بلاک چین اتریوم یکی از پرازدحامترین پلتفرمهای بلاک چینی موجود است که بهدلیل میزبانی از قراردادهای هوشمند و طیف وسیعی از برنامههای غیرمتمرکز و توکنها، همواره از ترافیک بالا و سرعت پایین شبکه رنج میبرد. به همین دلایل، حل مسئله مقیاسپذیری در اتریوم از اهمیت بالایی برخوردار است.
اگرچه راهکارهای لایه اولی در اکوسیستم اتریوم وجود دارند که به مقیاسپذیری این بلاک چین کمک میکنند، اما با رشد اکوسیستم اتریوم، مشکلات و موانع جدیدتری سر راه آن قرار میگیرند؛ مشکلاتی که بخش عمدهای از آنها به سرعت تراکنشها و کارمزد گس مرتبط میشوند.
در این مطلب که بهکمک مقالهای از وبسایت کوینکورا گردآوری شده، اولین راهکار لایه دوم اتریوم برای توکنهای غیرمثلی را بررسی میکنیم. این راهکار Immutable X یا بهاختصار IMX نام دارد.
Immutable X چیست؟
میدانید که شبکه اتریوم بهدلیل پروژههای نوپایی که بر روی آن پیادهسازی میشوند، پروتکلهای دیفای و همچنین برنامههای غیرمتمرکزی که بهوسیله قراردادهای هوشمند روی آن اجرا میشوند، پیوسته دچار قطعی و قفلشدگی است. همین امر باعث کندی تراکنشها و افزایش بیرویه کارمزدها شده است.
البته کاربران حرفهای اتریوم، این هزینهها را با سودهایی که در پروتکلهای دیفای یا بازیهای NFT به دست میآورند جبران میکنند و دوستداران همیشگی اتریوم هم به امید راهاندازی اتریوم ۲.۰، اینگونه مشکلات را تحمل میکنند. اما این قضیه درباره تازهواردها صدق نمیکند.
در صنعت NFT یا توکنهای غیرمثلی، این مشکلات باعث دلسردی در بین هنرمندانی شده که ناچار به پرداخت این کارمزدهای بالا در هنگام ایجاد داراییهای دیجیتال هستند. در کنار اینها، افزایش مدتزمان لازم برای پردازش تراکنشها هم مسئله دیگری است که کاربران را مجبور به انتظارهای طولانیمدت برای انجام تراکنشها میکند.
اگرچه بسیاری از کارشناسان راهکارهای لایه دوم را یک درمان موقتی برای اتریوم میدانند، اما تقریباً همه بر این موضوع اتفاق نظر دارند که سرکه نقد، بهتر از حلوای نسیه است! بهویژه در حوزه اپلیکیشنهای مربوط به ساخت و خریدوفروش توکنهای غیرمثلی که بهتازگی مورد توجه و پذیرش عموم مردم و افراد تأثیرگذار (مثل هنرمندان و سلبریتیها) قرار گرفتهاند، ضرورت استفاده از راهکارهای لایه دوم بهشدت احساس میشود.
همچنین بخوانید: راهکارهای مقیاسپذیری لایه دوم چه هستند؟
با این حال، خبرهای خوبی در راه است. با معرفی راهکار لایه دوم Immutable X یا بهاختصار IMX، روزنه امیدی در اکوسیستم NFT به وجود آمده و به نظر میرسد که بخشی از ارزشهای اساسی دنیای بلاک چین در حال به ثمر رسیدن هستند.
احتمالاً نام بازی محبوب Gods Unchained را شنیدهاید. Gods Unchained یک بازی محبوب در فضای NFT است که یک شرکت استرالیایی به نام ایمیوتبل (Immutable) آن را ساخته و شاهد موفقیت آن در میان گیمرها و طرفداران ارزهای دیجیتال بوده است.
حالا همین شرکت، مشکل مقیاسپذیری در بلاک چین اتریوم را موردتوجه قرار داده است. تیم ایمیوتبل بهجای ایجاد یک ساختار کاملاً متفاوت، تصمیم گرفته تا با همان بنیان امن و غیرمتمرکزی که شبکه اتریوم پیشتر ساخته ادامه دهد و کار کند.
Immutable X حرفهای زیادی برای گفتن دارد و مطمئناً شما هم دوست ندارید از دستاوردهای آن برای اکوسیستم NFT بیخبر بمانید؛ بنابراین تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
IMX چگونه مشکلات مقیاسپذیری را در بلاک چین اتریوم حل میکند؟
IMX به سازندگان محتوا اجازه میدهد بازارها، بازیها و اپلیکیشنهای غیرمتمرکز خلاقانهای تولید کنند که برای تأیید تراکنشها به کارمزد گس نیاز نداشته و توان پردازش بیش از ۹ هزار تراکنش در ثانیه را دارد.
