رپد توکن چیست؟ بررسی انواع و کارکرد Wrapped Token ها

می‌دانیم که برخی از بلاک چین‌های جدید مانند پولکادات (Polkadot) در‌ اصل برای حل مشکل تعامل‌پذیری ساخته شده‌اند؛ اما همچنان شاهد این هستیم که به راهکاری برای برقراری ارتباط بین شبکه‌های بزرگ و قدیمی‌تری همچون بیت کوین و اتریوم نیاز داریم. هدف از ساختن رپد توکن‌ (Wrapped Token) نیز دقیقاً همین است.

در این مقاله، قصد داریم رپد توکن یا توکن‌ رپد یا به‌عبارتی توکن رپ‌ شده و کاربردشان را بررسی و انواع آن‌ها را معرفی کنیم تا بدانید که این توکن‌های خاص چه هستند و چه کاری انجام می‌دهند. پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.

رپد توکن چیست؟

رپد توکن (Wrapped Token)، ارز دیجیتالی است که ارزش آن به ارز دیجیتال یا دارایی فیزیکی اصلی دیگری مانند طلا و سهام و املاک پیوند خورده است. توکن‌های یادشده برای این منظور به وجود آمده‌اند که قابلیت استفاده در پلتفرم‌های دیفای را داشته باشند. دارایی اصلی درون فضای ذخیره دیجیتال، پیچیده یا اصطلاحاً «رپد» می‌شود و توکنی جدید برای تبادل در پلتفرم‌های دیگر به وجود می‌آید.

توکن‌های رپد امکان به‌کارگیری دارایی‌های غیربومی در بلاک چین‌ها و ایجاد پل یا رابط بین شبکه‌ها و تعامل‌پذیری در فضای ارزهای دیجیتال را فراهم می‌کنند. این توکن‌ها می‌توانند نماینده هرچیزی باشند؛ ازجمله آثار هنری و کلکسیونی، کالاها، دارایی‌‌های دیجیتال، سهام، اوراق، ارزهای فیات و املاک و مستغلات. ازآنجاکه توکن‌های رپد به دارایی دیگری پیوند خورده‌اند، باید تحت مدیریت نهادی حضانتی باشند که دارایی‌ها را رپ و آن‌رپ می‌کند. به‌بیان دیگر، این نهادها هستند که پیوند توکن‌ها با دارایی‌ها را برقرار یا لغو می‌کنند.

رپد بیت کوین (Wrapped Bitcoin) با نام اختصاری wBTC اولین توکن رپد بیت کوین بود که ازطریق قراردادهای هوشمند در بلاک چین اتریوم به کار گرفته شد. رپد بیت کوین، تنها توکن رپد موجود نیست و توکن‌های رپد دیگری وجود دارند که بیشتر شامل دارایی‌های سازگار با استاندارد ERC-۲۰ اتریوم و BEP-20 بایننس اسمارت چین هستند.

جالب است بدانید با اینکه توکن‌های ERC-20 در پلتفرم اتریوم ساخته می‌شوند، ازآنجاکه اتر پیش از آن‌ها توسعه پیدا کرده است، با آن‌ها سازگار نیست. پس اتر هم درست مثل بیت کوین برای سازگاری با سایر توکن‌های ERC-20 باید رپد شود؛ به همین دلیل، نسخه‌ای توکنیزه‌شده از اتر روی پلتفرم اتریوم ایجاد شده است. بلاک چین‌های دیگری مانند کاردانو و پولکادات و سولانا با هدف تسهیل دسترسی به اپلیکیشن‌های دیفای در حال آزمایش توکن‌های رپد هستند.

از پروژه‌های جدیدتر این حوزه می‌توان به bLuna اشاره کرد. bLuna درحقیقت نسخه رپد توکن لونا متعلق به شبکه ترا (Terra) است که می‌تواند آزادانه معامله شود یا به‌‌عنوان وثیقه در پروتکل‌های ترا استفاده شود. ترا پلتفرمی بلاک چینی است که از استیبل کوین‌ها برای ایجاد سیستم پرداخت جهانی غیرمتمرکز استفاده می‌کند.

انواع رپد توکن ها

حالا که متوجه شدیم توکن‌های رپد چه کاربردی دارند، می‌توانیم به انواع این توکن‌ها اشاره کنیم و با آن‌ها آشنا شویم. انواع توکن‌های رپد عبارت‌اند از:

• توکن‌های رپد برداشت نقدی (Cash-settled): توکن‌هایی که قابلیت تبدیل به دارایی پایه خود را ندارند.
• توکن‌های رپد برداشت غیرنقدی (Redeemable): توکن‌هایی که به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند توکن رپد را با دارایی اصلی مبادله و معاوضه کنند.
• NFTهای رپد: همه توکن‌های غیرمثلی (NFT) تابع استاندارد یکسانی نیستند. هر NFT برای خود API یا رابط برنامه‌نویسی مستقلی تعریف می‌کند که از آن برای ساخت و ارسال توکن و نمایش متاداده‌ها استفاده می‌شود. رایج‌ترین استاندارد برای NFT، استاندارد ERC-721 است که اولین‌بار بازی معروف کریپتوکیتیز (CryptoKitties) از آن استفاده کرد و پس از آن به‌ قالبی برای پروژه‌های بعدی تبدیل شد. NFTهای رپد امکان تعامل NFTها با یکدیگر یا وثیقه‌گذاری در پلتفرم‌های دیگر را در‌ اختیار کاربران قرار می‌دهند.

