تراکنش ارزهای دیجیتال چگونه انجام می شود؟

در این مقاله به بررسی روش انجام تراکنش ارزهای دیجیتال می پردازیم. در ابتدا اولین شبکه پرداخت برای ارز دیجیتال بیت کوین بود، اما با توجه به مشکل مقیاس پذیری، هر تراکنش حدود 10 دقیقه برای انجام به طول می انجامید. از این رو شبکه پرداخت ارز دیجیتال اتریوم با هدف رفع محدودیت مقیاس پذیری ایجاد شد.

با این حال این دو ارز دیجیتال هر کدام اهداف جداگانه ای را دنبال می کنند و قابل مقایسه با یکدیگر نیستند. امروزه شبکه های گسترده و متفاوتی ایجاد شده اند که همگی قصد رقابت با دو شبکه اصلی بلاک چین را دارند. اساس انجام این تراکنش ها مشابه یکدیگر می باشد که در ادامه به بررسی این موضوع و روش انجام تراکنش ها در دنیای ارزهای دیجیتال می پردازیم.

تراکنش ارزهای دیجیتال

هر تراکنشی که بخواهد در شبکه های غیرمتمرکز دیفای انجام شود، دارای سه مولفه اصلی می باشد: ورودی/مقدار/خروجی. برای درک بهتر مثالی می زنیم: فرض کنید فرد یک می خواهد مقداری ارز دیجیتال بیت کوین را به فرد دو واریز کند. برای انجام این کار ابتدا فرد یک، وارد کیف پول خود شده و آدرس کیف پول فرد دو را وارد می کند. این همان مولفه ورودی می باشد. سپس فرد یک مقداری که قصد واریزی دارد را وارد می کند(مولفه مقدار). در نهایت فرد یک تراکنش را تایید کرده و ارز دیجیتال بیت کوین انتقال می یابد. خروجی در واقع همان ارز دیجیتالی است که به کیف پول فرد دوم واریز شده است.

البته در مثال به ساده ترین شکل ممکن انجام تراکنش ارزهای دیجیتال را بیان کردیم. در واقع انجام تراکنش از طریق شبکه های تراکنش غیرمتمرکز با استفاده از قوانین و فرمول های پیچیده تری انجام می شود تا نقل و انتقال دارایی در بستر این شبکه به امن ترین شکل ممکن انجام شود. در ادامه به بررسی تخصصی تر این موضوع می پردازیم.

بررسی تخصصی انجام تراکنش ارزهای دیجیتال

کیف پول ارزهای دیجیتال انواع مختلفی دارد، از جمله نرم افزاری، کاغذی، سخت افزاری و… انواع این کیف پول ها از نظر امنیت، سرعت و امکانات باهم تفاوت های جزئی دارند؛ اما وجه تشابه تمامی آن ها وجود یک کلید عمومی 34 کارکتری و یک کلید خصوصی 64 کارکتری می باشد که این کلیدها، رشته ای از حروف و اعداد درهم می باشد.

کلید عمومی حکم همان شماره کارت حساب بانکی و کلید خصوصی حکم رمز کارت شما را دارد. تصور غلط در رابطه با ولت ها این است که همه فکر می کنند، ارزهای دیجیتال در داخل کیف پول ها ذخیره می شوند اما این چنین نیست، در واقع ولت ها فقط آدرس ارزهای دیجیتال را در خود ذخیره می کنند.

برای درک بهتر عملکرد کلید خصوصی و عمومی به مثال قبل باز می گردیم. فرد یک در واقع بعد از وارد کردن آدرس کیف پول فرد دو و مقدار ارز دیجیتال، با استفاده از کلید خصوصی خود تراکنش ارز دیجیتال را تایید کرده و به شبکه ارسال می کند. (این کلید خصوصی حکم امضای پای چک شما را دارد.)

وقتی این تراکنش به شبکه ارسال می شود، ماینرها به بررسی اطلاعات تراکنش می پردازند. ابتدا چک می کنند که مقدار ارز دیجیتالی که فرد یک وارد کرده است، در داخل کیف پول او وجود دارد یا نه. سپس بلاک های دیگر را چک می کنند تا در طی فرایند انجام این تراکنش، فرد یک دوباره این تراکنش را انجام ندهد. بعد از طی این مراحل، ماینرها تراکنش را تایید می کنند و اطلاعات آن را در یک بلاک ذخیره می کنند.(ماینرها بعد از انجام این مراحل و تایید تراکنش، پاداش دریافت می کنند.) 

از آنجایی که تمامی این تراکنش ها در شبکه های غیرمتمرکز انجام می شوند، لذا در صورتی که کلید خصوصی را وارد کنید و ماینری تراکنش شما را تایید و در بلاکی از بلاک چین ذخیره کند، دیگر این اطلاعات قابل ویرایش نیستند و نمی توان آن ها را تغییر داد. پس همیشه در هنگام انتقال دارایی به درستی آدرس گیرنده و مقدار را وارد کنید و حداقل یک بار اطلاعات ورودی را چک کنید.

شناسه تراکنش

بعد از اینکه ماینرها یک تراکنش را تایید می کنند و اطلاعات آن را در بلاکی از بلاک چین ذخیره می کنند. یک شناسه یا Transaction ID در اختیار انتقال دهنده قرار می دهند. این شناسه به اختصار، TXID گفته می شود و به منزله رسید بانکی می باشد. در واقع با استفاده از TXDI شما می توانید به طور کامل از وضعیت تراکنش خود مطلع شوید، حتی می توانید مشخصات ماینری که در شبکه تراکنش شما را انجام داده است نیز مشاهده کنید. علاوه بر این موارد شما می توانید از طریق TXDI: تاریخ، مبلغ، آدرس گیرنده و فرستنده، کارمزد، ارتفاع بلوک و تعداد تاییده های تراکنش خود را نیز مشاهده کنید.

