ارز سروم (Serum) پروژه جدید و جذابی در بلاک چین سولانا (Solana) است که میخواهد چالش کارمزد بالا و حریم خصوصی را با استفاده از امکانات سولانا حل کند. سروم در حقیقت یک صرافی غیرمتمرکز یا همان دکس (DEX) است که توسط تیم سولانا و صرافی اف تی ایکس (FTX) ساخته شده است.
سروم از سرعت و مقیاسپذیری سولانا بهره میبرد و به کاربران امکان میدهد که با کارمزدهای بسیار پایین و زمان پاسخگویی کم، ارزهای دیجیتال خود را مبادله کنند. در این مقاله بررسی میکنیم که سروم چیست و نحوه کار با این صرافی غیرمتمرکز را یاد میگیریم. پس با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
فهرست مطالب
ارز سروم چیست؟
سروم (Serum) یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) است که بر بستر بلاک چین سولانا ایجاد شده و به تریدرها امکان معامله با ارزهای دیجیتال را میدهد. هدف اصلی سروم دو چیز است: سرعت بالا و هزینه کمتر. این پروژه ارز دیجیتال از دفتر سفارشات خاص خود برای افزایش سرعت و کاهش هزینه بهره میبرد. توکن SRM ارز دیجیتال اختصاصی پروتکل سروم است که هم بهعنوان توکن حاکمیتی و هم برای تخفیف در کارمزد کاربرد دارد.
بیشتر بخوانید: سولانا چیست؟ هر آنچه که باید در مورد قاتل اتریوم بدانید
صرافیهای غیرمتمرکز یا دکسها (DEX) از جمله پدیدههای جدید و مهم در دنیای بلاک چین و ارزهای دیجیتال هستند. این صرافیها به کاربران اجازه میدهند که بدون نیاز به واسطههای متمرکز، مستقیماً ارزهای خود را با یکدیگر مبادله کنند. این کار باعث افزایش امنیت، کاهش هزینهها و ارتقای حریم خصوصی میشود.
بیشتر بخوانید: صرافی غیرمتمرکز چیست؟ معرفی بهترین DEX ها در سال ۲۰۲۴
اما چالش اصلی این صرافیها، مقیاسپذیری و سرعت آنهاست. بسیاری از دکسها روی بلاک چینهایی مانند اتریوم ساخته شدهاند که با محدودیتهای زیادی در تراکنشهای خود روبهرو هستند. این موضوع باعث ایجاد تأخیر، افزایش کارمزدها و کاهش کارایی میشود.
بیشتر بخوانید: Ethereum چیست؟
به همین دلیل است که پروژههایی مانند ارز سروم، بلاک چینهای دیگری بهجز اتریوم را برگزیدهاند؛ بلاک چینهایی مانند سولانا که به دلایل مختلفی مانند کمتربودن تعداد کاربران و استفاده از الگوریتمهای اجماع مقیاسپذیرتر، سرعت بالاتری را ارائه میدهند و هزینههای کمتری را به کاربران تحمیل میکنند.
تاریخچه ارز دیجیتال سروم
با توجه به افزایش محبوبیت پلتفرمهای دیفای و رشد صرافیهای غیرمتمرکز در شبکه اتریوم، کاربران و توسعهدهندگان با کارمزدهای بالا و تراکنشهای کند روبهرو بودند. سروم در تاریخ ۳۱ اوت ۲۰۲۰ برای رفع این چالش راهاندازی و به یکی از اولین پروژههای مهم منبعباز روی بلاک چین سولانا تبدیل شد.
این پروژه توسط بنیاد سروم پایهگذاری شد. سروم همچنین توسط یک ائتلاف از کارشناسان معاملات ارزهای دیجیتال و داراییهای مالی غیرمتمرکز، از جمله آلامدا ریسرچ (Alameda Research)، صرافی FTX و بنیاد سولانا پشتیبانی میشود.
ساختار ارز سروم
در طراحی سروم، یک دفتر سفارشات غیرمتمرکز توسط قراردادهای هوشمند اجرا میشود که هدف آن شبیهسازی عملکرد صرافیهای سنتی است. به این ترتیب تریدرها میتوانند سفارشات خود را با امکانات تنظیم قیمت و اندازه مناسب ارسال کنند و کنترل کاملی بر معاملات خود داشته باشند.
سروم میخواهد نوع جدیدی از صرافی غیرمتمرکز را اجرا کند و با صرافیهای مبتنی بر بازارساز خودکار (AMM) مانند یونی سواپ (Uniswap)، سوشی (Sushi) و بنکور (Bancor) رقابت کند.