IMX بهعنوان یک راهکار لایه دوم از پروتکلهای ایمنی و اعتبارسنجی لایه اول برای امنیتبخشی به اطلاعات کاربران و وجوه مرتبط با کلیدهای خصوصی استفاده کرده و بهراحتی تراکنشها را اعتبارسنجی میکند.
پلتفرم IMX با محیطزیست هم سازگاری دارد. این پلتفرم به هنرمندان و توسعهدهندگان اجازه میدهد تا بدون ترس از بهخطر انداختن طبیعت (مانند آنچه در بیت کوین و پروتکلهای پیشین اتریوم شاهد آن بودهایم) به انجام کار بر بلاک چین اتریوم مشغول شوند.
گفتنی است که پروتکل IMX پیوسته ویژگیهای جدید را به پلتفرم خود اضافه میکند و عملکرد آن دائماً در حال پیشرفت است؛ اما در ادامه به مرور کلی برخی از قابلیتهای مهم این پلتفرم بسنده میکنیم.
سیستم زیکِی رولآپ
سیستم زیکِی رولآپ (ZK-Rollup) یک تکنیک مقیاسپذیری لایه دوم است که IMX از آن برای اجرای هزاران تراکنش همزمان بهره میبرد. این سیستم از سال ۲۰۲۰ فعال بوده و IMX از آن جهت تسهیل تراکنشهای NFT در اتریوم استفاده میکند.
ارائه API
IMX این امکان را در اختیار توسعهدهندگان قرار میدهد که از API پلتفرم برای ساخت اپلیکیشنهای غیرمتمرکز خودکار و کاربرپسند استفاده کنند. به این شکل، آنها میتوانند بدون نیاز به پیکربندیهای بلاک چین، کتابخانههای جدید، زبانهای برنامهنویسی و قراردادهای هوشمند، نرمافزارهای خود را توسعه دهند و ویژگیهای مقیاسپذیری و منابع غنی IMX را هم در این نرمافزارها ادغام کنند.
نقش IMX در اکوسیستم توکنهای غیرمثلی
بازار IMX از پلتفرمها و صرافیهای مختلف در پروتکل اتریوم تشکیل شده است. این پلتفرم امکان تعاملپذیری و فعالیت مشترک این صرافیها و بازارها را در یک مکان واحد محقق میکند.
این یعنی پلتفرمها میتوانند بهعنوان پلتفرم میزبان عمل کنند، تراکنش انجام دهند و بدون نیاز به پیوندهای مختلف از یک پلتفرم واحد، با یکدیگر در ارتباط باشند. بازار IMX مشوقهای زیادی دارد. بهعنوان مثال:
- کاربران میتوانند بازارها و پلتفرمهای خاص خود را از طریق IMX توسعه دهند؛
- کاربران میتوانند در هنگام فروش داراییها در بازارهای ثانویه امتیاز وفاداری بهدست بیاورند؛
- توسعهدهندگان بر پروتکلهای فرانتاند (front-end) اپلیکیشنها یا پلتفرمهایی که میسازند مالکیت کامل دارند؛
- اپلیکیشنهای ساختهشده بر روی IMX نهتنها مقیاسپذیرند، بلکه این امکان را دارند که متناسب با نیازهای کاربر سفارشیسازی شوند؛
- کاربران میتوانند بدون نیاز به دانش عمیق درباره فناوری بلاک چین، اپلیکیشنهای غیرمتمرکز و صرافیهای امن کاربرپسندی بسازند که بدون وقفه و خلل کار کنند.
معرفی توکن IMX
توکن کاربردی IMX، موتور محرک پروتکل امیوتبل است. این توکن از نوع ERC-۲۰ بوده و از تولید NFTها در پروتکل لایه دوم اتریوم پشتیبانی میکند.
با استفاده از توکن IMX، کاربران میتوانند در تصمیمات آینده و پروتکلهای حاکمیتی در IMX مشارکت داشته باشند. قابلیت تأمین نقدینگی از طریق سهامگذاری و دریافت پاداش هم برای کاربران وجود دارد.
عرضه و توزیع IMX
معاملات NFTها بهعلاوه همکاریهایی که IMX در طول این مدت ایجاد کرده، در نهایت به ایجاد و توزیع ۲۰ میلیون توکن IMX در بازار ارزهای دیجیتال منتهی میشود. طبق وایت پیپر ارائهشده از سوی امیوتبل، این توکنها علاوه بر فروش خصوصی و عمومی در صرافیها، به توسعه اکوسیستم و توسعه پروژه نیز اختصاص خواهد یافت و بخشی از آن نیز به ذخایز بنیاد IMX تعلق میگیرد.
