چین لینک؛ پلی میان دنیای واقعی و بلاک چین؛ ارز دیجیتالی که با کاربرد ویژه خود، خیلی زود به رده‌های بالای بازار ارزهای دیجیتال رسید. این مقاله به‌طور کامل به پروژه چین لینک و ارز دیجیتال لینک (Link) اختصاص دارد.
با راه‌اندازی پلتفرم‌های قرارداد هوشمند و پیاده‌سازی اولین اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز بر بستر بلاک چین، کم‌‌کم بسیاری به این فکر افتادند که علاوه بر کارکرد پولی و انتقال امن ارزش، می‌توان از فناوری بلاک چین در تمامی فرایند‌های مرتبط با ذخیره‌سازی و مدیریت داده نیز استفاده کرد. این ایده در ابتدا بسیار جذاب و ارزشمند بود؛ از اپلیکیشن‌های دیفای گرفته تا سیستم‌های ذخیره سوابق و اطلاعات، ایجاد هویت دیجیتال، بیمه، املاک و مستغلات، حفظ مالکیت معنوی آثار هنری و اینترنت اشیا، همگی از جمله مواردی هستند که با استفاده از قراردادهای هوشمند، می‌توانند بر بستر بلاک چین اجرا شوند.
اما همه این بلندپروازی‌های بلاک چینی، در ابتدای کار با یک مشکل اساسی روبه‌رو هستند؛ اینکه اطلاعات و داده‌ها، مدام در میان دنیای واقعی (پایگاه‌های داده متمرکز) و دنیای دیجیتال بلاک چین در رفت‌و‌آمد هستند و با توجه به امکان جعل و تغییر داده‌ها در هنگام انتقال، نمی‌توان از آنها به‌عنوان ورودی‌های امن بلاک چین استفاده کرد.
به بیان دیگر، اگر قرار باشد برای انتقال داده‌ها به بلاک چین، به واسطه‌های متمرکز اعتماد کنیم، دیگر چه بلاک چینی و کدام تمرکززدایی؟! مثل این است که موتور پراید را در لامبورگینی سوار کنیم و بگوییم ماشین جدید اختراع کردیم و هزینه تمام‌شده را هم کاهش داده‌ایم! در واقع، پروژه چین لینک و توکن لینک، برای حل پارادوکس انتقال اطلاعات در میان بلاک چین و دنیای واقعی، پا به عرصه وجود گذاشته‌اند.
چین لینک، اولین پروژه بلاک چینی بود که با منطقی هوشمندانه، تعامل بلاک چین‌ها با دنیای واقعی را امکان‌پذیر کرد. شبکه چین لینک، ورودی‌ها و خروجی‌های غیرقابلدستکاری و قابل‌اعتمادی را برای قراردادهای هوشمند بلاک چین فراهم میکند.
با مطالعه این مقاله، تقریباً همه‌چیز را درباره سازوکار پروژه چین لینک و کاربردهای آن، تیم توسعه‌دهندگان و نقشه راه پروژه، توکن لینک و کاربرد آن در شبکه و همچنین نحوه خریدوفروش و کیف پول‌های مناسب برای نگهداری لینک یاد می‌گیرید.
چین لینک؛ پلی میان بلاک چین و دنیای واقعی
به باور عامه مردم در یونان باستان، خدایان نامیرا در دنیایی ماورایی و افسانه‌ای سکنی داشتند. طبق متون تاریخی و اساطیری یونان، تقدیر و سرنوشت مردمان عادی در چنین دنیایی رقم می‌خورد و مردم، از ارتباط مستقیم با دنیای ماورایی خدایان عاجز بودند. اما گاه‌گاهی افرادی پیدا می‌شدند که میان دنیای خدایان و دنیای آدم‌های معمولی ارتباط ایجاد کرده و از زبان خدایان، مستقیماً با مردم سخن می‌گفتند. در یونان باستان، به این افراد واسطه که نقش درگاه‌های ارتباطی میان دنیا‌های گوناگون را برعهده داشتند، اوراکل (Oracle) گفته می‌شد.
حالا از یونان باستان و خدایان آن، قرن‌ها فاصله گرفته‌ایم؛ اما مفهوم اوراکل، قرن‌ها به سفر خود ادامه داده و راه خود را به دنیای فناوری اطلاعات (و به‌طور خاص به فناوری بلاک چین)، باز کرده است. اوراکل‌ها در دنیای فناوری اطلاعات، واسطه‌هایی هستند که داده‌های منابع خارجی را از طریق APIهای وب به نرم‌افزار‌ها وارد می‌کنند (و یا برعکس، داده‌های خروجی نرم‌افزار‌ها را به منابع خارجی انتقال می‌دهند).
در دنیای بلاک چین نیز، اوراکل‌ها نقش واسطه انتقال اطلاعات از منابع خارجی به قراردادهای هوشمند را ایفا می‌کنند. اما مشکل اساسی که در ابتدا وجود داشت، این بود که اوراکل‌های اولیه بلاک چین، ماهیتی متمرکز داشتند و باعث ایجاد نوعی تضاد مفهومی در هدف و کاربرد بلاک چین می‌شدند. نسل بعدی اوراکل‌ها، این مشکل را برطرف کردند. اوراکل‌های مبتنی بر بلاک چین، واسطه‌هایی هستند که با سازوکار غیرمتمرکز و توزیع‌شده، امکان انتقال داده‌ها در میان دنیای واقعی و دنیای بلاک چین را فراهم می‌کنند.
پلتفرم چین لینک، اولین (و تا به امروز، موفق‌ترین) اوراکل غیرمتمرکز بلاک چین است.
به‌بیان ساده، چین لینک شبکه‌ای است که اطلاعات و داده‌های دنیای واقعی مانند وضعیت آب‌وهوا، نتیجه یک رویداد ورزشی، قیمت دارایی‌ها در یک صرافی یا آمار موجود در یک گزارش را برای بلاک چین یا به‌طور دقیق‌تر، برای برنامه‌های مبتنی بر بلاک چین فراهم میکند.
