دارد.
فرمول محاسبه قیمت تتر به این صورت است:
قیمت تتر = تعداد توکنهای درگردش ÷ مقدار ذخایر دلاری
بهعنوان مثال، اگر تتر ذخایری معادل ۱۱۸ میلیارد دلار داشته باشد و تعداد توکنهای در گردش آن ۱۱۳ میلیارد باشد، ارزش هر واحد آن نزدیک به یک دلار خواهد بود.
اگر تقاضا برای تتر تغییر کند، ذخایر باید تنظیم شوند تا قیمت ثابت بماند. در صورت نیاز، تتر میتواند توکنهای موجود را خریداری کرده یا توکنهای جدید صادر کند تا ارزش آن در برابر دلار حفظ شود. همچنین در برخی مواقع شرکت تتر لیمیتد (Tether Limited) مالک تتر، اقدام به توکنسوزی یا فریز این توکن میکند تا بازار عرضهوتقاضا را در کنترل داشته باشد.
بیشتر بخوانید: تفاوت بیت کوین و تتر چیست؟ تتر بخریم یا بیت کوین؟
نقش ذخایر تتر در تعیین قیمت
شرکت آیفینکس، مالک تتر لیمیتد و صرافی بیتفینکس (Bitfinex) در تلاش است شفافیت ذخایر خود را در دسترس عموم بگذارد. ذخایر تتر نقشی اساسی در تعیین قیمت این استیبل کوین دارد. تتر باید همیشه توسط معادل دلاری در حسابهای شرکت صادرکننده پشتیبانی شود. این ذخایر بهطور مستقیم از ارزش تتر حمایت میکند و باعث میشود که قیمت آن در برابر نوسانات بازار ثابت بماند. هرچه ذخایر باثباتتر و معتبرتر باشد، تتر میتواند ثبات بیشتری داشته باشد. در صورت کمبود ذخایر یا نوسانات شدید، ممکن است تتر نتواند ارزش ۱:۱ خود را حفظ کند و قیمت آن دچار تغییرات شود.
نحوه محاسبه قیمت تتر در ایران
برای محاسبه ارزش تتر (USDT) در ایران، بهطور کلی همان اصول پایه محاسبه قیمت تتر در سطح جهانی اعمال میشود، اما با اضافهشدن نرخ ارز دلار به ریال این محسابات ممکن است کمی متفاوت باشد. محاسبه قیمت تتر (USDT) در ایران معمولاً به عوامل زیر بستگی دارد:
- قیمت دلار در بازار آزاد ایران: اولین عامل تأثیرگذار در قیمت تتر، نرخ دلار در بازار آزاد ایران است. اگر قیمت دلار در بازار آزاد افزایش یا کاهش یابد، قیمت تتر نیز به تناسب تغییر میکند.
- کارمزد صرافیها: قیمت تتر در صرافیهای ارز دیجیتال داخلی معمولاً با کمی تفاوت نسبت به نرخ دلار محاسبه میشود. این تفاوت به دلیل کارمزد صرافیها و هزینههای تراکنش است. صرافیها مبلغی را بهعنوان سود یا کارمزد به قیمت اصلی دلار اضافه میکنند.
همچنین سایر عوامل مانند عرضهوتقاضا، نوسانات بازار ارزهای دیجیتال و رویدادها روی محاسبه قیمت تتر تاثیر میگذارد.