نحوه توزیع توکنهای IMX به صورت زیر است:
کاربرد توکنهای IMX
در ادامه، موارد استفاده توکن IMX را بیان میکنیم.
- کارمزدها: بابت هر معاملهای که در پروتکل امیوتبل انجام میدهید، باید ۲۰ درصد از کل کارمزد را بهصورت توکن IMX پرداخت کنید. برای این کار کافی است در کیف پولی که به قرارداد هوشمند این پلتفرم متصل کردهاید، مقداری IMX داشته باشید. در غیر این صورت، پروتکل بهصورت خودکار، ۲۰ درصد از کارمزد دریافتی از طریق اتر (ETH) را در بازارهای عمومی به توکن IMX تبدیل میکند.
- پروتکلهای حاکمیتی: اگر توکن IMX داشته باشید، واجد شرایط مشارکت در حاکمیت پروتکل IMX هستید. حق رأی شما به تعداد توکنهایتان بستگی دارد. این رايگیریها، بر روی پروپوزالهای پیشنهادی صورت میگیرد که اغلب حول موضوعاتی مثل چگونگی تخصیص توکنهای ذخیره، اعطای اعتبار به توسعهدهندگان، فعالسازی پاداشهای روزانه و تغییر نحوه عرضه توکنها ارائه میشوند.
- سهامگذاری: الگوریتم اجماع اثبات سهام هم روش جایگزینی برای کسب درآمد در IMX است. تمامی کارمزدهای پرداختشده در IMX مستقیماً به «استخر پاداشدهی سهامگذاران» منتقل شده و کاربران میتوانند با سهامگذاری توکنهای IMX خود بخشی از این پاداش را کسب کنند.
راههای به دست آوردن توکن IMX
برای به دست آوردن توکن IMX روشهای مختلفی وجود دارد. برخی از این روشها عبارتاند از:
- خرید مستقیم از صرافی
- مشارکت در برنامههای تشویقی IMX، مثل کمپینهای بازی
- سهامگذاری توکن برای دریافت توکنهای بیشتر
- انجام معاملات NFT، نگهداری NFT، سپردهگذاری NFT و ساخت اپلیکیشن در پلتفرم
در ادامه برخی از این روشها را با جزئیات بیشتری بررسی خواهیم کرد.
سهامگذاری توکن IMX
قابلیت سهامگذاری توکن IMX، چند ماه پس از راهاندازی این توکن فعال شد. توکنهای IMX که از طریق کارمزد از کاربران دریافت میشود (که در بخش قبلی توضیح دادیم)، به استخر پاداشدهی سهامگذاران (staking rewards pool) منتقل میشود. سپس توکنهای جمعآوریشده در این استخر، در فواصل منظم ماهیانه، بین تمامی افرادی که توکنهای IMX خود را در پروتکل امیوتبل ایکس سهامگذاری کردهاند، توزیع میشود.
پاداش هر کاربر، متناسب با میزان IMX استیکشده در ماه، نسبت به کل توکنهای IMX سهامگذاری شده است. برای اینکه IMX خود را سهامگذاری کنید، باید به یکی از دو روش زیر عمل کنید.
روش اول:
- توکنهای IMX را در لایه اول یا دوم اتریوم ذخیره کنید.
- طی ۳۰ روز اخیر، در رأیگیری یکی از پروپوزالهای حاکمیتی شرکت کنید.
روش دوم:
- یک یا چند NFT در امیوتبل ایکس داشته باشید.
- یک معامله NFT طی ۳۰ روز اخیر انجام داده باشید.
بازی برای کسب درآمد
بازیکردن به قصد کسب درآمد یکی از امکاناتی است که IMX برای اعطای پاداش به کاربران وفادار و تبلیغکنندگان پلتفرم خود در نظر گرفته است. شرکتکنندگان واجد شرایط، کاربرانی هستند که از ابتدا در این پلتفرم حضور داشته و نقش مؤثری را در پیشرفت IMX ایفا کردهاند. از نمونههای این افراد میتوان به دارندگان فعال NFT بازی Gods Unchained اشاره کرد.