اما وجود چنین شبکه‌ای چه لزومی دارد؟
در واقع، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز که از مجموعه قراردادهای هوشمند بلاک چینی تشکیل شده‌اند، برای کارکرد صحیح، نیازمند مجموعه‌ای از داده‌های ورودی هستند که بخش بزرگی از آن را داده‌های برون‌زنجیره‌ای (یا داده‌های خارج از بلاک چین) تشکیل می‌دهد. حال برای انتقال این داده‌ها به شبکه بلاک چین، دو راه پیش رو داریم؛ راهکار اول این است که به اشخاص واسطه اعتماد کنیم و ورود داده‌های اولیه را برعهده آنها بگذاریم، که در این صورت فلسفه استفاده از بلاک چین و قراردادهای هوشمند را زیر سؤال برده‌ایم. چراکه اساساً هدف از پیدایش بلاک چین، از‌بین‌بردن واسطه‌ها و امکان تغییر و دستکاری داده‌ها بود. اما راهکار دوم و هوشمندانه‌تر، استفاده از اوراکل‌های مبتنی بر بلاک چین است که بهصورت غیرمتمرکز، دقیق و خودکار، داده‌ها را از منابع خارجی به بلاک چین انتقال می‌دهند. از‌این‌رو اوراکل‌ها را میان‌افزار بلاک چین‌ها نیز می‌خوانند؛ این دقیقاً همان کاری است که چین لینک انجام می‌دهد.
اوراکل‌ها شامل مجموعه‌ای از نودهای غیرمتمرکز هستند که داده‌های برون‌زنجیره‌ای (offchain) را از چندین منبع خارجی دریافت کرده و با اجماع میان یکدیگر، موثق‌ترین داده‌ها را به بلاک چین انتقال می‌دهند. این داده‌ها مستقیماً در قالب یک تراکنش، به قراردادهای هوشمند مربوطه ارسال شده و آنها را فعال می‌کنند.
همچنین بخوانید: اوراکل (Oracle) در بلاک چین و قراردادهای هوشمند چیست؟
اجازه دهید مفهوم انتقال اطلاعات از دنیای واقعی به بلاک چین را با چند مثال توضیح دهیم:
یک اپلیکیشن بلاک چینی را تصور کنید که قصد دارد به یک بنگاه معاملات ملکی جهانی و غیرمتمرکز تبدیل شود. این اپلیکیشن برای دستیابی به اهداف خود، نیاز دارد که به قیمت ملک در نقاط مختلف جهان دسترسی داشته باشد. بدون دسترسی به این اطلاعات، امکان وجود چنین اپلیکیشنی هم عملاً صفر است. اپلیکیشن بلاک چینی دیگری در حوزه بهداشت و درمان را تصور کنید که هدف آن ضبط و نگهداری اطلاعات بیماران و اشتراک‌گذاری این اطلاعات در میان بیمار و پزشکان مختلف است. این اپلیکیشن مسلماً به راهی نیاز خواهد داشت که اطلاعات بیماران را از دنیای واقعی، به دنیای بلاک چین منتقل کند. نمونه‌هایی از این دست بسیارند و مثال‌های مطرح‌شده، تنها بخش کوچکی از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز بلاک چین را شامل می‌شوند.
اینجاست که اهمیت شبکه‌ای مانند چین لینک مشخص می‌شود. همان طور که گفتیم، شبکه چین لینک متشکل از اوراکل‌هایی است که اطلاعات را از منابع برون‌زنجیره‌ای به قراردادهای هوشمند منتقل می‌کنند.
توسعه‌دهندگان چین لینک در وب‌سایت این پروژه، آن را این‌طور توضیح داده‌اند:
شبکه چین لینک ورودی‌ها و خروجی‌های غیرقابلدستکاری و قابل‌اعتماد را برای قراردادهای هوشمند پیچیده بلاک چینی فراهم میکند.
تاریخچه، تیم توسعه‌دهندگان و نقشه راه چین لینک
سابقه ظهور چین لینک در حقیقت به شرکتی به نام اسمارت کانترکت (SmartContract.com) برمی‌گردد. در سال ۲۰۱۴، سه نفر از توسعه‌دهندگان فعال در حوزه بلاک چین به نام‌های سرگی نازاروف (Sergey Nazarov)، استیو الیس (Steve Ellis) و آری جولز (Ari Juels)، شرکت اسمارت کانترکت را راه‌اندازی کردند. یک گروه سرمایه‌گذاری به نام دیتا کالکتیو (Data Collective) واقع در سانفرانسیسکو، حمایت مالی اسمارت کانترکت را بر عهده داشت.
هدف این شرکت از ابتدا این بود که پلی را در بین بلاک چین‌های عمومی و منابع داده خارجی ایجاد کند. آنها در همین راستا، محصولی به نام چین لینک را توسعه دادند؛ اما جالب است بدانید اوراکل اولیه‌ای که آنها به نام چین لینک عرضه کردند، مانند چین لینک امروزی غیرمتمرکز نبود. در حقیقت، این محصول از اوراکل‌های متمرکز استفاده می‌کرد و نتوانسته بود «مشکل انتقال متمرکز اطلاعات» را که در قسمت‌های قبل به آن اشاره کردیم حل کند.
در سال ۲۰۱۷، آنها تصمیم گرفتند این مشکل را برطرف کنند و در نهایت در همان سال، شبکه چین لینک امروزی را توسعه دادند.
توسعه‌دهندگان چین لینک
سرگی نازاروف
نازاروف هم‌بنیانگذار و مدیرعامل چین لینک است. او سابقه خوبی در فضای بلاک چین دارد. پیش از توسعه چین لینک، او یک صرافی ارز دیجیتال به نام سکیور اسِت اکسچنج (Secure Asset Exchang) و یک سرویس ایمیل غیرمتمرکز به نام کریپتو میل (CryptoMail) را راه‌اندازی کرده بود.
استیو الیس
الیس هم‌بنیانگذار و مدیر بخش فنی چین لینک است. او هم پیش از همکاری در پروژه چین لینک، در پلتفرم سکیور اسِت اکسچنج مشغول بود. الیس همچنین پیش از شروع فعالیت در حوزه بلاک چین، به‌عنوان مهندس نرم‌افزار در شرکت پیووتال لبز (Pivotal Labs) مشغول به کار بود.
