ارز دیجیتال سلسیوس (CEL) چیست؟ از پلتفرم آینده‌نگر تا ورشکستگی

سلسیوس نتورک یا همان شبکه سلسیوس با ارز دیجیتال آن، یعنی سل (CEL)، یک پلتفرم وام‌دهی بود که تحت مقررات کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده (SEC) فعالیت می‌کرد. این استارتاپ برای کاربران این امکان را فراهم می‌کرد که با سپرده‌گذاری ارزهای دیجیتال، سود دریافت کرده یا بر روی بلاک چین اتریوم با وثیقه‌گذاری ارزهای دیجیتال، وام بگیرند. سلسیوس در تابستان سال ۲۰۱۷، با هدف ارائه خدماتی شفاف و منصفانه بنیان گذاشته شد، اما در سال ۲۰۲۳ اعلام ورشکستگی کرد و همه صفحات و اپلیکیشن‌های خود را بست.

در این مطلب، می‌خواهیم ببینیم سلسیوس چیست و تاریخچه آن را بررسی کرده و به سراغ کارکرد و ویژگی‌های منحصربه‌فرد آن برویم. در نهایت ورشکستگی این شرکت و برنامه آینده آن را بررسی می‌کنیم.

شبکه سلسیوس چیست؟

پلتفرم وام‌دهی سلسیوس در سال ۲۰۱۷ تأسیس شد و عرضه اولیه (ICO) توکن این شبکه، یعنی CEL، در مارس ۲۰۱۸ اتفاق افتاد. سلسیوس رشد پرسرعتی را در این زمان تجربه کرد؛ به‌طوری‌که دارایی‌های آن در مارس ۲۰۲۱ به رقمی معادل ۱۰ میلیارد دلار رسید. سلسیوس به‌دنبال بود که با پرداخت سودهای با درصد بالا به سپرده‌های سرمایه‌گذاران خود، کاربران را به سمت این پلتفرم جذب کند. سلسیوس همچنین این فرصت را فراهم می‌کرد تا سرمایه‌گذاران بدون آن که نیاز باشد ارزهای دیجیتال خود را نقد کنند و با دریافت وام، کسب درآمدی به‌شکل دلار داشته باشند.

از توکن شبکه سلسیوس، که CEL نام دارد، برای پرداخت وام‌ها، اعطای پاداش‌ و انجام تمامی انواع روش‌های پرداخت‌ استفاده می‌شد.

بیشتر بخوانید: عرضه‌ اولیه‌ سکه (ICO) چیست؟

مؤسسان سلسیوس چه کسانی هستند؟

طبق گفتهٔ سایت شبکه سلسیوس (Celsius Network)، طرح اولیه سلسیوس توسط الکس ماشینسکی (Alex Mashinsky) و دنیل لئون (Daniel Leon) بر روی یک دستمال‌کاغذی در یک کافی‌شاپ کشیده شد! البته نام نیوک گلداشتین (Nuke Goldstein) نیز به‌عنوان هم‌بنیانگذار و مدیر فنی سلسیوس مطرح است. ماشینسکی نیز تا سال ۲۰۲۲ مدیرعامل سلسیوس بود اما در سپتامبر این سال و پس از متهم‌شدن به کلاهبرداری و فریب از این سمت استعفا داد.

البته سابقهٔ ماشینسکی بسیار فراتر از کار بر روی سلسیوس است. در اوت سال ۲۰۲۲ میلادی وال استریت ژورنال او را اینگونه توصیف کرد:

یک کارآفرین جسور و بی‌پروا که همواره ایده‌های بزرگی دارد. او از توسعه‌دهندگان اولیهٔ سیستم انتقال صدا ازطریق پروتکل اینترنت (VOIP) و همچنین بنیان‌گذار استارتاپ‌های مختلفی از جمله گراندلینک (Groundlink)، آربینت (Arbinet) و وویس اسمارت (VoiceSmart) است. ماشینسکی در دورانی که مدیرعامل سلسیوس بود، بطور هفتگی برنامه‌ای را در یوتیوب سلسیوس نتورک بصورت لایو با نام هرچه می‌خواهید از ماشینسکی بپرسید (Ask Mashinsky Anything) اجرا می‌کرد. او در آن معمولاً تیشرتی با شعاری جنجالی به تن داشت که بر روی آن نوشته شده بود: بانک‌ها دوست شما نیستند یا از بانک خاج شوید.

