فلیپنینگ چیست؟ بررسی کامل Flippening ارز دیجیتال و کاربرد شاخص آن

صنعت ارزهای دیجیتال چنان با گل سرسبد خود بیت کوین شناخته شده که باور این‌ موضوع که روزی این ارز دیجیتال به رتبه دوم تنزل پیدا کند، بسیار دشوار است. از زمان راه‌اندازی رسمی بیت کوین در سال ۲۰۰۹ تاکنون، هیچ رمزارزی موفق نشده است ازنظر ارزش بازار از آن پیشی بگیرد. بااین‌حال، این موضوع ممکن است روزی تغییر کند؛ طی رویدادی که از آن به‌عنوان فلیپنینگ یاد می‌کنند. حال فلیپنینگ چیست؟

به‌زبان ساده، فلیپنینگ رویدادی است که در آن، اتریوم ازنظر ارزش بازار از بیت کوین پیشی خواهد گرفت و به ارز شماره‌یک جهان تبدیل خواهد شد. آیا این رویداد اتفاق خواهد افتاد؟ احتمال وقوع آن چقدر است؟ اگر اتفاق بیفتد، چه تأثیری بر بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال خواهد گذاشت؟ اگر کنجکاوید پاسخ این پرسش‌ها را درباره Flippening ارز دیجیتال بدانید، این مطلب را از دست ندهید.

فلیپنینگ چیست؟

فلیپنینگ (Flippening) سناریویی فرضی است که ماکسیمالیست‌های اتریوم آن را مطرح کرده‌اند و مفهومش این است که در آینده، اتریوم ازنظر ارزش کل بازار، بیت کوین را پشت‌سر خواهد گذاشت.

بیت کوین از زمان راه‌اندازی‌اش در سال ۲۰۰۹ تاکنون، ارزش بازار خود را حفظ کرده و در جایگاه برترین ارز دیجیتال جهان ایستاده است. درواقع، دامیننس (سلطه) بیت کوین تا سال ۲۰۱۵ بیش از ۹۹درصد بود و هیچ ارزی نمی‌توانست با آن رقابت کند. باوجوداین‌، قیمت این ارز دیجیتال در این سال‌ها افزایش یافته است؛ اما دامیننس آن کاهش درخورتوجهی پیدا کرده و در زمان نگارش این مقاله، روی ۴۲.۱درصد قرار دارد.

اصطلاح فلیپنینگ در ژوئن‌۲۰۱۷ مطرح شد؛ زمانی‌که چیزی نمانده بود اتریوم ازنظر ارزش بازار بالاتر از بیت کوین قرار بگیرد. در آن زمان، دامیننس اتریوم ۳۱درصد بود و بیت کوین ۳۸درصد بازار را در‌اختیار داشت.

در طول دوره صعودی سال ۲۰۱۷، انعطاف‌پذیری اتریوم به‌دلیل فراهم‌کردن بستری برای ایجاد برنامه‌های کاربردی براساس قراردادهای هوشمند، در کانون توجه قرار گرفت. این موضوع هجوم نقدینگی به بازار اتریوم را در پی داشت؛ بنابراین، به افزایش شدید قیمت آن انجامید.

تا اواسط سال ۲۰۲۲، اندازه بازار بیت کوین با ۵۷۵میلیارد دلار، بیش از دو برابر اندازه بازار اتریوم با تقریباً ۲۲۰میلیارد دلار بود. در‌حال‌حاضر، این مقدار به‌ترتیب به ۴۰۰میلیارد دلار و ۱۸۰میلیارد دلار رسیده است.

نکته مهم این است که برای وقوع رویداد فلیپنینگ، لزومی ندارد قیمت اتریوم حتماً بیشتر از قیمت بیت کوین باشد؛ زیرا ارزش بازار از ضرب تعداد کل ارزهای در‌گردش در قیمت هر واحد آن محاسبه می‌شود. حال چطور باید میزان احتمال وقوع این رویداد را پیگیری کرد؟ این‌جاست که شاخص فلیپنینگ وارد می‌شود. درادامه، درباره کاربرد شاخص فلیپنینگ بیشتر صحبت خواهیم کرد.