آری جولز
سومین فرد مهمی که در تیم چین لینک می‌توان از او نام برد، آری جولز است. آری جولز به‌همراه نازاروف و الیس، نظریه پردازان اصلی چین لینک و نویسنده وایت پیپر این پروژه هستند. وی استاد علوم کامپیوتر در دانشگاه کورنل تک (Cornell Tech) و مدیر بنچمارک معروف آی‌سی۳ (IC3) است و در حال حاضر، به‌عنوان مشاور در پروژه چین لینک فعالیت دارد.
از سایر اعضای برجسته چین لینک می‌توان به اندرو میلر (Andrew Miller)، هادسون جیمسون (Hudson Jameson) و جیک بروکمن (Jake Brukhman) اشاره کرد که هر سه آنها در سمت مشاور در پروژه چین لینک حضور دارند. اندرو میلر مشاور پروژه‌های تزوس و زی‌کش هم هست و هادسون جیمسون، یکی از توسعه‌دهندگان ارشد اتریوم است.
وایت پیپر چین لینک
وایت پیپر (مقاله معرفی) چین لینک با همکاری استیو الیس، آری جولز و سرگی نازاروف نوشته شد و نسخه ۱.۰ آن در ۴ سپتامبر ۲۰۱۷ منتشر شد.
وایت پیپر چین لینک اطلاعاتی مانند جزئیات زیرساخت پروژه، مشکلاتی که این پروژه قرار است حل کند، معماری برون‌زنجیره‌ای و درون‌زنجیره‌ای آن، کاربرد اوراکل‌ها، نحوه اعتبارسنجی نودها، شیوه سهام‌گذاری و جریمه نودها و کاربردهای توکن لینک را شامل می‌شود. این وایت پیپر همچنین رویکرد چین لینک را برای ایجاد قراردادهای اصطلاحاً «هوشمندتر» و راه‌حل آن برای اتصال رابط‌های برنامه‌نویسی کاربردی (API) خارجی به بلاک چین‌ها توضیح می‌دهد. می‌توانید وایت پیپر چین لینک را از این آدرس مطالعه کنید.
نقشه راه توسعه چین لینک
مراحل و فازهای اصلی توسعه چین لینک، بهصورت زیر است:
فاز اول: راه‌اندازی شبکه اصلی (mainnet)
در مه ۲۰۱۹، اولین شبکه اوراکل غیرمتمرکز چین لینک بعد از سه مرحلی بازبینی امنیتی، بر روی مین‌نت اتریوم راه‌اندازی شد.
فاز دوم: راه‌اندازی پیشخوان قیمت
پیشخوان قیمت سرویسی است که امکان دسترسی اکوسیستم قراردادهای هوشمند به داده‌های یک بازار مالی غیرقابلدستکاری را فراهم کرده و به این وسیله، ایجاد طیف گسترده‌ای از اپلیکیشن‌های دیفای را ممکن میکند. زیرا اغلب اپلیکیشن‌های وام‌دهی، صرافی و بازار مشتقات دیفای، برای عملکرد بهتر نیازمند آن هستند که بهصورت لحظه‌ای به قیمت دارایی‌ها دسترسی داشته باشند.
فاز سوم: راه‌اندازی سیستم گزارش‌دهی برون‌زنجیره‌ای چین لینک
در فوریه ۲۰۲۱، پس از یک سال توسعه و طی مراحل آزمایشی، سیستم گزارش‌دهی برون‌زنجیره‌ای چین لینک (OCR) بر روی شبکه اصلی راه‌اندازی شد. این سیستم، نقطه عطف بسیار مهمی در مقیاسپذیری شبکه اوراکل‌های غیرمتمرکز چین لینک محسوب می‌شود.
فاز چهارم: عرضه نسخه دوم وایت پیپر
نسخه دوم وایت پیپر چین لینک در آوریل ۲۰۲۱ عرضه شد که طرح کلی آن، بر مبنای ایجاد چارچوبی برای پذیرش قراردادهای هوشمند ترکیبی، با استفاده از محاسبات برون‌زنجیره‌ای و یک فرالایه غیرمتمرکز استوار شده است.
فاز پنجم: راه‌اندازی سیستم VRF
تابع تصادفی قابل‌تأیید (VRF) چین لینک، در ماه مه ۲۰۲۱ راه‌اندازی شد. این تابع، از داده‌های تصادفی درون‌زنجیره‌ای برای حفظ امنیت قراردادهای هوشمند و ایجاد خروجی‌های غیرقابلدستکاری برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز استفاده میکند.
همکاری‌های چین لینک
شبکه چین لینک در ابتدا به‌منظور ایجاد راهکارهای غیرمتمرکز برای انتقال داده‌ها به قراردادهای هوشمند اتریوم، بر روی این بلاک چین پیاده‌سازی و راه‌اندازی شد. توکن بومی این شبکه یعنی لینک (Link) نیز یک توکن ERC20 است که بر روی شبکه اتریوم کار میکند. با راه‌اندازی سرویس پیشخوان قیمت در شبکه اتریوم، بسیاری از اپلیکیشن‌های دیفای مانند آوِی (Aave)، سینتتیکس (Synthetix) و کِرو فایننس (Curve finance) همکاری با چین لینک را آغاز کردند. در حال حاضر و با پشتیبانی چین لینک از سایر شبکه‌های بلاک چین، بیش از ۲۵۰ اپلیکیشن دیفای از شبکه چین لینک استفاده می‌کنند.
همچنین بخوانید: جامع‌ترین آموزش دیفای؛ از سیر تا پیاز پلتفرم‌های غیرمتمرکز
با توسعه پلتفرم‌های بلاک چینی مقیاس‌پذیرتر (بعد از اتریوم)، اکنون بسیاری از این پلتفرم‌ها از جمله پولکادات (Polkadot)، سولانا (Solana)، بایننس اسمارت چین (Binance smartchain)، الروند (Elrond)، کازماس (Cosmos)، فانتوم (Fantom) و پالی‌گان (Polygon) از اوراکل چین لینک پشتیبانی می‌کنند.