سروم توانایی پشتیبانی از تراکنشهای میانزنجیرهای (cross-chain) را دارد. بهعبارت دیگر، به پروژههای دیفای بلاک چین های دیگر مانند اتریوم این امکان را میدهد که از ویژگیها و امکانات سروم استفاده کنند.
توکن بومی این صرافی SRM نام دارد. افرادی که این توکن را در اختیار دارند میتوانند از مزایایی مانند ۵۰ درصد تخفیف برای کارمزد معاملات بهرهمند میشوند. همچنین، آنها امکان رأیدادن و مشارکت در حاکمیت پلتفرم را نیز دارند.
صرافی غیرمتمرکز سروم چگونه کار میکند؟
شبکه و طراحی سروم با هدف تسهیل انجام معاملات، حسی مشابه صرافیهای سنتی ایجاد کرده است. سروم این امکان را فراهم میکند که تراکنشها بهسرعت و با کارمزد کمتری روی بلاک چین سولانا تسویه شوند.
سروم از دو قابلیت اصلی برای اجرای معاملات استفاده میکند:
- دفتر سفارشات (Order Books): این قابلیت برای مدیریت سفارشات خریدوفروش استفاده میشود.
- مبادلات میانزنجیرهای (Cross-Chain Swap): این قابلیت امکان مبادله بین بلاک چینهای مختلف را فراهم میکند.
در ادامه این دو قابلیت را بهطور کامل بررسی کردهایم.
دفتر سفارشات
دفتر سفارش (Order Book) در صرافیهای سنتی به لیستی از سفارشهای خریدوفروش اشاره دارد که براساس سطوح مختلف قیمت مشخص شدهاند. به این ترتیب، افرادی که تمایل به خرید یا فروش دارایی دارند، سفارش معاملات خود را با قیمت و مقدار مشخص، در لیست دفتر سفارش ثبت میکنند. این سفارشها معمولاً بهصورت ترتیبی، از کم به زیاد (برای سفارشهای خرید) یا از زیاد به کم (برای سفارشهای فروش) در دفتر سفارشات لیست میشوند.
مسئولیت نگهداری و مدیریت این سفارشها برعهده یک نهاد متمرکز نظیر صرافی یا بازار مالی است. اما صرافی غیرمتمرکز سروم، این فرایند را بهصورت درونزنجیرهای (on-chain) انجام داده و خریداران و فروشندگان را براساس سفارشهایشان همسان میکند. در این سیستم، زمانی که یک سفارش خرید با یک سفارش فروش همخوانی یا تطابق داشته باشد، تراکنش انجام شده و دو طرف به توافق رسیدهاند.
برخلاف ساختار بازارساز خودکار (AMM) که در آن قیمتها براساس عرضه و تقاضای معاملهگران از استخرهای نقدینگی مشخص میشوند، صرافی غیرمتمرکز سروم از قابلیت دفتر سفارشات برای تعیین قیمت استفاده میکند و کنترل کامل سفارشها در دست شرکتکنندگان است. همچنین مقدار دارایی مورد معامله در هر سفارش خرید یا فروش اندازه هر سفارش را مشخص کنند.
در پلتفرم سروم، هر معامله کارمزدی دارد که با توکن SRM باید پرداخت شود. سروم این کارمزدها را به سیستم خرید و سوزاندن (Buy and Burn) هدایت میکند. در این مدل، توکنهای استفاده شده برای پرداخت کارمزدهای تراکنش بهعنوان «خرید» شناخته میشوند. سپس توسط سیستم سوزانده میشوند یا از دسترس خارج میشوند.
این فرایند منجر به کاهش تعداد کل توکنها در چرخه میشود و میتواند به افزایش ارزش توکن کمک کند؛ چراکه در صورت افزایش تقاضا و کاهش تعداد کل توکنها، قیمت افزایش مییابد.
مبادلات میانزنجیرهای
یکی از ابزارهای حیاتی در سروم، قابلیت مبادله یا سواپ میانزنجیرهای است. این ویژگی به شرکتکنندگان این امکان را میدهد که توکنها را روی پلتفرمهای دیگر مبادله کنند.
برای درک این مطلب، فرایند سواپ میانزنجیرهای را در قالب یک مثال توضیح میدهیم. فرض کنید قصد مبادله توکنهای شبکه اتریوم با استاندارد ERC-20 را دارید. این مبادله زمانی اتفاق میافتد که شما و طرف مقابلتان مقداری اتر بهعنوان وثیقه در یک قرارداد هوشمند قفل میکنید. اگر شما توکن خود را ازای دریافت توکن طرف مقابلتان ارسال کنید، هر دو طرف اترهای وثیقهگذاریشده خود را پس خواهید گرفت.
