تحلیل آنچین هفتگی ارزهای دیجیتال ۸ سپتامبر (۱۷ شهریور)

بازار بیت کوین در هفته اخیر به روند مثبت خود ادامه داد و با عبور از مرحله تثبیت، توانست بالاترین قیمت خود را در ماه‌های اخیر ثبت کند، اما مدتی بعد با ریزشی سنگین مواجه شد. قیمت بیت کوین در هفته اخیر از کف ۴۶,۵۶۲ دلاری به ۵۱,۸۳۸ دلار رسیده، سپس تا پایین‌تر از ۴۳ هزار دلار ریزش کرد و در حوالی ۴۶-۴۷ هزار دلار به تثبیت رسید.

با افزایش قیمت بیت کوین در اوایل هفته و به‌دنبال آن افزایش خوشبینی در بازار، حجم تراکنش‌های درون‌زنجیره‌ای نشان می‌دهد که تسلط سرمایه‌های بزرگ و سازمانی بر بازار در حال افزایش است. همچنین ما شاهد کاهش حجم فروش از سوی سرمایه‌گذاران بلندمدت هستیم که نشان‌دهنده اشتیاق آنها برای هولد کردن کوین‌هایشان است. علاوه بر این، با افزایش ۴۲ درصدی هش ریت شبکه نسبت به افت هش ریت در ماه ژوییه (تیر)، ماینرها شروع به فروش کوین‌های خود کرده‌اند.

فشار فروش از سمت ماینرها

استخراج بیت کوین که در جریان مهاجرت بزرگ ماینرهای بیت کوین از چین نیمی از توان پردازش خود را از دست داده بود، حالا در حال بهبود است. در حال حاضر میانگین ۱۴ روزه هش ریت شبکه بیت کوین ۱۲۸ تریلیون هش بر ثانیه است که ۲۹ درصد پایین‌تر از اوج تاریخی و ۴۲ درصد بالاتر از نقطه کف تیرماه است.

این افزایش در هش ریت شبکه بیت کوین احتمالا به دو دلیل رخ داده است؛ دلیل اول دستگاه‌های قدیمی هستند که در ماه‌های گذشته منسوخ شده بودند، اما با افزایش مجدد قیمت بیت کوین و کاهش مقطعی هش ریت، دوباره به محدوده سوددهی بازگشته و وارد شبکه شده‌اند. دلیل دوم هم تلاش‌های موفق ماینرهای چینی برای نقل مکان، استقرار و راه‌اندازی مجدد دستگاه‌هایشان است.

رقابت در بازار استخراج بیت کوین همیشه صعودی بوده است و این رقابت باعث شده است سختی شبکه به‌طور مداوم افزایش یابد. علی‌رغم کاهش پاداش استخراج بیت کوین به‌دلیل رخداد برنامه‌ریزی‌شدهٔ هاوینگ، این رشد هش ریت و سختی شبکه همواره ادامه داشته است. در نتیجه، پاداش بیت کوینی ماینرها نسبت به نرخ هش آنها در بلندمدت کاهش یافته است.

با اینکه درآمد ماینرها به بیت کوین است، اما هزینه‌های سرمایه‌ای و عملیاتی آنها عمدتا با فیات پرداخت می‌شود، این امر باعث می‌شود درآمد ماینرها متاثر از نوسانات قیمتی بیت کوین باشد.

با توجه به اینکه در ماه‌های اخیر [به‌دلیل قوانین جدید در چین] بخش بزرگی از دستگاه‌های استخراج از شبکه خارج شدند و همچنین با در نظر گرفتن محدودیت‌های جهانی برای تولیدکنندگان دستگاه‌های ای‌سیک (ASIC)، بازار کنونی استخراج بیت کوین با تاخیر به افزایش قیمت بیت کوین در یک سال گذشته پاسخ می‌دهد. در حال حاضر تعداد کمتری از دستگاه‌های استخراج برای به دست آوردن پاداش بلاک‌ها رقابت می‌کنند، در حالی که قیمت بیت کوین نسبت به سال گذشته بسیار بیشتر شده است.

در نتیجه، درآمد دلاری ماینرها در ازای هش ریتی که در اختیار شبکه قرار داده‌اند، نسبت به دو سال قبل که ۳۸۰ هزار دلار در ازای هر اگزاهش بود، به شدت افزایش یافته است و این موضوع عملیات استخراج را بسیار سودآورد کرده است.