همچنین یکی از جالب‌ترین همکاری‌های چین لینک، همکاری آن با سیستم پیام‌رسان بانکداری سوییفت (SWIFT) است. شرکت اسمارت کانترکت با استفاده از چین لینک، یک آزمون «اثبات مفهوم» برای سوییفت طراحی و ایجاد کرد. این آزمون نشان داد که چین لینک چطور می‌تواند برای خودکارسازی پرداخت‌های اوراق قرضه به کار رود.
چین لینک در کنفرانس سیبوس (Sibos) سوییفت در اکتبر ۲۰۱۷ از این آزمون اثبات مفهوم رونمایی کرد. در این رویداد، چین لینک توانست داده‌های برون‌زنجیره‌ای مربوط به نرخ بهره را از ۵ بانک مختلف یعنی فیدلیتی (Fidelity)، بی‌ان‌پی پاریباس (BNP Paribas)، بارکلیز (Barclays)، سانتاندر (Santander) و سوشیت جنرال (Societe Generale) گردآوری کند و سپس با ارسال یک پیام ISO20022 سوییفت، این پرداخت‌ها را انجام دهد.
علاوه بر آن، چین لینک برنده رویداد Innotribe Industry Challenge در سال ۲۰۱۶ هم بود. گفتنی است که Innotribe زیرمجموعه‌ای از سوییفت است که بر نوآوری‌ها تمرکز دارد.
از دیگر همکاری‌های چین لینک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- Zeppelin OS که هدف آن، تسهیل و سرعت‌بخشیدن به فرایند توسعه قراردادهای هوشمند است.
- مجموعه Town Crier شرکت IC3 که نوعی سیستم ثبت اختراع است و از سخت‌افزارهای قابل‌اعتماد برای تأیید داده‌ها استفاده میکند.
- Factom که یک سیستم غیرمتمرکز برای ذخیره‌سازی داده است و از بلاک چین و قراردادهای هوشمند استفاده میکند.
- The Request Network که یک شبکه پرداخت مانند پی پل، اما از نوع منبع باز و غیرمتمرکز است و برای بررسی احتمال پشتیبانی از ارزهای فیات، با چین لینک همکاری میکند.
ارز دیجیتال لینک، کیف پول‌ها و نحوه خرید
لینک (LINK) توکن بومی شبکه چین لینک است که برای پرداخت هزینه خدمات کاربرد دارد. سرمایه‌گذاری روی توکن لینک را می‌توان سرمایه‌گذاری روی آینده پروژه چین لینک دانست. این توکن روی پلتفرم اتریوم ایجاد شده است و از نوع ERC۲۰ است.
کاربرد توکن لینک چیست؟
توسعه‌دهندگان چین لینک، این توکن را این‌گونه توصیف می‌کنند:
لینک توکنی از نوع ERC20 است که قابلیت «انتقال و فراخوانی» استاندارد ERC223 را نیز دارد. این قابلیت اضافی، به قراردادهای هوشمند اجازه می‌دهد توکن‌های لینک را در طی یک تراکنش واحد، دریافت و پردازش کنند.
توکن لینک برای پرداخت پاداش به اپراتورهای نود در شبکه به کار می‌رود. ارزش این توکن و تقاضا برای آن، مستقیماً به تعداد نودهایی بستگی دارد که روی معماری برون‌زنجیره‌ای این شبکه (که در ادامه آن را توضیح خواهیم داد) فعالیت می‌کنند. البته کاربرد شبکه چین لینک نیز در تعیین ارزش توکن‌های آن به‌شدت مؤثر است. هرچه کاربردهای شبکه چین لینک گسترده‌تر شود، ارزش توکن لینک بالاتر خواهد رفت.
قیمت ارز دیجیتال لینک، از ابتدای عرضه تا اواسط سال ۲۰۲۰، رشدی آرام و پیوسته داشت؛ اما بعد از رشد هیجانی پلتفرم‌های دیفای در نیمه دوم سال ۲۰۲۰ و افزایش موارد استفاده چین لینک، قیمت این ارز دیجیتال با جهشی چشمگیر به ۲۰ دلار رسید. اوج‌گیری قیمت چین‌لینک، هم‌زمان با بازار گاوی اواخر ۲۰۲۰ و اوایل ۲۰۲۱ ادامه یافت و به سقف تاریخی ۵۲ دلار رسید. اما در نهایت با سقوط کلی بازار (متأثر از عوامل فاندامنتال و اصلاح بیت کوین)، لینک نیز وارد روند نزولی شد و در زمان نگارش این مقاله (تیر ۱۴۰۰) با قیمت تقریبی ۱۸ دلار در صرافی‌ها معامله می‌شود.
اقتصاد شبکه لینک
سقف عرضه توکن لینک، محدود به یک میلیارد توکن است. عرضه اولیه (ICO) توکن لینک در سپتامبر ۲۰۱۷ (شهریور ۹۶) برگزار شد و در طی آن، ۳۵ درصد از توکن‌های لینک به کاربران پیش‌فروش شد.
تیم چین لینک در عرضه اولیه توکن لینک، مبالغ پرداختی را در قالب اتریوم دریافت می‌کرد. قیمت اولیه هر لینک برابر با ۰٫۱۱ دلار یا ۰٫۰۰۰۳۸۴۶۲ اتر بود و بیشترین سهمی که هر کس می‌توانست در این ICO داشته باشد برابر با ۷ اتر بود. توسعه‌دهندگان پروژه قصد داشتند از عرضه اولیه توکن‌ها، ۳۲ میلیون دلار سرمایه اولیه به دست آورند که در این کار موفق شدند.
همان طور که پیشتر گفتیم، کل ذخایر لینک محدود به یک میلیارد توکن است. بنابراین، امکان تولید توکن‌های بیشتر برای توسعه‌دهندگان وجود ندارد. محدودیت عرضه لینک باعث می‌شود تا به مرور زمان، این توکن کمیاب‌تر شده و ارزش آن افزایش پیدا کند.