بیشتر بخوانید: ERC۲۰ چیست؟ همه چیز درباره توکن و استاندارد ERC-20 اتریوم
در صورت بروز هرگونه اختلاف در انجام تراکنش، قرارداد هوشمند که وثیقه طرفین را در اختیار دارد با بررسی آن تراکنش تصمیم میگیرد که حق با کدام طرف معامله است. سپس، داراییها را به آن کسی که حق با اوست، بههمراه بخشی از وثیقه قفلشده طرف مقابلش باز میگرداند.
ارز دیجیتال SRM چیست؟
توکن SRM (ارز دیجیتال سروم) نقش حیاتی در اکوسیستم سروم ایفا میکند و کاربردهای مهمی دارد که شامل موارد زیر میشود:
- شرکت در تصمیمات حاکمیت: دارندگان توکن SRM قادر به مشارکت در سیستم حاکمیت پروتکل سروم هستند. یعنی میتوانند در تصمیمگیریهای مرتبط با توسعه و آینده پلتفرم شرکت کرده و به پیشنهادها رأی بدهند.
- استیکینگ و پاداش: کاربران با استیککردن توکنهای SRM خود، در فعالیتها و فرایندهای مختلف پروتکل یا اکوسیستم مرتبط با SRM شرکت میکنند. این فعالیتها ممکن است شامل مشارکت در تصمیمگیریهای حاکمیتی، ارائه نقدینگی یا دیگر فعالیتهای مرتبط با پروتکل باشد. در واقع، استیکینگ توکنها میتواند به کاربران امکان مشارکت فعال در امور مرتبط با اکوسیستم SRM را بدهد.
- تخفیفهای کارمزد معاملات: دارندگان توکن SRM معمولاً از تخفیفهایی در کارمزدهای معاملات در صرافی غیرمتمرکز سروم بهرهمند میشوند.
- تشویق نقدینگی: این پلتفرم اغلب برای کاربرانی که از توکن SRM برای ارائه نقدینگی استفاده میکنند، پاداش درنظر میگیرد.
- مشارکت در رویدادهای عرضه اولیه (IDO): دارندگان توکن SRM با شرکت در رویدادهای عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز (IDO)، امکان بهرهمندی از مزایای خاص و سودهای ویژه را دارند.
ویژگیهای توکن SRM
- سوزاندن کارمزد: تمامی کارمزدهای معاملات انجام شده در صرافی غیرمتمرکز سروم برای خرید توکن SRM به کار گرفته میشود و این باعث کاهش تعداد توکنهای در چرخه میشود.
- تخفیف هزینه: دارندگان SRM تا ۵۰ درصد تخفیف بر روی کارمزدهای معاملات در صرافی سروم دریافت میکنند. همچنین، دارندگان توکن MSRM میتوانند تا ۶۰ درصد تخفیف دریافت میکنند. مگاسروم (MSRM)، یک میلیون توکن SRM است که با هم ادغام شدهاند. هر دو توکن SRM و MSRM در صرافی سروم در دسترس هستند.
- استیکینگ و پاداش نودها: دارندگان توکنهای SRM قادر به استیککردن آنها برای اجرای نود در اکوسیستم سروم هستند. جهت انگیزهدادن به کاربران برای استیککردن توکنها، پاداش دریافت میکنند تا از شبکه حمایت کنند.
- شرکت در ایردراپها: نگهداشتن توکن SRM به کاربران این امکان را میدهد که در ایردراپهای مختلفی که در سروم و اکوسیستم سولانا برگزار میشود شرکت کنند و از مزایای آن بهرهمند شوند.
نحوه کار با صرافی غیرمتمرکز سروم
اغلب کاربران فعلی سروم، سرمایهگذارانی هستند که مشکلی ندارند سرمایه خود را چند سال قفل کرده و بهتدریج آن را نقد کنند. قفلکردن توکنها در سروم به شما این امکان را میدهد که در تصمیمات حاکمیتی و اهداف دیفای تیم پروژه شرکت کنید. در ادامه نحوه کار با صرافی غیرمتمرکز سروم را توضیح میدهیم.
چگونه یک کیف پول سروم انتخاب کنیم؟
سروم توصیه میکند که از کیفپول sollet.io استفاده کنید؛ چراکه مخصوص داراییهای دیجیتال مبتنی بر سولانا طراحی شده است. اگرچه کوین SRM را میتوان در تقریباً هر کیف پول ارزهای دیجیتال ذخیره کرد، اما بهدلیل تعاملات با بلاک چین اتریوم، کاملاً با کیف پولهای مبتنی بر اتریوم سازگار است.