ویژگی‌های اصلی سلسیوس چیست؟

قبل از این که شرح دهیم که شبکه سلسیوس دقیقاً چگونه کار می‌کرد، ابتدا به ویژگی‌های اصلی و کلیدی این شبکه سلسیوس می‌پردازیم.

از ویژگی‌های اساسی شبکه سلسیوس، مکانیزم اجماع آن بود که به نام اثبات جامعه (Proof of Community) شناخته می‌شود. از شعارهای اصلی و همیشگی این شبکه تأکید بر شفافیت بود؛ به‌گونه‌ای که سلسیوس در وب‌سایت خود این‌چنین نوشته است:

اعتماد نکنید، بررسی و تحقیق کنید!

در همین راستا، سلسیوس با کمک تکنولوژی بازبینی کد با دانش صفر (ZKAudit) از محصولات شرکت هورایزن‌لبز (Horizon Labs)، بستری را فراهم کرده بود تا در هر لحظه، بدون‌نیاز به تکیه بر حسابرسی خارجی و بدون افشای اطلاعات مشتریانش، توانایی اثبات نقدینگی موجود این افراد را داشته باشد. بنابراین در دسامبر ۲۰۲۰، چینالیسیس ری‌اکتور (Chainalysis Reactor) اولین نهاد ثالثی بود که با انجام حسابرسی، وجود حدود ۳.۳۱ میلیارد دلار دارایی را از این مسیر تأیید کرد.

سلسیوس چگونه کار می‌کند؟

تا اینجا بررسی کردیم که شبکه سلسیوس چه اهدافی را دنبال می‌کرد و به چه دلیل یک نوآوری بزرگ در حوزه وام‌دهی با ارزهای دیجیتال به شمار می‌آمد. اکنون با نگاهی دقیق‌تر به کارکرد سیلسیوس نتورک نظر می‌اندازیم.

سلسیوس از اکانت‌ها و حساب‌‌هایی در خود شبکه و چندین صرافی تشکیل شده بود تا موجب کاهش مبادلات دارایی‌های کریپتویی به خارج از این سیستم شود. چهار عنصر اصلی در شبکه وجود داشت که اکوسیستم سلسیوس را تشکیل می‌داد: وام‌دهندگان، وام‌گیرندگان، پلتفرم سلسیوس و صرافی‌های خارجی.

• وام‌دهندگان: همان سپرده‌گذارانی هستند که بر روی دارایی‌های کریپتویی خود سود می‌گیرند.
• وام‌گیرندگان: معامله‌گران فعال در معاملات مارجین (Margin) هستند که به دنبال نفع‌بردن از موقعیت‌های اهرمی لانگ و شورت هستند.
• پلتفرم سلسیوس: بستر انجام معاملات، مدیریت ریسک و کارمزدهای معاملاتی است.
• صرافی خارجی: بسترهایی برای انجام معاملات و تأمین نقدینگی هستند.

شبکه سلسیوس چه کارهایی انجام می‌‌دهد؟

همان‌طور که قبل‌تر در این مقاله اشاره شد، در شبکهٔ سلسیوس، کاربران می‌توانستند با دریافت سود بر روی سپرده‌های خود به شکل ارزهای دیجیتال یا با گرفتن وام با پشتوانهٔ دارایی‌های کریپتویی خود، سود به دست بیاورند. این فرآیند به شرح زیر بود.

دریافت سود

سلسیوس معادل ۸۰ درصد از سودی را که با اعطای وام‌ها در پلتفرم خود بدست می‌آورد به سپرده‌گذاران پرداخت می‌کرد. این سیاست منجر به این موضوع می‌شود که نرخ‌های بازپرداختی، بسیار بالاتر از مشابه آن در بانک‌های سنتی باشد. سلسیوس به‌طور هفتگی نرخ پاداش‌های پرداختی به هر کاربر را اعلام می‌کرد و این سودها به‌صورت مرکب پرداخت می‌شدند. کاربران می‌توانستند با بیت کوین، اتریوم یا یو اس دی کوین (USDC) سپرده نگه داشته و پاداش خود را نیز به شکل همین ارزها دریافت کنند. همچنین در شرایطی که کاربران درخواست پاداش به شکل توکن CEL داشتند و یا بخشی از سپرده‌شان شامل این توکن می‌شد، سود بیشتری دریافت می‌کردند.