۳۰ درصد از این توکن‌ها در اختیار توسعه‌دهندگان قرار دارد؛ که از آن برای پیشرفت و توسعه پروژه و پرداخت حقوق کارکنان استفاده می‌کنند. ۳۵ درصد از توکن‌ها هم از همان ابتدا به عرضه اولیه اختصاص یافت. ۳۵ درصد باقی‌مانده (که برابر با ۳۵۰ میلیون توکن است) به‌عنوان پاداش به نودهای شبکه چین لینک اهدا می‌شود.
آموزش خرید توکن لینک
برای خرید چین لینک بهترین کار مراجعه به یک سایت صرافی ارز دیجیتال است. کاربران ساکن ایران برای خرید لینک از یک صرافی آنلاین، معمولاً از یکی از دو روش زیر استفاده می‌کنند:
- خرید مستقیم لینک از سایت‌های ایرانی با ریال و کارت بانکی
- خرید بیت کوین یا تتر از سایت‌های ایرانی با ریال و کارت بانکی و سپس تبدیل آن به لینک در صرافی‌های خارجی مانند بایننس
شما می‌توانید با جستجو در گوگل وب‌سایت‌های ایرانی را که توکن لینک را با پرداخت ریالی می‌فروشند پیدا کنید و پس از ثبت‌نام در آنها، به‌طور مستقیم با کارت بانکی خود لینک بخرید. با این حال، از آنجا که اغلب سایت‌های ایرانی لینک را در فهرست ارزهای خود ندارند و یا هزینه تمام‌شده خرید بالاست، بیشتر سرمایه‌گذاران از روش دوم استفاده می‌کنند: خرید بیت کوین یا تتر از صرافی‌های داخلی و سپس تبدیل آن به لینک در صرافی‌های خارجی ارز دیجیتال مانند بایننس.
فهرست صرافی‌های بین‌المللی که از مبادلات توکن لینک پشتیبانی می‌کنند، در اینجا قابل مشاهده است. توجه داشته باشید که اغلب صرافی‌های بین‌المللی به‌دلیل تحریم‌ها، اجازه فعالیت به کاربران ساکن ایران نمی‌دهند و در هنگام استفاده از این پلتفرم‌ها، ریسک مسدودشدن حساب وجود دارد. با این حال، اغلب کاربران ایرانی در حال حاضر از صرافی بایننس استفاده می‌کنند که البته باید قبل از استفاده، آی‌پی ایران را به یک کشور خارجی تغییر داد. در مطلب «آموزش صرافی بایننس» می‌توانید نحوه تبدیل ارزهای دیجیتال در این صرافی را یاد بگیرید.
کیف پول‌های لینک
قبل از اینکه بخواهید بر روی چین لینک سرمایه‌گذاری کنید، نیاز به یک کیف پول امن برای ذخیره توکن‌های لینک دارید. از آنجا که لینک نوعی توکن ERC20 است، با هر کیف پولی که از اتریوم و توکن‌های ERC20 پشتیبانی کند سازگار است.
بیشتر بخوانید: بهترین کیف پول‌های اتریوم
کیف پول‌های سخت‌افزاری
اگر می‌خواهید توکن لینک را در کیف پول‌های سخت‌افزاری (با بیشترین سطح امنیت) ذخیره کنید، کیف پول‌های سخت‌افزاری لجر نانو اس و ترزور را به شما پیشنهاد می‌کنیم. این کیف پول‌ها با ذخیره آفلاین دارایی‌های دیجیتال، با کمترین خطر هک و سرقت روبه‌رو هستند.
کیف پول‌های نرم‌افزاری چندارزی
اگر ترجیح می‌دهید با کیف پول‌های نرم‌افزاری آنلاین کار کنید، کیف پول‌های موبایلی چندارزی تراست والت (trust wallet) و سیف پال (Safepal)، با برخورداری از رابط کاربری ساده و کاربرپسند، تیم توسعه‌دهنده و پشتیبانی قوی و امنیت قابل قبول، گزینه‌های مناسبی برای شما هستند.
کیف پول‌های چندارزی اختصاصی
همچنین کیف پول نرم‌افزاری مای اتر والت (MEW) و کیف پول متامسک (Metamask) (که در قالب افزونه مرورگر عرضه می‌شود)، کیف پول‌های متن‌باز اختصاصی اتریوم و توکن‌های ERC20 هستند که برای موارد استفاده حرفه‌ای در شبکه اتریوم، مناسب‌ترین گزینه مناسب‌ترین گزینه به شمار می‌روند.
فراموش نکنید کیف پول‌های موجود در صرافی‌ها، دارایی‌ها را بهصورت امانی (Custody) نگهداری می‌کنند؛ به این معنی که کلیدهای خصوصی در اختیار صرافی‌ها بوده و از این رو کنترل دارایی‌ها به‌معنای واقعی در دست خود کاربران نیست. همچنین برای کاربران ایرانی، ذخیره ارزهای دیجیتال روی صرافی‌ها می‌تواند خطر تحریم و بلوکه‌شدن سرمایه را به همراه داشته باشد. بنابراین طبق تعریف اصولی بالا، هیچ‌یک از کیف پول‌های امانی به‌معنای واقعی کیف پول محسوب نمی‌شوند و به همین دلیل در این مقاله هم به آنها اشاره نشده است.
توصیه می‌کنیم حتماً از کیف پول خود بک‌آپ گرفته و کلمات بازیابی آن را در جایی امن یادداشت کنید. در صورت رعایت این موارد، خطر سرقت دارایی‌هایتان را به‌طرز چشمگیری کاهش داده و همچنین در صورت بروز هرگونه مشکل برای نرم‌افزار یا دستگاه، می‌توانید دارایی‌های خود را مجدداً بازیابی کنید.
چین لینک چه کاربردهایی دارد؟
پیشتر درباره کاربردهای چین لینک در حوزه دیفای و موارد استفاده فعلی آن صحبت کرده‌ایم. اما اجازه دهید از این موارد قدری فاصله بگیریم و به کاربردهای چین لینک در دنیای واقعی آینده فکر کنیم؛ زمانی که کاربرد بلاک چین به حوزه‌های پیچیده‌تری همچون بیمه، زنجیره تأمین و بازار بورس و مشتقات مالی توسعه یابد.