فرمول محاسبه ارزش تتر در ایران به این صورت است:
قیمت تتر در ایران = قیمت دلار در بازار آزاد + کارمزد صرافی
بهعنوان مثال، اگر قیمت دلار در بازار آزاد ۷۰,۰۰۰ تومان باشد و صرافی ۲٪ کارمزد دریافت کند، قیمت تتر مطابق با فرمول بهصورت زیر است:
۷۱/۴۰۰ تومان = ۷۰/۰۰۰ + ۲٪
عوامل تأثیرگذار بر قیمت تتر
عواملی که بر قیمت تتر (USDT) در بازار جهانی و داخلی (ایران) تأثیر میگذارند، شامل موارد مختلفی است که به دو بخش کلی تقسیم میشود:
عوامل جهانی
در این بخش عوامل تأثیرگذار بر قیمت تتر (USDT) در بازار جهانی را بررسی میکنیم:
- ذخایر تتر: تتر با ذخایر دلاری و معادل آن که شرکت تتر لیمیتد تأمین میکند، پشتیبانی میشود. هرچقدر ذخایر دلاری تتر شفافتر و معتبرتر باشد، اعتماد به این استیبل کوین بیشتر خواهد بود و قیمت آن ثابت میماند.
- نوسانات بازار ارزهای دیجیتال: نوسانات قیمتی ارزهای دیجیتال بزرگ مانند بیت کوین و اتریوم، میتواند تقاضا برای تتر را تحتتأثیر قرار دهد. بهعنوان مثال، در مواقع نوسان شدید بازار، سرمایهگذاران به تتر بهعنوان یک پناهگاه امن روی میآورند.
- عرضهوتقاضا: ارزش تتر تحتتأثیر میزان تقاضا و عرضه آن در صرافیها قرار دارد. اگر تقاضا برای خرید تتر بالا باشد، قیمت ممکن است اندکی افزایش یابد.
- شفافیت شرکت تتر: در سطح جهانی، هرگونه اطلاعات جدید و شفافسازیهایی که توسط تیم تتر در مورد ذخایر و اعتبار آنها منتشر میشود، میتواند بر ارزش تتر تأثیر بگذارد.
عوامل داخلی ایران
اگرچه یک تتر همیشه با یک دلار برابر است، اما در مقابل ریال نوسانات قیمتی بیشتری دارد. عوامل داخلی تاثیرگذار بر محاسبه قیمت تتر به شرح زیر است:
- نرخ ارز دلار به ریال: در بازار ایران، قیمت تتر بهطور مستقیم از نرخ ارز دلار به ریال تأثیر میگیرد. هرگونه نوسان در نرخ دلار میتواند منجر به تغییر قیمت این استیبل کوین در بازار ایران شود.
- محدودیتهای قانونی و نظارتی: سیاستهای نظارتی داخلی ایران و هرگونه محدودیت در دسترسی به ارزهای دیجیتال و تتر میتواند بر قیمت و تقاضای این استیبل کوین تأثیر بگذارد.
- تأثیر رویدادهای جهانی بر ایران: بهعنوان مثال، اعمال تحریمهای بانکی یا سیاسی، تغییرات در سیاستهای مالی جهانی یا بحرانهای اقتصادی جهانی میتواند بر تقاضای ارزهای دیجیتال در ایران تأثیر بگذارد و بهطور غیرمستقیم قیمت تتر را در بازار ایران تغییر دهد.
- عرضهوتقاضای داخلی: در ایران، تقاضا برای تتر به دلیل استفاده در معاملات ارزهای دیجیتال و حفظ ارزش سرمایه در برابر نوسانات ارزی میتواند نوساناتی را در قیمت آن ایجاد کند.
تتر چگونه کار میکند؟
بهمنظور رسیدن به پاسخ بهتر برای سوال قیمت تتر چگونه محاسبه می شود بد نیست نگاهی به نحوه کار این استیبل کوین داشته باشیم. تتر (USDT) بهعنوان یک استیبل کوین با هدف حفظ ارزش ۱:۱ نسبت به دلار آمریکا، از یک سیستم ذخیرهسازی پشتیبان استفاده میکند. به این معنا که به ازای هر توکن تتر صادرشده، معادل آن به دلار یا داراییهای دیگر در ذخایر تتر نگهداری میشود. این فرایند تضمین میکند که هر واحد USDT از لحاظ نظری معادل یک دلار آمریکا ارزش داشته باشد.