برای نمونه، اگر شما مقادیری بیت‌کوین سپرده‌گذاری کرده باشید، نرخ سود آن ۴.۷۴ درصد و در قالب همین ارز دیجیتال بوده و با استفاده از توکن CEL معادل ۶/۲ به‌شکل این توکن دریافت می‌کنید. نهایتاً پس از ۳۶۵ روز (یک سال) هم به‌میزان این نرخ تعیین‌شده پاداش خود را دریافت می‌کنید. البته این پاداش‌ها به‌صورت هفتگی پرداخت می‌شوند؛ یعنی در روز جمعهٔ هر هفته مقدار آن مشخص شده و در روز دوشنبه پرداخت می‌شود. پس به‌طور هفتگی حدود ۰.۹ درصد بیت‌کوین یا ۰.۱۲ درصد به شکل توکن CEL به شما پرداخت می‌شود و همچنین که این پرداخت‌ها به‌صورت سودی مرکب خواهند بود.

سلسیوس برای مدیریت وجوه سپرده‌گذاری‌شده از یک استخر وام‌دهی سهام (Lending Stake Pool) استفاده می‌کرد، به صرافی‌های خارجی وام اعطا کرده و سپس بهرهٔ دریافت‌شده را بین کاربران تقسیم می‌کرد. سلسیوس از سازوکار اثبات سهام اصلاح‌شده (Modified Proof of Stake) برای تعیین میزان سهم هر کاربر استفاده می‌کرد. بدین‌صورت که سود پرداختی به وام‌دهندگان تابعی از تعداد روزها و میزان وجوهی بود که در مکانیسم اجماع سلسیوس سپرده‌گذاری می‌شد.

دریافت وام

به‌طورکلی، افرادی که می‌توانستند از سلسیوس وام دریافت کنند به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• دستهٔ اول کاربران عمومی هستند؛ کاربرانی که ارزهای دیجیتال‌ خود را سپرده‌گذاری کرده و آن را وثیقه‌گذاری می‌کنند تا وام بگیرند.
• دستهٔ دوم معامله‌گران، تریدرها، سرمایه‌گذاران نهادی مانند صندوق‌های ثبت‌شده در کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) هستند. مطابق اطلاعات موجود در وب سایت پروژه، این نهادها موجودیت‌هایی هستند که حداقل میزان درآمد سالانه، میزان ثروت خالصی مشخص و یا گواهی‌های خاص داشته باشند. به‌علاوه، این افراد باید حداقل ۱۰ هزار دلار موجودی در حساب‌های خود در سلسیوس به‌جهت پوشش کارمزدها یا ضرر احتمالی داشته باشند.
• دسته سوم صرافی‌ها هستند، که ممکن است برای تسویهٔ معاملات به نقدینگی نیاز داشته باشند، از‌این‌رو، از استخر وام‌دهی سلسیوس وام دریافت می‌کنند.

بیشتر بخوانید: قصد دارید از دیفای وام بگیرید؟ ۳ تهدیدی که باید بدانید

مهم‌ترین ویژگی‌های شبکه سلسیوس چیست؟

هدف سلسیوس این بود که خدمات مالی را با شرایطی ارائه دهد که مؤسسات مالی سنتی از جمله بانک‌ها، این خدمات را ارائه نمی‌کنند؛ به این معنی که شرایط دریافت وام راحت‌تر شود و نرخ سود بیشتری برای سپرده‌ها و پس‌اندازها مدنظر قرار گیرد. همچنین انواع کارمزدهای بانکی و جریمه‌ها حذف و پاداش‌ها براساس الگوریتم‌های کامپیوتری پرداخت شود.

ویژگی بعدی، سرویس پرداخت سِل‌پی (Celpay) بود؛ با کمک این سرویس، کاربران در شبکه سلسیوس می‌توانستند توکن CEL را به سایر کاربران و بدون‌نیاز به پرداخت کارمزد انتقال دهند.