کاربردهای چین لینک در دنیای واقعی بسیار متنوع است؛ اما آن‌طور که در وایت پیپر چین لینک عنوان شده است، این پروژه در سه حوزه زیر کاربرد خود را بیشتر نشان می‌دهد.
قراردادهای هوشمند اوراق بهادار
از چین لینک می‌توان برای اوراق قرضه و قراردادهای هوشمندی استفاده کرد که مبتنی بر مشتقات نرخ بهره هستند. این قراردادها به داده‌های موجود در وب‌سایت‌های مالی مختلف متکی هستند و برای دستیابی به قیمت‌های بازار و اطلاعاتی از این قبیل، به رابط‌های برنامه‌نویسی کاربردی (API) نیاز خواهند داشت.
قراردادهای هوشمند مرتبط با بیمه
در زمان وقوع حوادثی که به بیمه نیاز دارند، دسترسی به داده‌های منابع خارجی بسیار مهم است. اطلاعاتی که دستگاه‌های مجهز به اینترنت اشیا (IoT) ارائه می‌کنند، می‌توانند حوادثی را که مشمول بیمه می‌شوند تعریف کنند و یا اگر قرار است خسارتی به آنها پرداخت شود، در تعیین مبلغ آن کمک‌کننده باشند.
قراردادهای هوشمند مالی زنجیره تأمین
از این قراردادهای هوشمند می‌توان برای پیگیری تعهدات تمامی طرف‌های درگیر در زنجیره تأمین یک محصول خاص استفاده کرد. این قراردادها می‌توانند داده‌ها را از طریق جی‌پی‌اس یا سیستم‌های ای‌آرپی (ERP) زنجیره‌های تأمین دریافت کنند تا مطمئن شوند که همه مفاد قرارداد برآورده شده‌اند یا خیر.
فراموش نکنید که سه مورد عنوان‌شده، تنها بخش کوچکی از کاربردهای چین لینک در دنیای واقعی هستند. اگر بخواهیم برخی دیگر از کاربردهای این پروژه را نام ببریم، می‌توانیم به امور مالی غیرمتمرکز (دیفای)، بازی‌ها، توکن‌های غیرمثلی (NFTها)، حق مالکیت آثار و پرداخت‌های خرد و کلان اشاره کنیم.
چین لینک چطور کار میکند؟
چین لینک شبکه‌ای غیرمتمرکز و متشکل از نودها (کامپیوترهایی) است که اطلاعات را از منابع برون‌زنجیره‌ای به قراردادهای هوشمند منتقل می‌کنند. در واقع، در شبکه چین لینک هر نود یک اوراکل جداگانه است. تعداد زیاد و تنوع بالای اوراکل‌ها (نودها) در چین لینک باعث می‌شود تا بتوان به پاسخ‌های ارائه‌شده توسط اکثریت آنها اعتماد کرد.
همچنین وظیفه ارائه اطلاعات به‌عهده یک اوراکل نیست و در صورتی که یکی از آنها در دسترس نباشد، جایگزین‌های آن به‌اندازه‌ای زیاد است که عملکرد شبکه با مشکل مواجه نشود. نودهای چین لینک هم مانند همه اوراکل‌ها، میان‌افزارهایی هستند که ارتباط بین دنیای بلاک چین و اطلاعات خارجی را ممکن می‌کنند.
کل فرایند از جایی آغاز می‌شود که یک قرارداد هوشمند، درخواست اطلاعات میکند. این قرارداد هوشمند درخواست خود را در قالب قرارداد دیگری که «قرارداد درخواست» (Requesting Contract) نام دارد در شبکه منتشر میکند.
شبکه چین لینک این درخواست را تأیید میکند و قرارداد دیگری را به نام «قرارداد توافق‌نامه سطح خدمات» (Service Level Agreement) ایجاد میکند. قرارداد توافق‌نامه سطح خدمات از سه قرارداد زیرمجموعه و کوچک‌تر تشکیل می‌شود که از این قرار هستند:
قرارداد اعتبار (reputation contract)
این قرارداد سوابق نودها (که در اینجا نقش همان اوراکل‌ها را ایفا می‌کنند) را می‌سنجد، اعتبار و عملکرد آنها در گذشته را ارزیابی میکند و نودهایی را که قابل‌اعتماد نیستند یا سابقه خوبی ندارند حذف میکند. البته خود ایجادکننده قرارداد می‌تواند معیارهایی را برای انتخاب اوراکل‌ها تعیین کند. همچنین برای سهولت کار، فهرستی از نودهای قابل‌اعتماد در اختیار ایجادکننده قرارداد قرار می‌گیرد. می‌توانید این لیست و وضعیت عملکرد هر نود را در سایت‌هایی مانند market.link مشاهده کنید.
همه نودها باید مبلغ اولیه‌ای را در قالب توکن لینک (LINK) در شبکه سهام‌گذاری کنند. عملکرد شبکه چین لینک از این جهت شبیه به بلاک چین‌های مبتنی بر اثبات سهام است. ارزش توکن‌های لینکی که نودها سهام‌گذاری کرده‌اند، یکی از معیارهایی است که احتمال انتخاب شدن آنها را افزایش می‌دهد. همچنین در صورتی که نودی اطلاعات اشتباه وارد سیستم کند و یا وظایف خود را بهدرستی انجام ندهد، بخشی از سرمایه استیک‌شده او تحت‌عنوان جریمه کسر خواهد شد.
قرارداد تطبیق سفارش (match order contract)
در این مرحله، قرارداد درخواست برای نودهای چین لینک منتشر می‌شود و نودها تمایل خود برای جمع‌آوری اطلاعات لازم را ابراز می‌کنند. سپس تعداد مشخصی از این نودها برای انجام درخواست انتخاب می‌شوند (البته این در صورتی است که خود فرستنده درخواست، مجموعه مشخصی از نودها را انتخاب نکرده باشد).
نودهای منتخب، از نرم‌افزاری به نام چین لینک کور (Chainlink Core) استفاده می‌کنند تا قرارداد درخواست را که به زبان بلاک چین و درون‌زنجیره‌ای نوشته شده است به زبانی ترجمه کنند که برای منابع برون‌زنجیره‌ای قابل‌خوانش باشد. درخواست ترجمه‌شده سپس به یک رابط برنامه‌نویسی کاربردی (API) هدایت می‌شود که قادر است اطلاعات را از منابع موردنظر دریافت کند.