با توجه به شرایط ذکرشده و رشد قیمتی بیت کوین تا محدوده ۵۰ هزار دلار در هفته‌های اخیر، تعدادی از ماینرها شروع به فروش بخشی از کوین‌های خود کرده‌اند تا سودشان را ذخیره کنند. در هفته جاری، حدود ۲,۹۰۰ بیت کوین در محدوده قیمتی ۵۰,۰۰۰ دلار از آدرس‌های متعلق به ماینرها خرج شده است. این رقم معادل ۱۴۵ میلیون دلار است.

این فشار فروش از سمت ماینرها می‌تواند به دو دلیل باشد؛ ماینرهای آسیب‌دیده از قوانین جدید در چین که برای تامین هزینه‌های خود نیاز به نقدینگی فیات دارند و همچنین سایر ماینرها که با داشتن تجریه سقوط قیمت در ماه مه (اردیبهشت)، بخشی از کوین‌های خود را نقد کرده‌اند تا ریسک کار خود را پایین‌تر بیاورند. علاوه بر این، احتمال دارد بخشی از این درآمدها به گسترش و توسعه تاسیسات استخراج و خرید دستگاه‌های ای‌سیک جدید یا دست‌دوم اختصاص یافته باشد.

هم‌اکنون تغییرات موقعیت‌های خالص ماینرها (نسبت خرید به فروش در بین ماینرها) به سطوح خنثی بازگشته است که نشان‌دهنده تعادل داخلی بین خرید برای انباشت و فروش برای تامین هزینه‌ها از سوی ماینرها در ۳۰ روز گذشته است. نوسان ماهانهٔ معیار تغییرات موقعیت‌های خالص ماینرها بین ۵- هزار تا ۵+ هزار پدیده‌ای معمول است (تصویر پایین). این موضوع باعث می‌شود پویایی فعلی بازار، منطقی و موردانتظار جلوه کند. واضح است که فشار فروش مضاعفی از سوی ماینرها به بازار تحمیل شده است.

افزایش سایز تراکنش‌ها

یکی از کلیدی‌ترین مشخصه‌های چرخه صعودی بازار در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱، افزایش چشمگیر ورود سرمایه سازمانی به بازار است. این روند به‌طور فزاینده‌ای در تحلیل درون‌زنجیره‌ای قابل‌مشاهده است. حتی بعد از ریزش ۵۰ درصدی قیمت در ماه مه (اردیبهشت)، به نظر می‌رسد این روند هنوز برقرار است.

میانگین حجم دلاری معاملات در بازار خرسی ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰، ۶ تا ۸ هزار دلار بود. سرمایه‌گذاران غالبِ این دوره، سرمایه‌گذاران خرد و صندوق‌های سرمایه‌گذاری بودند.

اما در بازار گاوری ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱، میانگین دلاری حجم تراکنش‌ها با رشدی بسیار چشمگیر به ۵۸.۶ هزار دلار در طول اردیبهشت رسید. این عدد از تیرماه به بعد با اصلاح نسبی مواجه شد و در حال حاضر به ۳۰ تا ۳۶ هزار دلار رسیده است.

علی‌رغم اصلاح قیمتی اخیر، معیار میانگین حجم تراکنش‌ها نسبت به دوره ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۰، حدود ۳۷۰ درصد رشد داشته است که نشان می‌دهد علاقه سرمایه‌گذاران سازمانی به این بازار همچنان پابرجاست.

دلیل دیگری که درست بودن این ادعا را تقویت می‌کند، افزایش سهم معاملات با مبلغ بیش از ۱۰۰ هزار دلار نسبت به معاملات کوچکتر است. در نمودار پایین مشاهده می‌کنید که معاملاتی که اندازه دلاری آنها کمتر از ۱۰۰ هزار دلار است، در سال ۲۰۱۷ حدود ۴۰ درصد از حجم معاملات درون زنجیره‌ای را شامل می‌شد، در حالی که این عدد در حال حاضر به ۱۰ الی ۲۰ درصد رسیده است. این معاملات با رنگ‌های زرد-قرمز در نمودار مشخص شده‌اند.