توکن سلسیوس (CEL) و توکنومیس آن

همان‌طور که اشاره کردیم توکن شبکه سلسیوس، یک توکن با استاندارد ERC-20 در شبکهٔ اتریوم و به نام CEL است. سپرده‌گذاری این توکن و یا دریافت پاداش‌ها با آن، برای کاربران نرخ سود بالاتری را به همراه داشت. همچنین این توکن، می‌تواند برای پرداخت بهرهٔ وام‌ها و کارمزدها در این شبکه استفاده شود. مزیت استفاده از توکن CEL برای وام‌گیرنده در تخفیف‌ها و کاهش نرخ بهرهٔ وام بود.

نگهداری توکن CEL، مزایای دیگری نیز برای کاربران داشت؛ برای مثال وضعیت کاربری آنها را به کاربر ویژه (VIP) تغییر می‌داد تا از امکانات ویژه‌ای مانند اولویت در دریافت پاسخ از پشتیبانی بهره‌مند شوند.

حال نگاهی به اقتصاد توکنی یا توکنومیکس (Tokenomics) CEL باتوجه به داده‌های کوین مارکت کپ (CMC) می‌اندازیم. تعداد کل توکن‌های CEL در پروژهٔ سلسیوس (Total supply) ۶۹۵,۶۵۸,۱۶۰ واحد بود. شبکه سلسیوس پس از خارج شدن از وضعیت ورشکستگی، در اردیبهشت ۱۴۰۳ بیش از ۹۴درصد از توکن‌های CEL، معادل ۶۵۲.۲ میلیون واحد، را که در اختیار خودش بود سوزاند. پس از این رویداد، عرضه در گردش سلسیوس که شامل توکن‌هایی می‌شود که در اختیار خود شبکه نیست به ۴۰.۶ میلیون واحد رسیده است.

توکن CEL در ماه می سال ۲۰۱۸ میلادی عرضه شد. ۴۰ درصد از عرضهٔ کل آن به پیش‌فروش (Presale) و ۱۰ درصد به فروش جمعی (Crowdsale) تعلق گرفت. ۲۷ درصد متعلق به خزانه سلسیوس بود و به اعضای تیم، شرکای تجاری و تبلیغ‌کنندگان پروژه نیز به‌ترتیب ۱۹، ۲ و ۲ درصد تخصیص داده شد.

کسب درآمد و وام‌دهی در شبکه سلسیوس

سلسیوس پس از ورشکستگی همه پلتفرم‌ها، صفحات و اپلیکیشن‌های خود را بست. اما در ادامه این مقاله برای آگاهی مخاطبان از مدل کسب درآمد در این پلتفرم، سازوکار آن را بررسی می‌کنیم. همان‌طور که گفته شد، بطور کلی دو راه برای کسب درآمد از سلسیوس وجود داشت؛ سپرده‌گذاری و کسب پاداش و دیگری دریافت وام از شبکه سلسیوس.

سپرده‌گذاری و کسب پاداش

ابتدا به‌سراغ سپرده‌گذاری می‌رویم؛ در ابتدا باید برنامهٔ سلسیوس را که برای هر دو سیستم‌عامل اندروید و iOS منتشر شده بود نصب می‌کردید. پس از ثبت‌نام کرده و ایجاد کیف پول، حساب کاربری خود را تأیید (Verify) می‌کردید. پلتفرم سلسیوس برای فعالیت کاربران را ملزم به احراز هویت هم کرده بود.

پس از احراز هویت باید از داخل برنامه با گزینهٔ دریافت (Receive)، ارزی را که قصد سپرده‌گذاری در آن را داشتید، انتخاب می‌کردید. آدرس کیف پول برای شما ارسال می‌شد تا پس از خرید این ارز در صرافی، آن را به این آدرس بفرستید. در نهایت فقط منتظر می‌ماندیدتا هر جمعه پاداش‌ها محاسبه شده و دوشنبه‌ها برای شما واریز شوند.

دریافت وام

در دریافت وام، قدم اول ایجاد و تایید حساب کاربری بود که قبل‌تر توضیح داده شد. اما پس از آن، باید به گزینه قرض‌گرفتن (Borrow) در برنامه بروید. سپس گزینه درخواست وام (Apply (for a Loan را انتخاب کنید. در مرحلهٔ بعد دو گزینه به شما نمایش داده می‌شود.