اطلاعات جمع‌آوری‌شده دوباره به‌وسیله نرم‌افزار چین لینک کور به زبان بلاک چین ترجمه می‌شود و در درون قرارداد جمع‌آوری قرار می‌گیرد.
قرارداد جمع‌آوری (Aggregating contract)
این قرارداد پاسخ‌های همه نودها را جمع‌آوری و ارزیابی میکند تا به یک نتیجه واحد و قابل‌اعتماد برسد. جمع‌بندی پاسخ‌های گردآوری‌شده، یکی از بخش‌های جالب و پراهمیت در سازوکار چین لینک است.
تصور کنید که شما یک سؤال واحد را از ده نفر می‌پرسید. در این بین، هشت نفر پاسخ مشابهی را به شما ارائه می‌دهند؛ اما پاسخ دو نفر با سایرین متفاوت است. با این پیش‌فرض که شما به درستکاری و صداقت همه این افراد اعتماد داشته باشید، به‌احتمال زیاد پاسخ این هشت نفر را به‌عنوان پاسخ صحیح در نظر می‌گیرید و احتمال می‌دهید که دو نفر دیگر، اطلاعات درستی در مورد موضوع موردنظر نداشته باشند.
شبکه چین لینک دقیقاً به روشی مشابه، پاسخ‌های گردآوری‌شده را ارزیابی میکند. این شبکه همه پاسخ‌های ارائه‌شده را بررسی میکند و سپس پاسخی که بیشترین توافق در مورد آن وجود دارد را به‌عنوان پاسخ صحیح برمی‌گزیند.
بنابراین کل فرایند درون زنجیره‌ای چین لینک را می‌توان به سه مرحله «انتخاب اوراکل»، «گزارش اطلاعات» و «جمع‌بندی نتایج» تقسیم کرد.
معماری برون‌زنجیره‌ای چین لینک
تا به اینجای مقاله، در مورد معماری درون‌زنجیره‌ای چین لینک صحبت کردیم؛ اما معماری برون‌زنجیره‌ای چین لینک هم به‌همان اندازه جذاب و منحصربه‌فرد است و بد نیست نگاه کوتاهی به آن داشته باشیم.
معماری برون‌زنجیره‌ای چین لینک به شیوه‌ای که آن را توصیف خواهیم کرد، از ابتدا وجود نداشت. از بدو تولد چین لینک تا زمان به‌روزرسانی معماری برون‌زنجیره‌ای آن، همه نودها باید پاسخ خود را بهصورت جداگانه در بلاک چین ثبت و ارسال می‌کردند. این به این معنی بود که هر نود باید هزینه جداگانه‌ای را برای انتقال اطلاعات پرداخت می‌کرد و همین مسئله، باعث پرداخت حجمی زیاد و غیرضروری از کارمزد می‌شد.
معماری برون‌زنجیره‌ای چین لینک باعث شد تا نودهای این شبکه در خارج از بلاک چین، اما بهصورت همتابه‌همتا، به یکدیگر متصل باشند. نودهای چین لینک اطلاعات خود را در درون همین شبکه برون‌زنجیره‌ای با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند، در همین شبکه پاسخ‌ها را ارزیابی می‌کنند و در همین شبکه، یک پاسخ را به‌عنوان پاسخ صحیح برمی‌گزینند. در نهایت، همه این نودها پاسخ برگزیده را امضا می‌کنند و در قالب یک تراکنش، آن را به بلاک چین ارسال می‌کنند. به این ترتیب دیگر نیازی به پرداخت کارمزد برای هر پاسخ جداگانه نیست و تنها یک بار کارمزد پرداخت می‌شود. گزارشِ ارائه شده به‌همراه امضاهای آن در شبکه چین لینک بررسی می‌شود و در صورت صحت و تطبیق امضاها، این گزارش پذیرفته می‌شود.
برای درک بهتر این موضوع، می‌توان آن را به خرید اینترنتی تشبیه کرد. اگر شما خریدهای خود از یک فروشگاه مشخص را در یک زمان و بهصورت جمعی انجام دهید، یک بار هزینه پست پرداخت خواهید کرد. مسلماً این کار خیلی بهینه‌تر و عقلانی‌تر از انجام خریدها بهصورت جداگانه است.
معماری برون‌زنجیره‌ای چین لینک نه‌تنها نیاز برای پرداخت کارمزدها را کاهش می‌دهد، بلکه سرعت عملکرد شبکه آن را به‌طور چشمگیری بهبود می‌بخشد. این روش از ترافیک شبکه می‌کاهد و مقیاسپذیری آن را افزایش می‌دهد.
همچنین بخوانید: مقیاس پذیری در بلاک چین چیست؟
تصویر زیر، عملکرد شبکه چین لینک و مواردی که در مورد آن بیان کردیم به‌طور خلاصه نمایش می‌دهد.
آیا چین لینک غیرمتمرکز است؟
بله، چین لینک شبکه‌ای غیرمتمرکز است. همه افراد در صورت تمایل می‌توانند به یک نود یا همان اوراکل در شبکه چین لینک تبدیل شوند.
البته سیستم اعتبارسنجی اوراکل‌ها در چین لینک بسیار دقیق است. هر نود در شبکه چین لینک، هویت و اعتباری دارد که میزان قابل‌اعتماد بودن آن را نمایش می‌دهد. در قسمت قبل گفتیم که نودهای شبکه چین لینک، باید ابتدا مقداری توکن لینک را در این شبکه سهام‌گذاری کنند.
در صورتی که این نودها اطلاعات نادرست و گمراه‌‌کننده‌ای را وارد سیستم کنند، بخشی از این توکن‌ها را به‌عنوان جریمه از دست خواهند داد. این کار باعث می‌شود تا در عین حفظ ماهیت غیرمتمرکز شبکه، از ورود اطلاعات نادرست و غیرقابل‌اعتماد جلوگیری شود. بد نیست بدانید که پاداش نودهای درست‌کار نیز در قالب توکن‌های لینک پرداخت می‌شود.