کاربران میتوانند از طریق بازیکردن تا ۶۰۰,۰۰۰ توکن IMX به دست بیاورند. بخش «بازی برای کسب درآمد» دو قسمت دارد که کاربران میتوانند در آنها مشارکت کرده و پاداش بگیرند. اولین بخش در اختیار حامیان اولیه قرار میگیرد؛ یعنی کسانی که تا پیش از زمان تعیینشده و مقرر، NFT بازی Gods Unchained را تهیه کرده و آن را در کیف پول Immutable X خود نگهداری کرده باشند.
با این حال، بازیکنان برای بردن ۱۰۰,۰۰۰ توکن IMX که بین همه کاربران تقسیم میشود، باید هر سه مرحله زیر را پشتسر گذاشته باشند:
- آنها باید پیش از اتمام دوره آلفا، حداقل یک بار بازی Gods Unchained را انجام داده باشند؛
- باید پیش از اتمام دوره آلفا، کیف پول خود را به حساب Gods Unchained و حساب IMX خود متصل کرده باشند؛
- باید پیش از ۲۲ ژوییه ۲۰۲۱ (۳۱ تیر ۱۴۰۰) حداقل ۱ NFT بازی Gods Unchained را نگهداری کرده باشند.
بخش دوم، جوایز آلفا یا همان Alpha Rewards نام دارد و به تمامی شرکتکنندگان اعطا میشود. این جایزه شامل ۴۰۰,۰۰۰ توکن IMX است که پلتفرم بهصورت برابر بین اعضایی که این سه مرحله را پشتسر گذاشته باشند تقسیم میکند:
- بازیکن باید حداقل یک بار بازی Gods Unchained را انجام داده باشد؛
- باید کیف پول خود را به پلتفرم Immutable X متصل کرده باشد؛
- باید حداقل ۱ توکن Gods Unchained را در کیف پول IMX خود داشته باشد.
IMX و آینده NFTها
محبوبیت و پذیرش NFTها، ابتدا بهشکل غیرقابلتصوری افزایش یافت؛ اما پس از مدتی، بهصورت ناگهانی در بین دوستداران و توسعهدهندگان ارزهای دیجیتال افول کرد. همین اتفاق باعث شد که برخی از منتقدین، محبوبیت NFTها را تنها یک حباب بدانند. با این حال، برخی دیگر از آنها این کاهش استفاده را به مشکلات مقیاسپذیری رایج در بلاک چین اتریوم که در بالا هم به آنها اشاره شد مرتبط میدانستند.
پروتکل IMX برای حل همین مشکلات ابداع شده است. این پلتفرم قصد دارد ارتقا، توزیع و استفاده از NFTها را در بازار ارزهای دیجیتال تسهیل کند.
مدل پاداشمحور IMX باعث شده که ساخت و معامله NFT به یک فرایند تعاملیتر و جالبتر تبدیل شود؛ چون سازندگان و کلکسیونرهای هنر دیجیتال در فرایند ساخت و معامله NFTها مشارکت داده میشوند و اطمینان مییابند که تولیدکنندگان محتوا، NFTهای باارزشی خلق میکنند.
تیم IMX از اعضای شرکت امیوتبل تشکیل شده که تجربیات خوب و مؤثری در زمینه نوآوریهای بلاک چین و اعطای ارزش به NFTها دارند. اعضای اصلی این تیم سابقه حضور طولانی در اکوسیستم NFT و فناوری بلاک چین را در کارنامه خود دارند.
IMX با جذب بیش از ۱۵ میلیون دلار در دورههای مختلف تأمین سرمایه خود، سرمایه کافی برای ادامه مسیر پروژه را در اختیار دارد. برخی از سرمایهگذاران اصلی این پروژه شامل کوین بیس، نیروانا کپیتال (Nirvana Capital)، اپکس کپیتال (Apex Capital) و نسپرز (Naspers) هستند.
اگر به همه این موارد، همراهی این راهکار با بازی محبوب Gods Unchained را هم اضافه کنیم، متوجه میشویم که آینده درخشانی در انتظار این پروژه و کل اکوسیستم NFT است.
سخن پایانی
واضح است که با ظهور پروژههایی مثل IMX، آیندهای روشن و پیشرفتی شگرفت در انتظار اکوسیستم بلاک چین است. این ابتکارات باعث هموارشدن مسیر راهکارهای جدید مقیاسپذیری برای اکوسیستم ارزهای دیجیتال و NFTها خواهند شد.
اتکای این پروژه به مدلی که پیشتر اتریوم تنظیم کرده است، نشان از انسجام و هماهنگی در اکوسیستم بلاک چین دارد. این موضوع میتواند الهامبخش پروژهها و نوآوریهای آینده برای ساخت بنیانهای محکم بلاک چینی در جامعه دیفای باشد.