• استیبل کوین قرض بگیرید (Borrow Stablecoins): برای وام‌گرفتن در قالب استیبل کوین‌ این گزینه را انتخاب کنید. پس از درخواست، این فرآیند تا ۲۴ ساعت ممکن است به طول بیانجامد تا حساب کاربری شما در سلسیوس به میزان مبلغ وام شارژ شود.
• دلار قرض بگیرید (Borrow Dollars): برای دریافت وام در قالب دلار آمریکا این گزینه را باید انتخاب کنید. پس از این درخواست، مبلغ وام به حساب بانکی شما واریز خواهد شد.

در قدم بعدی، باید مبلغ وام را تعیین کرده و نوع وثیقه را انتخاب کنید. سپس، باید نرخ بهره وام‌تان را تعیین کنید. هرچه نرخ بهره بالاتر باشد، میزان وثیقه‌ای که نیاز دارید کمتر می‌شود. مرحلهٔ آخر نیز تعیین مدت‌زمان وام است، هرچه این بازه زمانی طولانی‌تر باشد، بهره بیشتر خواهد بود. همچنین اگر نوع وام دریافتی را در قالب دلار آمریکا انتخاب کرده باشید، مرحلهٔ بعدی ثبت اطلاعات بانکی شماست. در پایان، قوانین را باید مطالعه و تأیید کنید.

بیشتر بخوانید: وام گرفتن‌ در حوزه دیفای؛ توضیحی به زبان ساده

خرید و فروش سلسیوس (CEL)

برای خرید سلسیوس چند گزینه پیش روی شماست:

• خرید مستقیم از طریق صرافی‌های ایرانی
• تبدیل سایر ارزهای دیجیتال مانند بیت‌کوین یا اتریوم به سلسیوس در صرافی‌های خارجی

خرید از صرافی‌های ایرانی

یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای خرید سلسیوس، استفاده از صرافی‌های ایرانی است. کافی است در یک صرافی معتبر ایرانی که از ارز CEL پشتیبانی می‌کند، حساب کاربری ایجاد کنید و پس از احراز هویت، با استفاده از کارت بانکی یا سایر روش‌های پرداخت، اقدام به خرید نمایید.

خرید از صرافی‌های خارجی

خرید از صرافی‌های خارجی امروزه به دلیل تحریم‌های و محدودیت‌های بین المللی برای کاربران ایرانی دشوار شده است. به‌ویژه با اجباری‌شدن احراز هویت در بسیاری از صرافی‌های خارجی، هرلحظه احتمال مسدودشدن دارایی‌های کاربران ایرانی وجود دارد. اگر خواستید سلسیوس را از صرافی‌های خارجی بخرید، می‌تواند پول ریالی خود را در یک صرافی ایرانی به تتر (USDT) یا هر ارز دیجیتال دیگری تبدیل کنید. سپس، تتر خود را به یک صرافی خارجی انتقال داده و در آنجا آن را با سلسیوس مبادله کنید.

سریع‌ترین روش برای خرید سلسیوس

خرید سلسیوس یک راه بسیار ساده و سریع هم دارد. پیشنهاد ما به شما استفاده از قابلیت جدید انتخاب برای خرید و فروش انواع ارزهای دیجیتال است. با مراجعه به صفحه خرید سلسیوس می‌توانید مبلغ موردنظر خود را تعیین کنید. سپس، اطلاعات هویتی خود را مانند شماره ملی و شماره تلفن وارد کرده و در چند گام ساده با پرداخت مبلغ موردنظر، ارز دیجیتال سلسیوس را بخرید.

نکات مهم برای خرید سلسیوس

• حتماً از صرافی یا فروشنده معتبر خرید کنید تا در دام کلاهبرداران نیفتید.
• قبل از خرید، از نرخ لحظه‌ای قیمت سلسیوس مطلع شوید تا با قیمت مناسب خرید کنید.
• پس از خرید، حتماً سلسیوس‌های خود را در یک کیف پول امن نگهداری کنید.
• به خاطر داشته باشید که قیمت ارزهای دیجیتال نوسانات زیادی دارد و ممکن است دچار ضرر شوید.