در تمامی صرافی ها و کیف پول ها بعد از انجام تراکنش، TXID به طور خودکار در اختیار شما قرار می گیرد. در قسمت پیگیری تراکنش ها می توانید با وارد کردن TXID اطلاعات را دریافت کنید. (قسمت پیگیری تراکنش در تمامی پلفترم ها با تفاوت اندکی در نحوه دسترسی، وجود دارد.)

مدت زمان انجام تراکنش

در واقع بیشترین زمانی که برای انجام یک تراکنش صرف می شود مربوط به زمان لازم برای ذخیره اطلاعات تراکنش در یک بلاک می باشد. به طور مثال هم اکنون در شبکه بلاک چین ارز دیجیتال بیت کوین، حجم هر بلاک 1 مگابایت است. زمانی که شبکه بلاک چین بیت کوین خلوت باشد (تعداد تراکنش ها کم باشد.)، نه نتها کارمزد تراکنش کم تر است بلکه زمان انجام آن نیز می تواند به زیر 10 دقیقه نیز برسد.

اما زمانی که تعداد تراکنش ها زیاد باشد، ماینرها برای قرار دادن اطلاعات تراکنش در بلاکی که باز است، در صف انتضار قرار می گیرند تا بعد از پر شدن بلاک باز، بلاک جدیدی باز شود و بتوانند اطلاعات تراکنش را ذخیره کنند. گفتی است که در چنین شرایطی ممکن است مدت زمان انجام تراکنش به بالاتر از 12 دقیقه نیز برسد.

در بسیاری از صرافی ها و کیف پول ها در هنگام انجام تراکنش شما می توانید متناسب با درخواست خود، مقدار پاداش ماینرها را نیز مشخص کنید. بالطبع هر چه مقدار بیشتری پاداش برای ماینرها در نظر بگیرید، تراکنش شما زودتر انجام خواهد شد. توصیه می کنیم در هنگام انجام تراکنش مقدار پاداش را بگذارید در حالت پیش فرض بماند، اگر مقدار پاداش را کم کنید تا مثلا مقدار کمتری کارمزد پرداخت کنید، باعث می شود ماینری رغبت نکند تراکنش شما را تایید کند و حتی چند روز هم طول بکشد تا تراکنش شما انجام شود.

امروزه شبکه های مختلفی از بلاک چین به وجود آمده اند که شما می توانید متناسب با نیاز خود، از میان آن ها یکی را برای انتقال انتخاب کنید. اولین شبکه، بلاک چین ارز دیجیتال بیت کوین بوده است و بعد از بلاک چین ارز دیجیتال اتریوم با هدف افزایش سرعت ایجاد شد. امروزه شبکه هایی مثل بلاک چین ترون هستند که تراکنش ها را با سرعت باور نکردنی انجام می دهند.

(ERC20, TRC10, BEP,BSC)

تراکنش داخلی و خارجی ارزهای دیجیتال چیست؟

به طور مثال اگر بخواهید از کیف پول های داخل صرافی بایننس به یکدیگر، ارز دیجیتال انتقال دهید، این تراکنش، یک تراکنش داخلی محسوب می شود. اما اگر بخواهید از کیف پول لجر خود به کیف پول نرم افزاری تراست ولت، ارز دیجیتال انتقال دهید، یک تراکنش خارجی محسوب می شود.

در رابطه با تراکنش های داخلی، علاوه بر اینکه زمان انجام آن ها بسیار سریع می باشد، در اکثر موارد نیز کارمزد این نوع تراکنش ها صفر می باشد.

تراکنش های دورن و خارج از زنجیره

علاوه بر تراکنش های داخلی و خارجی، دسته ای از تراکنش ها نیز با نام تراکنش های درون زنجیره وجود دارد که برای انجام نیاز به تایید از طرف بلاک چین را دارند، این تراکنش ها فقط و فقط در صورتی که از طرف بلاک چین تاییده بگیرند، انجام می شوند. تراکنش های درون زنجیره ای در لحظه انجام می شوند اما در صورت شلوغی شبکه این تراکنش ها باید منتظر باشند تا ماینر یا نود آن ها تاییده را از طرف بلاک چین بگیرند. 

تراکنش های خارج از زنجیره نیز برای انتقال دارایی از یک شبکه به شبکه دیگر انجام می شوند و معمولا برای انتقال مبالغ بالا، مورد استفاده قرار می گیرند. در تراکنش خارج از زنجیره، به دلیل اینکه بلاک چین دخالتی ندارد، کارمزد خاصی نیز به ماینرها تعلق نمی گیرد و این تراکنش ها به سرعت انجام می شوند.

جمع بندی: تراکنش ارزهای دیجیتال دارای سه مولفه ی ورودی، مقدار و خروجی می باشند. مراحل انجام یک تراکنش به این صورت می باشد که ابتدا شما آدرس مقصد را به عنوان ورودی در پلتفرم وارد می کنید، سپس با وارد کردن کلید خصوصی تراکنش را از سمت خود تایید می کنید.

این تراکنش به شبکه ارسال می شود و ماینری مسئول تایید و ذخیره اطلاعات تراکنش را در بلاکی از بلاک چین را بر عهده می گیرد. مدت زمان انجام و کارمزد تراکنش ها بسته به شلوغی شبکه متفاوت می باشد. با استفاده از شناسه یا TXID می توانید تراکنش های تایید شده خود را بررسی کنید. تراکنش ها به چهار دسته، داخل و خارج از زنجیره، تراکنش داخلی و خارجی تقسیم می شوند.