اگر بازار نوسان داشته باشد و قیمت USDT کاهش یابد، شرکت تتر وارد عمل میشود و با خرید توکنهای موجود، ارزش آنها را به سطح معمول بازمیگرداند. همچنین، در شرایطی که تقاضا برای تتر افزایش یابد یا بازار رشد کند، تتر باید ذخایر خود را افزایش دهد تا این تعادل حفظ شود.
ارزشگذاری و توکنومیکس تتر
ارزش تتر (USDT) به ذخایر آن وابسته است. این ارز دیجیتال نقش مهمی در تأمین نقدینگی و محافظت در برابر نوسانات بازار ایفا میکند؛ چراکه در تئوری ارزش آن ثابت است و کاهش یا افزایش نمییابد. تا زمانی که تتر از پشتوانه یک به یک برخوردار باشد، هر واحد USDT معادل یک دلار آمریکا خواهد بود.
تتر (USDT) در آذر ۱۴۰۳ دارای عرضه در گردش حدود ۱۳۹ میلیارد واحد است. این مقدار با توجه به تقاضا و وضعیت نقدینگی بازار ممکن است تغییر کند. توکنهای USDT از طریق صرافیها یا بازار ثانویه خریداری میشوند و برای کسب بازده، نیازی به ییلدفارمینگ یا استخراج ندارند.
بیشتر بخوانید: آیا فروش تتر بدون احراز هویت امکانپذیر است؟
اکوسیستم و ساختار تتر
اکوسیستم تتر بر اساس ارز دیجیتال تتر (USDT) شکل گرفته که هدف آن حفظ ثبات ارزش و همراستایی با دلار آمریکا است. در این سیستم، جنبههای مختلف بهطور هماهنگ عمل میکنند:
- توکن تتر: هسته اصلی اکوسیستم تتر است و ارزش آن بهطور ثابت حول یک دلار باقی میماند.
- قراردادهای هوشمند: این قراردادها وظیفه مدیریت و ایجاد توکنهای USDT را بر عهده دارند. آنها نقش حیاتی در حفظ ثبات و کارکرد صحیح توکنها ایفا میکنند و با استفاده از فناوری بلاک چین، این فرایند را خودکار میسازند.
- صرافیها و کیف پولها: USDT در صرافیهای دیجیتال بهطور گسترده معامله میشود و در کیف پولها برای انجام تراکنشهای سریع و امن ذخیره میگردد. حجم معاملات تتر همواره در رتبه یک کوین مارکت کپ قرار دارد.
- کاربردهای مالی: تتر کاربردهای مالی بسیاری دارد، از جمله در وامدهی و ییلدفارمینگ استفاده میشود. سرمایهگذاران میتوانند با وامدادن USDT به دیگران، سود کسب کنند یا از آن برای کسب سود در پلتفرمهای مختلف استفاده کنند.
- تراکنشهای بینالمللی: تتر برای انجام تراکنشهای سریع و کمهزینه در سطح جهانی بسیار مناسب است. این قابلیت بهویژه برای انتقال ارز به کشورهایی با سیستمهای مالی سنتی که محدودیتهای زیادی دارند، جذاب است.
جمعبندی
قیمت تتر (USDT) تحتتأثیر چندین عامل قرار دارد که مهمترین آنها ذخایر پشتیبان آن در شرکت تتر لیمیتد است. تتر سعی دارد ارزش خود را با پیوند به دلار آمریکا حفظ کند؛ بنابراین هر واحد تتر باید توسط معادل دلاری در ذخایر تتر پشتیبانی شود. بااینحال، عواملی مانند تقاضای بازار، تغییرات اقتصادی، سیاستهای نظارتی و نوسانات بازارهای جهانی، میتوانند بر قیمت تتر تأثیر بگذارند. همچنین، هرگونه عدم شفافیت در مورد ذخایر تتر یا مشکلات قانونی میتواند به نوسانات قیمت منجر شود.