توکن سازی املاک زمانی اتفاق می افتد که یک ملک مستغلات یا جریان های نقدی آن به عنوان یک توکن بلاک چین برای افزایش نقدینگی، ساده کردن فرآیندها و فعال کردن مالکیت دیجیتال نشان داده می شود. به طور کلی استفاده از فناوری بلاک چین برای توکن سازی املاک، مستلزم استفاده از توکنهای غیرقابل تعویض (NFT) یا توکن های قابل تعویض، بسته به هدف و آنچه که توکن سازی می شود، دارد. به گفته کیپیامجی، «توکنسازی برای صاحبان یک دارایی واحد یا پرتفوی کوچکی از داراییها ایدهآل است زیرا به دلیل کاهش قابل توجه زمان و هزینه، به سرمایهگذاران حق مشارکت در مالکیت و معاملات ثانویه بعدی را میدهد.»
توکن سازی املاک چیست؟
توکنسازی املاک (Real Estate Tokenization) به فرآیندی گفته می شود که در آن دارایی های ملکی به توکن های دیجیتالی تبدیل می شوند که بر بستر بلاک چین قابل معامله هستند. در این روش، مالکیت یک ملک به بخشهای کوچک تر تقسیم شده و هر بخش به صورت یک توکن دیجیتالی قابل خرید و فروش است. این فناوری، امکان سرمایهگذاری در املاک را برای افرادی که توانایی خرید یک ملک کامل را ندارند، فراهم میکند.
مزایای توکن سازی املاک
- دسترسی بیشتر: سرمایه گذاران می توانند با سرمایه کم، در پروژه های ملکی بزرگ مشارکت کنند.
- نقدینگی بیشتر: توکن ها به راحتی قابل معامله در پلتفرمهای بلاک چین هستند که به افزایش نقدینگی بازار کمک میکند.
- شفافیت: استفاده از بلاک چین، شفافیت در مالکیت و معاملات را تضمین میکند.
- سرعت و کارآمدی: فرآیند معاملات ملکی که معمولاً زمان بر است، با استفاده از بلاک چین سریعتر انجام می شود.
- کاهش هزینه ها: حذف واسطه ها و کاهش هزینه های مرتبط با معاملات سنتی.
چالش های توکن سازی املاک
- مسائل قانونی و نظارتی
- امنیت سایبری و هک شدن پلتفرم ها
- پذیرش عمومی و آموزش کاربران
- این فناوری به ویژه در بازارهای بزرگ و پیچیده مثل املاک تجاری و پروژه های توسعهای کاربرد دارد و می تواند بازار املاک را متحول کند.
نحوه کار توکن سازی املاک
به طور کلی، توکن سازی املاک مستلزم آن است که بین دارایی دیجیتال و دارایی فیزیکی زیربنایی یک پیوند محکم و با حداقل اعتماد وجود داشته باشد. Chainlink یک پلتفرم خدمات وب 3 است که از توسعه دهندگان و کارآفرینان با هدف پر کردن شکاف بین بلاک چین و دارایی های دنیای واقعی (مانند املاک و مستغلات) با ارائه بهترین ابزارهای ارتباطی پشتیبانی می کند.
در واقع توکن سازی املاک به فرآیندی گفته می شود که طی آن مالکیت یک ملک به توکن های دیجیتال تقسیم می شود و این توکن ها بر بستر بلاک چین قابل خرید و فروش هستند. این فرآیند شامل مراحل زیر است:
1. انتخاب ملک و ارزیابی آن
- ملک مورد نظر انتخاب می شود: این ملک میتواند یک آپارتمان، خانه، زمین یا حتی پروژه ای در حال ساخت باشد.
- ارزیابی ارزش ملک: برای تعیین قیمت هر توکن، ارزش کلی ملک توسط کارشناسان تعیین می شود.
2. تعیین ساختار توکن سازی
- مالکیت کامل یا جزئی: تصمیم گرفته می شود که آیا توکن ها مالکیت کامل ملک را نشان دهند یا فقط سهمی از درآمد (مثل اجاره) یا ارزش ملک را.
- تقسیم ملک به توکن ها: ارزش ملک به تعداد مشخصی توکن تقسیم می شود. برای مثال، اگر ارزش ملک 1,000,000 دلار باشد و 1,000 توکن ایجاد شود، هر توکن نماینده 1,000 دلار از ارزش ملک خواهد بود.
3. ایجاد قرارداد هوشمند
- ایجاد قرارداد هوشمند روی بلاک چین: قرارداد هوشمند اطلاعات مربوط به توکن ها (مثل قیمت، حقوق مالکیت و شرایط معامله) را ذخیره و مدیریت میکند.
- انتخاب بستر بلاک چین: معمولاً بلاک چینهایی مثل اتریوم یا بایننس اسمارت چین برای ایجاد و مدیریت توکن ها استفاده می شوند.
4. عرضه توکن ها (Token Offering)
- عرضه اولیه توکن ها (ITO): توکنها برای سرمایه گذاران عرضه می شوند. این فرآیند شبیه به عرضه اولیه سهام (IPO) است.
- پلتفرم های معاملاتی: توکن ها در پلتفرم های معاملاتی دیجیتال (مثل صرافی های غیرمتمرکز یا پلتفرم های خاص توکن سازی املاک) قرار میگیرند.
5. خرید و فروش توکن ها
سرمایهگذاران میتوانند توکن ها را خریداری کرده و مالک بخشی از ملک شوند. این توکن ها در هر زمانی در بازارهای ثانویه به فروش می رسند و نقدینگی بیشتری برای دارایی ایجاد میکنند.
6. مدیریت حقوق و درآمدها
- درآمدها: اگر ملک اجاره داده شود، درآمد اجاره به صورت خودکار بین دارندگان توکن توزیع میشود.
- افزایش ارزش: اگر ارزش ملک افزایش یابد، ارزش توکنها نیز افزایش پیدا میکند.
- ثبت مالکیت: تمام تراکنش ها و مالکیتها در بلاک چین ثبت شده و شفافیت کامل دارند.
مثال ساده
فرض کنید صاحب ملکی به ارزش 500,000 دلار هستید، شما تصمیم میگیرید آن را توکنسازی کرده و 1,000 توکن ایجاد کنید. هر توکن معادل 500 دلار خواهد بود. سرمایهگذاران می توانند با خرید این توکن ها، مالک بخشی از ملک شوند، بدون اینکه نیاز به خرید کل ملک داشته باشند. این مدل نه تنها به مالک کمک میکند تا سرمایه گذاری بیشتری جذب کند، بلکه به سرمایهگذاران کوچک امکان ورود به بازار املاک را می دهد.
نمونه های توسعه توکن سازی املاک و مستغلات
- Aspen Digital: شرکتی که سهام توکن شده هتل St. Regis Aspen را ارائه می دهد. سرمایه گذاران می توانند AspenCoins را خریداری کنند که نشان دهنده مالکیت هتل لوکس است. Aspen Digital با توکن کردن اموال، راه جدیدی را برای مشارکت در بازار املاک و مستغلات به سرمایه گذاران ارائه می دهد.
- Harbor: هاربر یک پلتفرم بلاک چین برای توکن سازی املاک و مستغلات است که با موفقیت املاکی مانند The Hub در سانفرانسیسکو و The Regal را توکن کرده است. با استفاده از فناوری بلاک چین، هاربر به این اموال اجازه داد و ستد در بازار ثانویه را می دهد و نقدینگی را برای سرمایه گذاران فراهم می کند.
- Propine: یک شرکت مستقر در سنگاپور متخصص در اوراق بهادار دیجیتال، چندین دارایی املاک از جمله املاک مسکونی و ساختمان های تجاری را توکن کرده است. این شرکت انطباق با مقررات را تضمین می کند و ورود سرمایه گذاران به بازار املاک و مستغلات را تسهیل می کند.