این روزها ما در حال جشنگرفتن راهاندازی اتریوم ۲.۰ هستیم. رخدادی که سرآغازی برای تغییر اتریوم به یک بلاک چین مبتنی بر اثبات سهام محسوب میشود. آنطور که ادعا شده است، بلاک چین جدید چندین برابر کارآمدتر، مقیاسپذیرتر و ایمنتر از شبکه غیرمتمرکز فعلی است.
همچنین بخوانید: آموزش سهامگذاری اتریوم ۲.۰
در حالی که راهاندازی کامل اتریوم ۲.۰ ماهها طول خواهد کشید، اما اولین فاز توسعه آن یعنی فاز صفر، اکنون بهطور رسمی در جریان است. با فعالشدن فاز صفر، یک مورداستفاده جدید برای اتر که ارز دیجیتال اختصاصی اتریوم محسوب میشود به وجود میآید که به آن سهامگذاری (Staking) گفته میشود.
سهامگذاری چیست؟ چگونه کار میکند؟ ریسکها و مزایای استفاده از اتر برای سهامگذاری در اتریوم ۲.۰ چیست؟ اینها چند سؤال مهمی است که کوین دسک سعی کرده در مقالهای به آنها پاسخ دهد. همچنین پیامدهای توسعه اتریوم ۲.۰ بر روی اکوسیستم در حال رشد امور مالی غیرمتمرکز (دیفای) و همچنین چشمانداز رقابتی پلتفرمهای بلاک چینی قرارداد هوشمند بررسی شده است.
آغاز قدرتمند
در حال حاضر، ۱,۰۶۸,۲۵۶ اتریوم (حدود ۶۲۳ میلیون دلار در زمان نگارش این مقاله) در اتریوم ۲.۰ سهامگذاری شده است که حدود ۲ برابر از هدفگذاری اولیه برای راهاندازی شبکه بیشتر است.
با بیشتر بودنِ میزان سهامگذاری اتر از مقدار موردنیاز و همچنین با مشارکت کاربرانی که تأمین امنیت عملیات شبکه را برعهده دارند، اولین گام راهاندازی اتریوم ۲.۰ با موفقیت برداشته شد. به عبارت دیگر، اولین چرخه برای ایجاد و پردازش بلاکهای جدید، بهخوبی کار کرده است.
از ساعت ۲۲:۵۸ به ساعت هماهنگ جهانی (UTC) در تاریخ ۱ دسامبر (۱۱ آذر) و با مشارکت ۲۱,۲۹۱ اعتبارسنج، در مجموع ۱۰۰ دورهٔ زمانی (epoch) نهایی شد. epoch دوره زمانی است که درخواست برای تراکنشها ثبت میشود و سپردههای توکن آنها را معتبر میکنند. اعتبارسنجها را میتوان معادل ماینرها در اتریوم ۱.۰ دانست که مسئولیت حفظ امنیت شبکه و دادههای آن را برعهده دارند.
در زمان نوشتن این مقاله، اعتبارسنجهای فعال در اتریوم ۲.۰ برای مشارکت در شبکه بهطور متوسط ۰.۰۰۴۰۳ اتر در روز که معادل ۲.۳۵ دلار است، دریافت میکنند. احتمالاً این مقدار با افزایش تعداد اعتبارسنجها در شبکه کاهش مییابد.
هر روز حداکثر ۹۰۰ اعتبارسنج جدید میتوانند بر روی شبکه اتریوم ۲.۰ قرار گیرند. در حال حاضر هزاران اعتبارسنج در صف انتظار فعالسازی قرار دارند و منتظر ورود به شبکه هستند.
ترسیم مرزهای جدید
اگر کسی در تاریخ ۱ ژانویه (۱۱ دی) بر روی اتر سرمایهگذاری میکرد، امروز بازدهی این سرمایهگذاری به بیش از ۳۶۰ درصد رسیده بود. هر چند این میزان بازدهی چشمگیر است، اما در سال جاری داراییهایی که بر روی بلاک چین اتریوم ساخته شدهاند، سودهای بیشتری نیز به همراه داشتهاند. برای مثال بر اساس آمار مساری (Messari)، توکن YFI، توکن حاکمیتی یرن فایننس که یک سال پیش وجود نداشت، ۲,۳۰۰ درصد رشد کرده است. بهطور کلی کلاس دارایی دیفای در برابر دلار از ابتدای سال تا به امروز ۴۵۶ درصد افزایش داشته است.
اما همه خوششانس نبودند؛ قیمت توکن پروتکل وامدهی کامپاند (COMP) پس از یک تابستان پربار، روند نزولی در پیش گرفت و از ابتدای سال تاکنون ۵۵ درصد کاهش نشان داده است.