شاخص فلیپنینگ چیست و چه کاربردی دارد؟

شاخص فلیپنینگ میزان احتمال وقوع این رویداد را براساس برتری ارزش بازار این دو ارز دیجیتال پیگیری می‌کند. در زمان نوشتن این مقاله، این شاخص ۴۴.۶درصد است. همچنین، دامیننس ارزش بازار بیت کوین روی ۴۱.۷درصد و دامیننس اتریوم روی ۱۸.۸درصد قرار دارد.

فراموش نکنید که این شاخص برای پیگیری این رویداد صرفاً ارزش بازار را در نظر نمی‌گیرد و عواملی مانند حجم تراکنش و آدرس‌های فعال را هم بررسی می‌کند. هرچه این شاخص به عدد ۱۰۰ نزدیک‌تر باشد، احتمال وقوع فلیپنینگ بیشتر می‌شود.

آشنایی با سازوکار فلیپنینگ

ارزش بازار یا مارکت کپ هر ارز دیجیتال به ارزش کل آن اشاره می‌کند. درست مانند شرکتی سهامی که ارزش بازار آن از ضرب کل تعداد سهام شرکت در قیمت هر سهم به‌دست می‌آید، برای محاسبه ارزش بازار ارز دیجیتال هم تعداد واحدهای درگردش آن را در قیمت هر واحد (برمبنای دلار آمریکا یا یورو) ضرب می‌کنیم.

بنابراین در این معادله، دو مؤلفه داریم که درهم ضرب می‌شوند. از‌این‌رو، افزایش هریک از این دو مؤلفه کل ارزش را افزایش می‌دهد:

مؤلفه اول: قیمت هر واحد

درصورتی‌که قیمت اتر سریع‌تر از بیت کوین رشد کند یا عملکرد آن در طول زمان از بیت کوین بهتر باشد (حتی با وجود کاهش قیمت هر دو)، احتمال رخ‌دادن فلیپنینگ افزایش می‌یابد.

مؤلفه دوم: کل کوین‌های درگردش

همراه با قیمت هر اتر، اگر افزایش عرضه آن نیز سریع‌تر از بیت کوین باشد، بازهم ارزش کل اتریوم افزایش می‌یابد و ممکن است به فلیپنینگ منجر شود. اتریوم سقف عرضه ندارد؛ بنابراین، ازطریق پاداش‌هایی که به سرمایه‌گذارانی که کوین‌های خود را سهام‌گذاری کرده‌اند پرداخت می‌کند، می‌تواند عرضه در‌گردش خود را افزایش دهد.

درست است که قفل‌کردن اترهای سهام‌گذاران و مکانیسم سوزاندن کل عرضه درگردش اتر را کاهش می‌دهد، کمیابی و درنتیجه قیمت آن در طول زمان افزایش خواهد یافت. درمقابل، سقف بیت کوین ۲۱میلیون واحد است که در سال ۲۰۴۰ به آن خواهد رسید. افزایش ملایم عرضه بیت کوین در چند دهه آینده، می‌تواند ارزش کل آن را در حال افزایش نگه دارد و از سقوط احتمالی آن جلوگیری کند.

سایر معیارهای مؤثر بر فلیپنینگ چیست؟

معیارهای دیگری هم وجود دارند که باید در نظر گرفته شوند. برای مثال، اتریوم در اکتبر‌۲۰۲۲ تعداد تراکنش‌های بسیار بیشتری از بیت کوین داشت (چیزی در‌حدود ۵۰۰درصد). درزمینه کارمزد تراکنش‌ها نیز اتریوم جلوتر از بیت کوین است. در حجم تراکنش‌ها، بیت کوین در دوره صعودی سال ۲۰۲۱ از اتریوم پیشی گرفت؛ اما دوباره عقب‌نشینی کرد.

سایر معیارهایی که در آن‌ها اتریوم نتوانسته است از بیت کوین پیشی بگیرد، عبارت‌اند از:

• حجم معاملات
• جست‌وجو در گوگل
• تعداد آدرس‌های فعال
• ارزش بازار

فلیپینگ، فلیپنینگ و فلپینگ چه تفاوت‌هایی دارند؟

فلیپنینگ ازلحاظ املایی شباهت زیادی به دو مفهوم دیگر دارد که اغلب آن‌ها را با‌هم اشتباه می‌گیریم. یکی از آن‌ها فلیپینگ (Flipping) است و دیگری فِلَپینگ (Flapping). بیایید ببینیم این دو مفهوم چه هستند.