توجه داشته باشید که شبکه سلسیوس دیگر به‌عنوان یک پلتفرم وام‌دهی و استیکینگ وجود ندارد. سلسیوس همه صفحات وب و اپلیکیشن‌های خود را بسته و ۹۴درصد از توکن‌های خود را سوزانده است. در حال حاضر، توکن‌های سلسیوس موجود در بازار فقط به‌عنوان یک توکن در شبکه اتریوم هستند و کاربرد دیگری ندارند.

ورشکستگی و سقوط سلسیوس!

تا به اینجای مقاله کامل توضیح دادیم که فرایند استفاده از سلسیوس به چه صورت بوده و چگونه می‌توان از آن بهره گرفت. اما باید در نظر داشته باشید که در وضعیت کنونی دیگر مانند گذشته، امکان استفاده از این سرویس وجود ندارد؛ چرا که در ژوییه سال ۲۰۲۲ میلادی این شرکت اعلام ورشکستگی کرد. اگر اکنون به سایت این شرکت سری بزنید، خواهید دید که تنها اطلاعاتی که در سایت وجود دارد، مربوط به اطلاعیه‌های آنها در خصوص ورشکستگی، فرایندهای حقوقی و چگونگی تسویه بدهی‌ها با مشتریان‌شان است.

در تاریخ ۱۳ ژوئن ۲۰۲۲، سلسیوس امکان برداشت از حساب را برای کاربران غیرفعال کرد. پیش از آن نیز زمزمهٔ مشکلات مالی سلسیوس در دنیای ارزهای دیجیتال به گوش می‌رسید، اما سلسیوس معمولاً، این خبرها را انکار کرده و یا حداقل درباره‌شان سکوت می‌کرد. سه روز قبل از این اتفاق، یعنی ۱۰ ژوئن ۲۰۲۲، ماشینسکی بصورت زنده در یوتیوب اعلام کرده بود که سلسیوس هیچ مشکل مالی نداشته و حتی نقدینگی زیادی برای پاسخ به درخواست‌های مشتریان در اختیار دارد.

سلسیوس در سال ۲۰۲۳ رسماً ورشکستگی خود را اعلام و در نظام قضایی آمریکا ثبت کرد. این پلتفرم، در اردیبهشت سال ۱۴۰۳ از قانون ورشکستگی خارج شد و برنامه خود را برای بازپرداخت سرمایه کاربران اعلام کرد. سلسیوس همچنین ۹۴ درصد از توکن‌های خود را سوزاند. این شبکه برنامه‌ای برای بازسازی خود در قالبی جدید و با نامی جدید دارد.

روند ورشکستگی شرکت‌های حوزهٔ ارزهای دیجیتال و اتفاقاتی از این قبیل، باید کاربران را هوشیار کند تا در سرمایه‌گذاری‌ها، بسیار دقیق و با بررسی‌های کامل عمل کنند. ورشکستگی یک کسب‌وکار در این صنعت، مانند هر صنعت دیگری، امری طبیعی است. حتی ممکن است مانند برخی اقتصاددانان، ورشکستگی‌ها را نشانهٔ خارج‌شدن خون کثیف از یک صنعت بدانیم. با این حال، به‌عنوان یک سرمایه‌گذار باید احتیاط کرد تا این زیان‌ها به کمترین شکل ممکن دامن‌گیر ما شوند.

سؤالات متداول

جمع‌بندی

شبکه سلسیوس تلاش کرد تا یک نوآوری بزرگ در حوزه وام‌دهی در ارزهای دیجیتال را ارائه کند. این پروژه تلاش داشت تا کاربران به‌راحتی بتوانند ارزهای دیجیتال خود را سپرده‌گذاری کرده و به شکلی منصفانه و جذاب از آن سود ببرند. سلسیوس همچنین سعی کرد تا فرایند وام‌دهی را تسهیل کند تا سرمایه‌گذارانی که نیاز به دریافت وام دارند، بتوانند راحت‌تر از این شبکه وام بگیرند.

با وجود این، شبکه سلسیوس نتوانست پایداری خود را حفظ کرده و درگیر مشکلاتی شد که آن را به سوی ورشکستگی سوق داد. البته باید نظاره‌گر بازار بود تا دید آیا این امکان وجود دارد که با حل مشکلات این مدل کسب‌وکار، استارتاپ‌هایی پایدارتر و امن‌تر ساخت یا نه.