بالا و پایین رفتنهای قیمت توکنهای اتریوم و بهطور کلی دیفای، ممکن است باعث شود برخی سرمایهگذاران به دنبال بازدهی باثباتتری باشند. بهویژه آنهایی که ریسک نرمافزاری کمتری دارند. این موضوع ما را به سمت اتریوم ۲.۰ که با نام سرنیتی (Serenity) هم شناخته میشود، سوق میدهد. یک بلاک چین مبتنی بر اثبات سهام که نوید بازده پایدار بر روی سپردههای اتر میدهد.
سهامگذاری کن
قرابت زمانی «تابستان دیفای» (DeFi Summer) با راهاندازی اتریوم ۲.۰، این دو رخداد را بهصورت مستقیمی به یکدیگر مرتبط میکند: اگر شما یک کوین دیفای دارید، احتمال اینکه مقداری اتر داشته باشید زیاد است. خوشبختانه برای تریدرهای دیفای که یک صنعت گوشهبازاری در حوزه ارزهای دیجیتال است، اولین بازار خرسی این صنعت با راهاندازی اتریوم ۲.۰ و توزیع پاداشهای بعدی آن همزمان بود.
پاداشهای شبکه اتریوم ۲.۰ که یک شبکه اثبات سهام است، با اتر تخصیص داده میشود و به یک منحنی توزیع پایبند است که به مشارکت و درصد متوسط سهامگذاران بستگی دارد. بسیاری از توسعهدهندگان اتریوم علاقهمندند که آن را با اوراق قرضه مقایسه کنند؛ اگرچه مدتزمان انقضای آن بیشتر متکی به درخواستهای بازبینی کد در گیتهاب (GitHub) است که بهموقع ادغام شوند و این برخلاف اوراق قرضه سنتی است که یک حسابدار در شرکت چکها را از طریق پست ارسال میکند.
جوایز هر دوره (epoch)، اگر بهطور سالانه محاسبه شود میتواند با جوایز برخی پروژههای دیفای قابل رقابت باشد.
در واقع جوایز سهامگذاری در اتریوم ۲.۰ برای سهامگذاران اولیه از حدود ۲۰ درصد شروع میشود و با ورود اعتبارسنجهای بیشتر به شبکه، بهتدریج کاهش یافته و به ۷ تا ۴٫۵ درصد خواهد رسید.
نگاهی اجمالی به بازدهی پروژههای قابلاعتمادتر دیفای نشان میدهد که بازدهی آنها حدود ۵ تا ۷ درصد است. این بدان معنا نیست که شما نمیتوانید بازدهی بالاتری پیدا کنید، اما باید ریسک آن را نیز بپذیرید؛ ریسکی که سرنوشت بسیاری از پروژههای دیفای در سال جاری را رقم زد.
اتریوم ۲.۰؛ ریسک و پاداش
سهامگذاری نیز بهنوبهٔ خود ریسکهایی به همراه دارد که این ریسک با بدهبستانهای مختلفی که در حوزهٔ دیفای وجود دارد تکمیل میشود. نهتنها احتمال کاهش میزان سپردهگذاری اولیه کاربران بهدلیل همراهی نکردن با شبکه وجود دارد، بلکه ریسکهای نرمافزاری پنهان نیز وجود دارد.
هر اعتبارسنج اتریوم ۲.۰ باید با در نظر گرفتن ۵ تیم مختلفی که برای این بهروزرسانی با زبانهای برنامهنویسی مختلف نرمافزار عرضه کردهاند، مشخصات سیستم کامپیوتری خود را انتخاب کند. این مشخصات بدون توجه به اینکه آزمایشها در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ بهخوبی پیش رفته است یا نه، میتواند نقایص قابلتوجهی داشته باشد. این موضوع یکی از دلایلی است که توسعهدهندگان جوایز سهامگذاری را تا این اندازه زیاد تعیین کردهاند.
بهعلاوه، برخی کلاینتها دیر به قرارداد سپردهگذاری ملحق شدند و این باعث شد سرمایهگذاران فرصتهای اولیه بازدهی بالا را از دست بدهند. برای مثال Prysmatic Labs مجبور شد در اجرای نهایی اتریوم ۲.۰ تغییرات اساسی اعمال کند. متأسفانه کلاینت تا قبل از تکمیلشدن ظرفیت نتوانست خود را آماده کند.
سهامگذاری در اتریوم ۲.۰ همچنین بدین معنی است که اترهای شما برای ماهها و سالها قفل میشود. شما میتوانید آنها را ببینید ولی نمیتوانید به آنها دست بزنید.
بازارهای ثانویه میتوانند نگرانیها در خصوص این دوره زمانی را برطرف کنند. برای مثال سورجیت چاترجی (Surojit Chatterjee)، مدیر ارشد محصول کوین بیس، در یک پست وبلاگی اعلام کرد که قصد دارد بازاری برای اترهای سپردهگذاریشده که با نام بیکن چین اتر (Beacon Chain ETH) شناخته میشود ایجاد کند. جالب خواهد بود که ببینیم با توجه به ریسک ذاتی که با سهامگذاری پیوند خورده است، چنین بازاری در مقایسه با سایر توکنها چقدر میتواند نقدشوندگی داشته باشد.