فلیپینگ به‌معنای خرید دارایی و نگه‌داری آن برای مدتی کوتاه و سپس فروش آن به‌منظور کسب سود سریع است. برای مثال، اگر سهام شرکت‌ها را در عرضه اولیه عمومی (IPO) بخرید و مدت کوتاهی بعد و با افزایش قیمت آن را بفروشید، فلیپینگ انجام داده‌اید. این برخلاف زمانی است که طلا می‌خرید و برای افزایش قیمت آن در بلندمدت، آن را به‌مدت ۱۰ یا ۲۰ سال نگه می‌دارید.

فِلَپینگ اصطلاحی محاوره‌ای است که اوایل سال ۲۰۱۸، چارلی لی اولین‌بار برای توصیف لحظه‌ای که لایت کوین از‌نظر ارزش بازار از بیت کوین کش پیشی گرفت، از آن استفاده کرد. درواقع، او با این کار قصد داشت به‌شکلی طنزآمیز با اصطلاح فلیپنینگ اتریوم بازی کند. برخلاف فلیپنینگ که هنوز اتفاق نیفتاده است، فِلَپینگ در ۱۴‌دسامبر‌۲۰۱۸ به‌وقوع پیوست.

آیا فلیپنینگ در‌نهایت رخ خواهد داد؟ دلایل وقوع فلیپنینگ چیست؟

ماکسیمالیست‌های اتریوم یا ماکسیز (Maxis) به آینده فلیپنینگ خوش‌بین هستند و برای این خوش‌بینی دلایلی می‌آورند که چرا اتریوم در درازمدت ازنظر دامیننس ارزش بازار، بیت کوین را پشت‌سر خواهد گذاشت. دراین‌میان، دلایلی هم وجود دارد که می‌گوید این اتفاق رخ نخواهد داد؛ اما دلایل این افراد برای وقوع فلیپنینگ چیست؟ درادامه از میان این دلایل سه دلیل مهم‌ را توضیح می‌دهیم:

روایت نفت دیجیتال

پس از عرضه اتریوم در سال ۲۰۱۵ و افزایش ارزش آن به‌دلیل کاربردهای متعدد شبکه‌اش، محبوبیت این ارز دیجیتال افزایش یافت و درعوض، بیت کوین طلای دیجیتال لقب گرفت. دلیل این نام‌گذاری آن بود که سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال می‌دیدند آلت‌کوین‌ها به‌شدت تحت‌تأثیر نوسان‌های بازار قرار می‌گیرند. بنابراین، بیت کوین مطمئن‌تر بود و می‌توانستند آن را به‌عنوان پناهگاهی امن دربرابر نوسان‌های بی‌رویه قیمت در بازار ارزهای دیجیتال قلمداد کنند؛ درست مانند سرمایه‌گذاران سنتی که طلا را به پرتفوِ خود اضافه می‌کنند تا پوششی برای ریسک موجود در دارایی‌های سنتی و تورم باشد.

درمقابل، همان‌طور‌که انرژی زنجیره تأمین جهانی به نفت وابسته است، تراکنش‌های قراردادهای هوشمند در بخش امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای هم عمدتاً با اتر انجام می‌شود. از تراکنش‌های بازار NFT گرفته تا تأیید قرارداد سهام‌گذاری، کاربران برای پردازش هر تراکنش باید کارمزدها را با اتر بپردازند. این موضوع باعث محبوبیت بیشتر اتریوم شد و درنتیجه، اتریوم «نفت دیجیتال» لقب گرفت.

باید به این نکته نیز اشاره کنیم هارد فورک لندن، یکی از هارد فورک‌های مهم اتریوم، اترهایی که کاربران می‌پردازند، می‌سوزاند و از عرضه درگردش حذف می‌کند. بنابراین، اعتقاد بر این است که اگر محبوبیت اتریوم در روند صعودی بعدی افزایش یابد و حجم تراکنش‌ها بیشتر شود، اتر بیشتری سوزانده خواهد شد و این امر به افزایش ارزش بازار اتریوم کمک خواهد کرد.