چگونه می‌توان به نود شبکه چین لینک تبدیل شد؟
در قسمت قبل گفتیم که هر شخص یا گروهی در صورت تمایل، می‌تواند نود شبکه چین لینک را راه‌اندازی کند؛ اما حقیقت این است که راه‌اندازی نود چین لینک کار چندان راحتی نیست. به‌بیان دیگر، محدودیتی برای اجرای نود چین لینک وجود ندارد؛ اما انجام این کار تخصصی را می‌طلبد که ممکن است همه از پس آن برنیایند.
یکی از بزرگ‌ترین دشواری‌هایی که نودهای شبکه چین لینک با آن روبه‌رو هستند، کنترل‌کردن مداوم وضعیت نود است. همان طور که چندبار اشاره کردیم، اعتبار نود در شبکه چین لینک بسیار مهم است. برای این که نود شما انتخاب شود و پاداش دریافت کند، باید بتوانید اعتبار آن را به دیگران ثابت کنید. در غیر این صورت، هیچ سودی عایدتان نمی‌شود و تنها وقت خود را هدر می‌کنید.
یکی از معیارهایی که قابل‌اعتماد بودن نود شما را نمایش می‌دهد، مقدار توکن‌های لینک سهام‌گذاری‌شده است. هرچه توکن‌های بیشتری استیک کنید، اعتبار نود شما بیشتر است؛ اما علاوه بر سهام‌گذاری، عوامل تأثیرگذار دیگری نیز وجود دارند. شما باید وضعیت پایگاه داده و اتصالات API را به‌طور مداوم کنترل کنید. همچنین هرچه مدت‌زمان فعال بودن (آپتایم) سرور شما بیشتر باشد، اعتبار بیشتری کسب خواهید کرد. آن طور که در وایت پیپر چین لینک عنوان شده، به‌جز ارزش توکن‌های لینک سهام‌گذاری‌شده، نودهای چین لینک طبق معیارهای زیر ارزیابی و اعتبارسنجی می‌شوند:
- تعداد درخواست‌هایی که به آنها محول شده
- تعداد درخواست‌هایی که پذیرفته‌اند
- تعداد درخواست‌هایی که بهدرستی انجام داده‌اند
- میانگین زمان پاسخ‌دهی آنها
- مجموع جریمه‌های آنها
فراموش نکنید که یکی از ویژگی‌های بلاک چین، شفافیت آن است. اگر نود شما نتواند در زمان لازم، وظایف خود را انجام دهد و یا اطلاعات نادرست را وارد شبکه کند، همه این مسئله را (از طریق سایت‌هایی مانند market.link که پیشتر معرفی کردیم) خواهند فهمید. در این صورت، دیگر دلیلی وجود ندارد که به آن اعتماد و یا آن را انتخاب کنند.
با همه این تفاسیر اگر همچنان تمایل دارید که نود شبکه چین لینک را راه‌اندازی کنید، می‌توانید از راهنمای جامعی که وب‌سایت رسمی چین لینک منتشر کرده استفاده کنید. در این راهنما عنوان شده که برای این کار، به دستگاهی با حداقل ۱۰ گیگ حافظه و ۲ گیگ رم نیاز خواهید داشت. همچنین پس از راه‌اندازی نود، برای کنترل وضعیت آن می‌توانید از سایت‌هایی مانند datadog و pagerduty کمک بگیرید.
جمع‌بندی
اگر شما هم از تنوع و تعدد هزاران پروژه بلاک چینی فعال خسته و سردرگم شده‌اید و در ارزیابی برترین پروژه‌ها دچار مشکل هستید، بهتر است یک اصل مهم را به‌خاطر بسپارید:
ابزار‌های اساسی، همیشه مورد نیازند.
در هر بازاری ممکن است شرایطی پیش آید که مردم از روندهای موقتی خسته و دل‌زده شوند. ممکن است یک روز روند بیت کوین مورد توجه باشد، روز بعد پروژه‌های دیفای و روز بعد NFTها. اما چیزی که همیشه موردتقاضا باقی می‌ماند، ابزارها هستند. چین لینک ابزاری است که به‌دلیل کاربرد بنیادین، خاص و متفاوتش، همیشه به آن نیاز خواهیم داشت. این تقاضا در بلندمدت و با توسعه کاربردهای بلاک چین، بیش از پیش تقویت خواهد شد.
امروزه با توسعه روزافزون پلتفرم‌های قرارداد هوشمند، اوراکل‌های زیادی به جمع پروژه‌های بلاک چینی پیوسته‌اند. از جمله این اوراکل‌ها می‌توان به ریزر نتورک (Razor Network)، مدیفای (Modefi)، آمبرلا نتورک (Umbrella Network)، API۳، بری دیتا (Berry Data) و بند پروتکل (Band protocol) اشاره کرد. در این میان شاید جدی‌ترین رقیب چین لینک، پروژه بند پروتکل باشد که بر بستر بلاک چین نسل سوم کازماس (Cosmos) ایجاد شده و یکی از مزایای اصلی آن، برخورداری از قابلیت تعامل پذیری میان بلاک چین‌هاست.
با این حال، پیشرفت‌های چشمگیر چین لینک و جذب سرمایه عظیم آن در سال‌های اخیر، توسعه‌دهندگان و کاربران را متقاعد کرده است که همچنان به حمایت از این پروژه ادامه دهند و منتظر روزهای درخشان‌تر در آینده باشند. آنچه مسلم است، اینکه پتانسیل چین لینک محدود به دستاوردهای فعلی آن نیست و با پذیرش بیشتر فناوری بلاک چین (و عملکرد صحیح مدیران چین لینک)، این پروژه نیز به رشد خود ادامه خواهد داد.
برای نگارش این مطلب، از مقاله‌ای در وب‌سایت بلاک‌تی، وایت پیپر چین لینک و چندین مقاله دیگر کمک گرفته شده است. این مقاله صرفاً یک مقاله تحلیلی/آموزشی بوده و نباید به‌عنوان پیشنهاد سرمایه‌گذاری تلقی شود.