اگر سرمایه بزرگی در ارز دیجیتال سروم دارید یا توکن SRM را نگه میدارید و بهتدریج آن را به نقدینگی تبدیل میکنید، بهترین انتخاب کیف پول سختافزاری یا کیف پول سرد است. این کیفپولها امنیت بالایی دارند و برای حفظ سرمایه در بلندمدت مناسب هستند. کیفپولهای لجر (Ledger) و ترزور (Trezor) از جمله امنترینها هستند که از روش ذخیرهسازی آفلاین پشتیبانی میکنند.
همچنین اکثر ولتهای مبتنی بر اینترنت از SRM بهصورت رایگان پشتیبانی میکنند. این ولتها با رایانههای رومیزی، تلفنهای هوشمند و دیگر دستگاهها سازگار هستند. اگر کلمه عبور خود را در جایی ایمن نگه دارید، تمامی این کیف پولها عالی عمل میکنند و به شما امکان دسترسی سریع و امن به داراییهای دیجیتال خود را میدهند.
اتصال کیف پول به پلتفرم سروم
برای ورود به صرافی غیرمتمرکز سروم، روی لینک serum-dex کلیک کنید. پس از ورود به گوشه سمت راست بالای صفحه نگاه کنید تا مطمئن شوید که در mainnet-beta قرار دارید. با این کار مطمئن میشوید که در شبکه اصلی سروم فعالیت میکنید.
در گوشه سمت راست بالا، در کنار mainnet-beta، بر روی دکمه «Connect wallet» کلیک کنید. کیف پول مد نظر خود را به صرافی سروم متصل کنید. فرآیند اتصال را با کلیک روی گزینه «Connect» ادامه دهید.
میتوانید در هر زمان با کلیک روی «Disconnect» کیف پول خود را قطع کنید.
همچنین با کلیک بر روی دکمه «Change Wallet» در منوی کشویی، میتوانید کیف پولهای دیگر را متصل کنید. کیف پولهایی که سروم از آنها پشتیبانی میکند عبارتاند از:
- سولت (sollet.io)
- سولات اکستنشن (Sollet Extension)
- لجر (Ledger)
- فانتوم (Phantom)
- سولفلر (Solflare)
- مَث والت (Mathwallet)
مبادله ارزهای دیجیتال در صرافی سروم
پساز آنکه کیف پول خود را با موفقیت به صرافی سروم متصل کردید، اکنون بهراحتی میتوانید از بخش ترید سفارش خود را در این صرافی غیرمتمرکز قرار دهید.
برای انجام این کار، ابتدا جفتارز مد نظر خود را انتخاب کنید. در اینجا بهعنوان مثال ما قصد فروش توکنهای SOL خود را داریم. کافی است جفت ارز SOL/USDT را انتخاب کنیم. در کادر سمت راست وارد بخش SELL شده و مقدار و قیمتی که در آن قصد فروش توکنهای SOL خود را داریم، مشخص میکنیم. سپس روی گزینه «Sell SOL» کلیک میکنیم تا سفارش ما قرار بگیرد.
در ادامه کیف پولی که به سروم وصل کردیم از ما اجازه انجام تراکنش را میخواهد. روی گزینه «Approve» کلیک میکنیم. به همین راحتی سفارش ما در صرافی قرار میگیرد.
جمعبندی
در این مقاله با صرافی غیرمتمرکز سروم و ارز دیجیتال آن SRM آشنا شدید. همچنین یاد گرفتید که چگونه میتوانید از این صرافی برای انجام معاملات خود استفاده کنید. در پایان شاید بد نباشد کمی در رابطه با آینده این پروژه و ارز دیجیتال آن صحبت کنیم.
وایت پیپر سروم اذعان داشته است که برنامههای دیفای کاملاً غیرمتمرکز نیستند و به اوراکلهای متمرکز نیاز دارند تا قیمت و سایر اطلاعات را بهروز نگه دارند. با این حال، ممکن است در نهایت ببینیم که سروم تمرکز خود را بر روی یکپارچهسازی با ماشین مجازی اتریوم (EVM) معطوف کند.
همچنین، سروم قصد دارد تجربه کاربری بهتری نسبت به صرافیهای غیرمتمرکز دیگر در بازار ارائه دهد. با این حال، صرافیهای غیرمتمرکز بسیاری روی شبکههای مختلف وجود دارند که هرکدام مزایای مختلفی را به کاربران ارائه میدهند. تنها زمان میتواند نشان دهد که کدام یک از آنها میتواند عملکرد بهتری نسبت به سایر رقبای خود داشته باشد.