برخلافِ آن، تعداد معاملات بزرگ و سازمانی که حجم هر تراکنش آن بالاتر از ۱۰۰ هزار دلار در نظر گرفته می‌شود و با رنگ سبز نشان داده است، در ۱۲ ماه گذشته به میزان قابل‌توجهی افزایش یافته است. نسبت معاملاتی که حجم آنها بین ۱ تا ۱۰ میلیون دلار بوده است (سبز روشن)، از سال ۲۰۱۷ تاکنون در محدوده ۲۰ الی ۳۰ درصد قرار دارد. اما معاملاتی که حجم آنها بیش از ۱۰ میلیون دلار است (سبز تیره)، ۳۰ درصد از کل معاملات را به خود اختصاص داده‌ است، این در حالی است که این عدد در اکتبر ۲۰۲۰ (مهر ۱۳۹۹)، فقط ۱۰ درصد بوده است. این نشان‌دهنده رشد چشمگیر سهم تراکنش‌های بزرگ و معاملات سازمانی از کل بازار است. توجه داشته باشید که این داده‌ها برای اشخاص و نهادهای یکتا تنظیم شده است.

غلبه کوین‌های جوان بر معاملات بازار

مشاهدات دیگر در مورد حجم تراکنش‌ها، به طبقه‌بندی تراکنش‌ها بر اساس سن کوین‌ها مربوط می‌شود. سن کوین‌ها به مدت زمانی که از آخرین تراکنش درون‌زنجیره‌ای یک کوین گذشته است گفته می‌شود. «نوار طول عمر حجم خرج‌شده» (Spent Volume Age Bands) یا به اختصار «SVAB» معیاری است که برای این منظور استفاده می‌شود. این معیار نسبت حجم تراکنش‌های روزانه را بر اساس سن کوین‌ها طبقه‌بندی می‌کند. این معیار، نقطه‌مقابل معیار «نوار طول عمر خروجی‌های خرج‌شده» (Spent Output Age Bands) یا به اختصار (SOAB) است که حجم کوین‌ها را در نظر نمی‌گیرد و صرفا تعداد کوین‌ها در محدوده سنی خاص را نسبت به تعداد تراکنش‌های روزانه می‌سنجد.

برخی از اصول کلی برای تفسیر این معیارها عبارتند از:

• وقتی کوین‌های مسن‌تر، یعنی کوین‌هایی که بیش از ۶ ماه است که جابه‌جا نشده‌اند خرج می‌شوند، به این معنی است که احتمالا کوین‌های غیرفعال وارد بازار شده‌اند. این اتفاق بیشتر در چرخه‌های گاوی که سرمایه‌گذاران می‌خواهند کوین‌های خود را در سود بفروشند، رخ می‌دهد.
• وقتی کوین‌های جوان‌تر، یعنی کوین‌هایی که در بازه یک روز تا ۶ ماه اخیر جابه‌جا شده‌اند، خرج می‌شوند، احتمال زیادی وجود دارد که «پول‌های هوشمند» و سرمایه‌گذاران بلندمدت در حال هولد کردن باشند و فاز انباشت در حال اتفاق افتادن باشند. در این حالت، «کوین‌های داغ» از بازار خارج می‌شوند.
• کوین‌های داغ به بیت کوین‌هایی گفته می‌شود که سن آنها کمتر از یک هفته است، یعنی کوین‌هایی که در هفته اخیر به‌صورت درون‌زنجیره‌ای جابه‌جا شده‌اند. این کوین‌‌ها بیشترین سهم از تراکنش‌های روزانه را به خود اختصاص می‌دهند و در نوسانات قیمتی، به دفعات زیاد دست‌به‌دست می‌شوند.

اگر از دید کلان به وضعیت نگاه کنیم، درمی‌یابیم که در سه حالت، درصد عمده‌ای از حجم تراکنش‌های درون‌زنجیره‌ای، به کوین‌های جوان و داغ مربوط می‌شود:

1. وقتی قیمت به اوج خود می‌رسد و حجم معاملات، سفته‌بازی‌ها و جابه‌جایی کوین‌های داغ به بیشترین مقدار خود می‌رسد.
2. در رویدادهای تسلیم معامله‌گران که خریداران جدید به‌صورت دسته‌جمعی از بازار بیرون رانده می‌شوند و کوین‌ها در طی نوسانات قیمتی زیاد، بارها دست‌به‌دست می‌شوند.
3. در دوره‌های ناباوری، یعنی زمانی که قیمت برای مدت زیادی در یک محدوده نوسان کرده است، به محض اینکه قیمت در آستانه روند صعودی قرار می‌گیرد، معامله‌گران کم‌حوصله با دریافت کوچکترین سود بعد از یک مدت طولانی، کوین‌های خود را می‌فروشند.