هاوینگ سه‌برابری اتریوم

اگر با هاوینگ بیت کوین آشنا باشید، می‌دانید که در این رویداد مهم، پاداش استخراج بیت کوین به‌منظور حفظ کمیابی آن و نیز خنثی‌کردن تورم، هر چهار سال یک‌ بار نصف می‌شود. اتریوم هم مکانیسم مشابهی دارد. با انتقال اتریوم به اجماع اثبات سهام (PoS) پس از مرج، انتظار می‌رود عرضه اتر در طول زمان بیش از ۸۰درصد کاهش یابد. این کاهش عرضه معادل بیش از سه دوره هاوینگ بیت کوین است که به آن «هاوینگ سه‌برابری» می‌گویند. این کار از سه طریق انجام می‌شود:

• هارد فورک لندن که سیستم هزینه گس (Gas) را تغییر داده است. پیش‌از‌این، کاربران می‌توانستند کارمزدها را براساس سرعت تراکنش انتخاب کنند؛ اما حالا باید برای هر بلاک مقداری گس به‌عنوان قیمت پایه بپردازند. درنتیجه، سیستم همه اترهایی که قبلاً به ماینرها پرداخت می‌کرد، می‌سوزاند و از این‌ طریق عرضه کاهش می‌یابد.
• بعد از مرج، اتریوم الزامات جدیدی برای اجرای نود اعتبارسنج در شبکه دارد. برخلاف اثبات کار، اثبات سهام از سیستمی استفاده می‌کند که براساس میزان دارایی قفل‌شده به شبکه پاداش‌ها را دریافت می‌کنند، نه براساس قدرت محاسباتی بیشتر.
• به‌دلیل ادغام بیکن چین در شبکه اصلی اتریوم و انتقال کامل آن به اثبات سهام، نودها باید ۳۲ اتر را در شبکه قفل کنند که این هم باعث کاهش عرضه در‌گردش اتریوم می‌شود.

اتریوم و چهارچوب ESG

بسیاری از سازمان‌ها هنگام تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری روی پروژه‌های ارز دیجیتال، از چهارچوبی محیطی و اجتماعی و حاکمیتی (ESG) استفاده می‌کنند. ازآن‌جاکه سرمایه‌گذاران نهادی تأثیر زیادی بر حرکات قیمتی ارزهای دیجیتال می‌گذارند، برای هر پروژه‌ای بسیار سودمند است که خود را مطابق با دستورالعمل‌های ESG تنظیم کند تا سازمان‌ها سرمایه‌گذاری روی آن پروژه را کم‌ریسک‌تر قلمداد کنند.

متأسفانه بیت کوین از دستورالعمل‌های ESG پیروی نمی‌کند. از مکانیسم اثبات کار آن که برای محیط‌زیست مضر تلقی می‌شود تا ماهیت حاکمیت غیرمتمرکزش، بسیاری از سازمان‌ها ممکن است در آینده تمایل کمتری به سرمایه‌گذاری در بیت کوین داشته باشند.

درمقابل، اتریوم تمام تلاشش را می‌کند که با دستورالعمل‌های ESG مطابقت داشته باشد. بنیاد اتریوم که به سرمایه‌گذاران مشاوره می‌دهد و فرایند مدیریتی هماهنگ آن که امکان به‌روزرسانی‌های مکرر را فراهم می‌کند و مکانیسم اثبات سهامش که زیان‌های زیست‌محیطی اتریوم را کاهش می‌دهد، راه را برای سرمایه‌گذاری میلیاردها دلار روی دارایی‌های تحت‌مدیریت بلاک چین اتریوم هموار می‌کند.

دلایل رخ‌ندادن فلیپنینگ چیست؟

حال به سناریوِ دوم می‌رسیم. برخلاف ماکسیز، بسیاری دیگر معتقدند فلیپنینگ هرگز رخ نخواهد داد؛ اما دلایل این افراد برای رخ‌ندادن فلیپنینگ چیست؟

ماهیت دوگانه محبوبیت ویتالیک بوترین

برخی از مخالفان اتریوم بر این باورند که وجود شخصیتی مرکزی ماهیت غیرمتمرکز اتریوم را رد می‌کند. ویتالیک بوترین، بنیان‌گذار اتریوم، پشت موفقیت این ارز دیجیتال قرار دارد. اعتبار او عمدتاً ناشی از شخصیت واقع‌بین او و باورهایی است که با وجود موفقیت برق‌آسای اتریوم، همچنان به آن متعهد باقی مانده است.