رپد توکن چگونه کار می‌کند؟

نهاد حضانتی بنابه‌درخواستِ صرافی‌هایی مثل ایرسواپ (Airswap)، کوین‌لیست (CoinList)، آوی (AAVE)، زیروایکس (0x) و میکر (Maker) روی پلتفرم مشخصی مثل اتریوم مقدار معینی از توکن‌های رپد را ایجاد می‌کند. در فرایندی مشابه، وقتی توکن رپد نیازمند تبدیل به دارایی اصلی یا کوینی مثل بیت کوین باشد، کاربر از نهاد حضانتی درخواست آزادسازی توکن از محل ذخایر را خواهد کرد. به‌زبان ساده، ‌به‌ازای هر wBTC موجود یک واحد از دارایی اصلی (مثلاً بیت کوین) وجود دارد که نهاد حضانتی آن را نگه می‌دارد.

با‌ این حال، فرایند ساخت و مدیریت توکن‌های رپد در فضای ارزهای دیجیتال یک مشکل عمده دارد و آن این است که باید به نهاد حضانتی برای نگه‌داری وجوه اعتماد کرد. این اعتماد و نگه‌داری دارایی‌ها به‌دست واسطه یا شخص ثالث، با آرمان‌های اکوسیستم آزاد و غیرمتمرکز در تضاد است. بااین‌همه، وجود این واسطه نیازی ضروری است؛ چون تریدرها نمی‌توانند به‌تنهایی از توکن‌های رپد برای تراکنش‌های میان‌زنجیره‌ای استفاده کنند. با‌ این حال، فناوری به‌سرعت در حال تکامل و گسترش است و شاید در آینده نزدیک گزینه‌های غیرمتمرکزی را برای انجام این کار شاهد باشیم.

رپد بیت کوین؛ معروف‌ترین نمونه توکن‌های رپد

اولین پروتکل رپد بیت کوین (Wrapped bitcoin) کارش را از ژانویه ‌۲۰۱۹ آغاز کرد. پروتکل مذکور با این هدف تولید شد که قابلیت و نقدینگی بیت کوین را با انعطاف‌پذیری توکن‌های ERC-20 ترکیب و از آن در شبکه اتریوم استفاده کند.

در‌حالی‌که خود بیت کوین قابلیت استفاده در تراکنش‌های دیفای را ندارد، رپد بیت کوین می‌تواند جایگزین دارایی اصلی شود و در اکوسیستم دیفای یا هر اپلیکیشن غیرمتمرکز دیگری در شبکه اتریوم به‌کار رود.

با رشد دیفای که حالا میلیاردها دلار پول را وارد حوزه وام‌دهی و آپشن و مشتقات کرده است، وجود چنین توکنی ضروری بود. تقاضا برای استفاده از بیت کوین در دیفای به‌عنوان دارایی مبنا به‌‌حدی زیاد بود که انجام چنین کاری عملاً الزامی به نظر می‌رسید.

رپد بیت کوین پدیده بسیار مهمی در دنیای ارزهای دیجیتال است. قیمت این توکن با بیت کوین اصلی برابری می‌کند؛ اما جنبه کاربردی آن برجسته‌تر است و امکان به‌کارگیری بیت کوین برای امور دیگری مثل دیفای را افزایش می‌دهد.

به‌زبان ساده، کسی که بیت کوین دارد، می‌تواند با اتصال کیف پول خود به پلتفرمی غیرمتمرکز از‌طریق قراردادهای هوشمند، بیت کوین خود را به‌صورت وام واگذار و سود ثابت سالانه‌ای دریافت کند.

وام‌گیرنده نیز در همان حال می‌تواند از ارز دیجیتال خود به‌عنوان وثیقه استفاده کند تا درصورت ناتوانی در بازپرداخت وام، وثیقه به‌صورت خودکار به کیف پول وام‌دهنده واریز شود.

وام‌دهندگان با استفاده از این نوع تأمین مالی، حتی در بازارهای نزولی نیز که ارزش دارایی افت می‌کند، می‌توانند سود دریافت کنند.

سؤالات متداول

رپد توکن یا توکن‌ رپد دارایی‌های نوظهوری هستند و هنوز اطلاعات زیادی از آن‌ها در دسترس نیست. ازاین‌رو، ممکن است پرسش‌های بی‌پاسخ زیادی درباره این دارایی‌ها وجود داشته باشد. در ادامه، سه پرسش مهم درباره توکن‌های رپد مطرح می‌کنیم و به آن‌ها پاسخ می‌دهیم.

جمع‌بندی

در این مقاله، تلاش کردیم رپد توکن ها یا توکن‌های رپد را بررسی کنیم و به انواع و کاربردهای آن‌ها نگاهی بیندازیم. با مطالعه این مقاله، متوجه شده‌اید که توکن‌های رپد برای افزایش تعامل‌پذیری بلاک چین‌های مختلف بسیار مهم هستند. با استفاده از توکن‌های رپد، می‌توان از دارایی یا کوین خاصی در پلتفرم‌های دیگر استفاده کرد و محدودیت‌ها را از میان برداشت. اگرچه بلاک چین‌های جدیدی وجود دارند که با قابلیت تعامل‌پذیری ساخته شده‌اند، شبکه‌های مهم و پرکاربردی نظیر بیت کوین و اتریوم از این قابلیت بهره نمی‌برند و مستلزم راهکارهای نوینی مثل توکن رپد هستند.

رپد بیت کوین از اولین نمونه‌های توکن‌های رپد بود که توانست تحول جدیدی در این صنعت ایجاد کند. رپد بیت کوین کاری کرد که بیت کوین بتواند به پلتفرم‌های دیگر نیز وارد و برای تأمین مالی و وام‌دهی و بسیاری از اهداف دیگر به‌کار گرفته شود. درمجموع، باید بگوییم که توکن‌های رپد به‌سرعت در حال گسترش هستند و اعضای جامعه ارزهای دیجیتال باید توجه ویژه‌ای به آن‌ها نشان دهند.