در حال حاضر نسبت تراکنش‌های کوین‌های داغ از کل تراکنش‌ها ۹۴ درصد است که در یک بیشینه نسبی در مقایسه با ماه‌های اخیر قرار دارد. این در حالی است که نسبت تراکنش‌های کوین‌های متوسط و قدیمی (با سن بیش از یک ماه) از کل تراکنش‌ها، کمتر از ۲ درصد است که حتی از میزان این نسبت در بازار خرسی ۲۰۱۹-۲۰۲۰ هم کمتر است.

این موضوع نشان می‌دهد که اکثریت قاطع کوین‌هایی که در حال حاضر خرج می‌شوند، کوین‌هایی هستند که نقدینگی بالایی دارند و به‌طور مداوم دست‌به‌دست می‌شوند. این در حالی است که کوین‌های قدیمی‌تر غیرفعال شده و از بازار خارج شده‌اند. به بیان دیگر، تمایل به هولد کردن کوین‌ها به شدت بالاست و کمبود عرضه می‌تواند قیمت را در بازار افزایش دهد.

مورد دیگری که این تحلیل را تایید می‌کند، حجم عرضه کوین‌های قدیمی است که از آخرین انتقال آنها یک سال می‌گذرد. حجم عرضه این کوین‌ها به کمتر از ۵ هزار بیت کوین در روز رسیده است. این نشان می‌دهد که سرمایه‌گذارانی که کوین‌های آنها بیش از یک سال سن دارد، کمتر خرج می‌کنند و بیشتر متمایل به هولد کردن کوین‌های خود هستند. تجربه نشان می‌دهد که زمانی‌ عرضه کوین‌های بیش از یک‌ساله کم می‌شود که در انتهای بازار خرسی و در ابتدای بازار گاوی قرار داشته باشیم.

معاملات اهرم‌دار به اوج جدیدی رسیده است

آخرین موردی که در گزارش این هفته بررسی می‌شود، به بازار مشتقات مربوط است. در کنار بازار معاملات آنی (Spot) و تراکنش‌های درون‌زنجیره‌ای، شاهد هستیم که معاملات باز بازار آتی برای بیت کوین و اتریوم به اوج تاریخی جدیدی رسیده است.

در حال حاضر، بازار آتی بدون سررسید بیت کوین، ۱۱.۸ میلیارد دلار قرارداد باز دارد. این عدد به سرعت در حال نزدیک شدن به اوج تاریخی ۱۵ میلیارد دلاری خود است که در ماه فروردین به ثبت رسیده است.

نرخ تامین بودجه در بازار معاملات آتی بدون سررسید بیت کوین مثبت است و به ۰.۰۳ درصد رسیده است. با وجود اینکه این سطحِ نرخ بهره مثبت، نسبت به سه‌ماهه اول و دوم سال جاری کمتر است، اما تقریبا برابر با نرخ بهره ماه اردیبهشت است که قیمت بلافاصله بعد از آن ریزش کرد. اگر کسانی که معاملات لانگ باز دارند، تصمیم به بستن معاملاتشان کنند، این موضوع می‌تواند در کوتاه‌مدت باعث ریزش در بازار شود.

این تاثیر در بازار اتریوم مشهودتر است؛ چراکه معاملات باز در بازار آتی بدون سررسید اتریوم، با رسیدن به ۸.۷ میلیارد دلار، اوج جدیدی را ثبت کرد.

نرخ تامین بودجه برای معاملات آتی اتریوم هم مانند بیت کوین افزایش یافته و به ۰.۰۲ درصد رسیده است، سطحی که با زمان افت قیمت در ماه اردیبهشت برابر است.

در حال حاضر پویایی عرضه و تقاضا در بازارهای آنی همچنان برقرار است، اما ورود به بازار معاملات مشتقه نیاز به آگاهی و احتیاط بیشتری دارد، مخصوصا اگر اهرم معامله بالا باشد. مثبت بودن نرخ تامین بودجه و بالا بودن تعداد معاملات آتی باز، می‌تواند شاخص مهمی برای ارزیابی ریسک لیکویید شدن معاملات لانگ در کوتاه‌مدت باشد.