محبوبیت بوترین همان‌ اندازه که برای اتریوم مفید است، می‌تواند به آن آسیب هم بزند. درست مانند تأثیر اقدامات ایلان ماسک بر تسلا، خطابه‌ها و مصاحبه‌های مکرر بوترین اعتبار اتریوم را تقویت می‌کند. بنابراین، اگر اتفاقی برای بوترین بیفتد، قیمت اتریوم مطمئناً تحت‌تأثیر قرار خواهد گرفت؛ زیرا نوعی هراس از فقدان رهبری در اتریوم به‌وجود می‌آید. در مقام مقایسه، مرموز‌بودن خالق بیت کوین به غیرمتمرکزبودن آن کمک می‌کند و بالطبع، حواشی منفی هم درباره او وجود ندارد که بیت کوین را تحت‌تأثیر قرار دهد.

پذیرش نهادی از‌طریق صندوق قابل‌معامله در بورس

به‌منظور پذیرش بیشتر صنعت کریپتو، سرمایه‌گذاران می‌توانند از صندوق‌های قابل‌معامله در بورس (ETF) برای خرید ارزهای دیجیتال استفاده کنند و از مقررات سخت‌گیرانه‌ای دور بمانند که آنان را از سرمایه‌گذاری مستقیم در بیت کوین محدود می‌کند. اگرچه هنوز صندوق ETF آنی برای ارزهای دیجیتال وجود ندارد که ازنظر قانونی تأیید شده باشد، بیت کوین با داشتن چند صندوق ETF آتی، دست بالا را دارد.

اگر صندوق ETF آنی بیت کوین تأیید شود، ممکن است هجوم مؤسسه‌ها برای سرمایه‌گذاری در آن، باعث افزایش قیمت بیت کوین و فاصله آن از ارزش بازار اتریوم شود. برای نمونه، می‌توان به مدیریت دارایی سامسونگ اشاره کرد که به‌دنبال راه‌اندازی صندوق آنی بیت کوین در بورس هنگ‌کنگ است و نیز مؤسسه‌های آرک (Ark) و 21Shares که به‌دنبال تأیید صندوق ETF آنی بیت کوین خودشان هستند. این‌ها آینده‌ای را نوید می‌دهند که در آن، مؤسسه‌ها ازطریق صندوق‌های ETF آنی بیش‌ازپیش و آزادانه صنعت ارزهای دیجیتال را خواهند پذیرفت.

پس از فلیپنینگ چه بر سر بیت کوین خواهد آمد؟

فلیپنینگ در بازار ارز دیجیتال نه‌تنها ممکن است بر بیت کوین، بلکه بر آلت‌کوین‌ها هم تأثیرگذار باشد. هنوز به‌طور‌قطع نمی‌دانیم فلیپنینگ چگونه بر صنعت کریپتو اثر خواهد گذاشت؛ اما می‌توان پیش‌بینی کرد که اگر اتریوم از بیت کوین پیشی بگیرد، احتمالاً آلت کوین‌ها و سایر ارزهای دیجیتال دیگر وابستگی چندانی به بیت کوین و کاهش یا افزایش قیمت آن نخواهند داشت. بنابراین، ممکن است نوسان‌های قیمتی خفیف‌تری را در بازار تجربه کنند.

برخلاف باور عمومی، فلیپنینگ سناریویی آخرالزمانی برای بیت کوین نیست و قرار نیست ارزش پادشاه ارزهای دیجیتال به صفر برسد. درعوض، محتمل‌ترین سناریو این است که پادشاه ارزهای دیجیتال با وجود ازدست‌دادن جایگاه خود در صدر جدول، همچنان دارایی مهمی در چشم‌انداز این صنعت باقی بماند.

باید بگوییم که دلیل این امر امنیت و تمرکززدایی بی‌نظیر بیت کوین است. با بیش از هزاران نود در سراسر جهان، بیت کوین امن‌ترین شبکه پرداخت است و پیشی‌گرفتن اتریوم از ارزش بازار آن، این واقعیت را تغییر نخواهد داد. دراین‌میان، برخی می‌گویند بیت کوین پول است و اتریوم پلتفرم. بنابراین، شاید مقایسه آن‌ها از اساس درست نباشد؛ زیرا انگار می‌خواهیم طلا را با اینترنت مقایسه کنیم. اهداف این دو ارز دیجیتال کاملاً با‌هم متفاوت است؛ به‌همین‌دلیل، احتمالاً بیت کوین همچنان به‌عنوان ذخیره ارزش باقی خواهد ماند و عنوان طلای دیجیتال را حفظ خواهد کرد.

سؤالات متداول

درپایان مقاله، به چند پرسش متداول مرتبط با فلیپنینگ پاسخ می‌دهیم: